Παρά τη σταθεροποίηση κάποιων δημοσιονομικών δεικτών, το «ελληνικό πρόβλημα» παραμένει ψηλά στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Η συζήτηση ξεκινά από την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού για το 2014 και το 2015 και επεκτείνεται στη συνολική αποτίμηση του ελληνικού προγράμματος, ιδίως στη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας. Το ΔΝΤ επιμένει στην ανάγκη «κουρέματος», ενώ στο Βερολίνο επιμένουν ότι δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση. Κάποιοι, μάλιστα, βλέπουν ότι ήρθε η ώρα αποχώρησης του ΔΝΤ από την Ευρώπη και αντικατάστασης της σημερινής «τρόικας», από τους μηχανισμούς της Ε.Ε.
Είναι απολύτως σαφές ότι ο σχεδιασμός για το ελληνικό χρέος εμπεριέχει τόσα «αν» ώστε είναι εξαιρετικά δύσκολο να υλοποιηθεί. Το πρόγραμμα προβλέπει, προκειμένου να φθάσει το χρέος στο 120% του ΑΕΠ το 2020, από το 175,6% (321,9 δισ. ευρώ) που βρίσκεται σήμερα:
•Μείωση του χρέους κατά 30 μονάδες του ΑΕΠ μέσω των αναπτυξιακών ρυθμών.
• Δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος, ύψους 4,5% του ΑΕΠ από το 2016, ώς το 2020.
• Μείωση κατά 10 μονάδες του ΑΕΠ με τις εισπράξεις από αποκρατικοποιήσεις.
• Περαιτέρω μείωση κατά 4 μονάδες (ώστε να φθάσει από το 124% που υπολογίζεται σήμερα στο 120%), μέσω νέας ελάφρυνσης των επιτοκίων και επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής στη βάση των αποφάσεων του Eurogroup τον Νοέμβριο του 2012.
Η αβεβαιότητα συμβάλλει στη δημιουργία ενός «φαύλου κύκλου». Προκαλεί μόνιμη ανασφάλεια κι όσο η ανασφάλεια ενισχύεται τόσο λειτουργεί ανασταλτικά στην πραγματοποίηση επενδύσεων. Η αβεβαιότητα τροφοδοτεί την πολιτική αστάθεια, που είναι επίσης απότοκο της οικονομικής ρευστότητας.
Η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού με νέο δάνειο, όπως προτείνει ο κ. Σόιμπλε, βοηθάει μεν στην εξυπηρέτηση των βραχυπρόθεσμων χρηματοδοτικών αναγκών, όμως δεν απαντά στο μεγάλο πρόβλημα που είναι η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Και η απάντηση μπορεί να δοθεί μόνο με γενναίες αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ποιο μέρος του χρέους μπορεί να «κουρευτεί»;
• Δεν μπορούν να «κουρευτούν» τα ομόλογα που έχουν στα χέρια τους οι ιδιώτες, τα οποία ήδη έχουν υποστεί «κούρεμα» μέσω του PSI.
• Δεν είναι δυνατόν, με βάση το καταστατικό του Ταμείου, να «κουρευτούν» τα 40 δισ. του ΔΝΤ.
Αρα ουσιαστικά μιλάμε για πιθανό «κούρεμα» των διμερών δανείων των χωρών της Ευρωζώνης στην Ελλάδα και ανέρχονται σε 52,9 δισ. ευρώ και για τα 130,6 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Ταμείο Σταθερότητας (EFSF). Για να «κουρευτούν» τα διμερή δάνεια, πρέπει να ληφθούν αποφάσεις από τα Κοινοβούλια, ενώ και στον EFSF είναι μέτοχοι οι χώρες της Ευρωζώνης. Υπάρχουν, βεβαίως, κι άλλες λύσεις που έχουν προταθεί όπως νέα μεγάλη μείωση των επιτοκίων, μεγάλη παράταση αποπληρωμής, χαριστική περίοδος αποπληρωμής τόκων, «αμοιβαιοποίηση» μεγάλου μέρους του ελληνικού χρέους. Είναι προφανές ότι η απόφαση δεν είναι εύκολη. Ομως είναι ο μόνος τρόπος να μπει τέλος στην αβεβαιότητα για το μέλλον της Ελλάδας, να εξοικονομηθούν χρήματα από τον ελληνικό προϋπολογισμό που μπορούν να διοχετευθούν στην οικονομία (8,9 δισ. πληρώθηκαν το 2013 για τόκους), να βγει η χώρα στις αγορές. Δίχως δραστική μείωση του χρέους δεν υπάρχει λύση, παρά μόνο παράταση του προβλήματος και της ταλαιπωρίας των Ελλήνων πολιτών.