Η κλιματική κρίση εξελίσσεται σε ολοένα μεγαλύτερη απειλή για τη ζωή μας. Ακραία φυσικά φαινόμενα πολλαπλασιάζονται με επιταχυνόμενη σφοδρότητα, προκαλώντας περισσότερους θανάτους, κοινωνική και οικονομική ταραχή. Ηδη, η Ελλάδα, η Κύπρος και άλλες περιοχές της νότιας Ευρώπης βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κρίσης. Πιθανώς, σε δέκα χρόνια αυτές να μοιάζουν περισσότερο με τη Μέση Ανατολή. Είναι επιτακτική η ανάγκη να μειωθούν οι ρύποι που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, καθώς η μέση θερμοκρασία της Γης βαίνει προς το να είναι κοντά στους 3 βαθμούς Κελσίου πάνω απ’ ό,τι ήταν προ της Βιομηχανικής Επανάστασης, στο τέλος αυτού του αιώνα. Η καύση ορυκτών καυσίμων ευθύνεται για το 70% των ρύπων. Ομως, η παραγωγή τροφίμων ευθύνεται για το άλλο 30%. Εάν η ανθρωπότητα επέλεγε πιο υγιεινό τρόπο διατροφής, εάν υιοθετούσε τη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων, αυτό το ποσοστό θα κοβόταν στη μέση, στο 15%. Οι επιστήμονες που μελετούν το πρόβλημα προτείνουν λύσεις. Οι εξελίξεις όμως απαιτούν ταχύτερες διαδικασίες, περισσότερες πρωτοβουλίες, ώστε η γνώση να μεταφραστεί αμέσως σε αποτελεσματικές πολιτικές. Αυτό ήταν το αντικείμενο μιας πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης που διοργανώθηκε από το Κέντρο Ερευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία της Ακαδημίας Αθηνών και το Harvard T.H. Chan School of Public Health (HSPH), στο πλαίσιο του φετινού Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στο πλαίσιο του φετινού Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
«Πρέπει να ακούμε ο ένας τον άλλον και να οδηγηθούμε σε λύσεις που θα ωφελήσουν όλους», σχολίασε ο Ουάλτερ Ουίλετ (Walter Willett), καθηγητής Επιδημιολογίας και Διατροφής στο HSPH, από τους κορυφαίους επιστήμονες στον χώρο. Σημείωσε ότι η επιλογή μοντέλου όπως αυτό της μεσογειακής διατροφής θα βελτίωνε την υγεία των ανθρώπων, θα μείωνε τις εκπομπές αερίων και θα στοίχιζε λιγότερο. Η Αντωνία Τριχοπούλου της Ακαδημίας Αθηνών υπογράμμισε ότι η μεσογειακή διατροφή δεν είναι απλώς μορφή διατροφής, αλλά κοινωνική πρακτική που βασίζεται σε γνώσεις και παραδόσεις. Αποτελεί μοντέλο για βιώσιμη διατροφή, καθώς δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Η Κλέα Κατσουγιάννη, καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στο Imperial College, ανέλυσε τους κινδύνους που προκαλούν οι ρύποι και οι υψηλές θερμοκρασίες, και τη συμβολή τους στην κοινωνική ανισότητα και στην αστάθεια. Ο Πέτρος Κουτράκης, καθηγητής Περιβαλλοντικών Επιστημών στο HSPH, ανέλυσε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και την ανάγκη για νέα μοντέλα παραγωγής και εθνική στρατηγική που δεν θα βασίζεται σε αυτήν της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αφού δεν αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις όλες οι χώρες. Επισήμανε την ανάγκη προστασίας των ανθρώπων και του περιβάλλοντος από τις συνέπειες της κρίσης. Ο Λουίζ Σέρα-Μαγιέμ (Luis Serra-Majem), πρύτανης του Πανεπιστημίου της Λας Πάλμας, με γραπτό μήνυμα, παρουσίασε μια πρωτοβουλία για να μεταδοθεί σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής η ανάγκη της βιώσιμης καλλιέργειας προϊόντων όπως αυτά της μεσογειακής διατροφής. Η αποστολή ανατέθηκε σε διεθνή ομάδα επιφανών γυναικών, επιτίμων διδακτόρων του πανεπιστημίου του.
Σκοπός της συζήτησης ήταν να καθοριστεί τρόπος ώστε η γνώση των επιστημόνων να συμβάλει με ομάδες εργασίας στη διαμόρφωση πολιτικής για τη διαχείριση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, και για τη βιώσιμη καλλιέργεια βασισμένη σε βελτιωμένα κριτήρια διατροφής. Ο υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, ο οποίος συμμετείχε στη συζήτηση την Τετάρτη, αποδέχθηκε ενθέρμως την πρωτοβουλία και εξέθεσε τις προτεραιότητες και την πολιτική του υπουργείου του. Η συζήτηση αυτή μπορεί να μην τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας στους Δελφούς, όμως, αποτελεί ένα ουσιαστικό βήμα προς τη σωτήρια συνεργασία και την υπεύθυνη ενημέρωση που η υπαρξιακή αυτή κρίση απαιτεί.