Με ένα βαμπίρ ξεχνιέμαι

3' 43" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Εγινε μόδα η λατρεία –τη χαρακτήρισαν και εθιστική– του βαμπιρικού τρόμου. Εξελίχθηκε σε είδος εφηβικής υστερίας, η οποία σφράγισε τη νεανική κουλτούρα των τελευταίων χρόνων. Και σήμερα, ολοήμερο αφιέρωμα εγχώριου συνδρομητικού καναλιού στη σειρά των πέντε ταινιών «Twilight», οι οποίες έγιναν αφορμή για ένα απρόσμενο εμπορικό πανδαιμόνιο, ανακεφαλαιώνει την τάση, που, όσο κι αν ανησύχησε γονείς και ψυχολόγους, έδωσε αφορμή για έναν ευρύ προβληματισμό σχετικά με τις ανάγκες και τον ψυχισμό των σημερινών εφήβων.

Το φαινόμενο ξεκίνησε από την εφηβική λογοτεχνία, με τη συγγραφέα Στέφανι Μέγιερ να υπογράφει την τετραλογία «Twilight» και να ανταγωνίζεται το σουξέ της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ του «Χάρι Πότερ», για να ακολουθήσουν ο κινηματογράφος και η τηλεόραση. Αλλά σε όσους έσπευσαν να χειροκροτήσουν το γεγονός ότι τουλάχιστον φαίνεται πως οι έφηβοι δεν εγκαταλείπουν τη συνήθεια της ανάγνωσης, όπως ήθελαν πολλές έρευνες, απάντησαν ταχύτατα οι κριτικοί, οι οποίοι χαρακτήρισαν τα βιβλία της Μέγιερ «κακή λογοτεχνία». Το ενδιαφέρον είναι ότι και πολλοί εκ των νεαρών αναγνωστών τους είχαν την ίδια γνώμη –εφημερίδα Le Mond, Μάιος 2009–, που σημαίνει ότι διαθέτουν και το κριτήριο. Αυτά τα συμπεράσματα καταχωρίστηκαν στα θετικά της εν λόγω τάσης. Αλλωστε, οι φαν των βαμπιρικών ιστοριών λένε ότι αυτό που απολαμβάνουν στις εν λόγω ιστορίες δεν είναι το κείμενο, αλλά τα στοιχεία της ιστορίας με τα οποία ταυτίζουν τις ζωές και τις επιθυμίες τους. Οι ρομαντικές ιστορίες με ήρωες βαμπίρ εκφράζουν τον τρόμο τους για το μεγάλωμα και την αλλαγή του σώματος, εξηγούν οι ψυχολόγοι. Οι έρευνες ανέδειξαν ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο για τις νεανικές συνήθειες, ότι τα μεν βαμπιρικά βιβλία έχουν κυρίως κοριτσίστικο κοινό –άλλωστε, έρευνες αποκαλύπτουν ότι η συνήθεια της ανάγνωσης είναι κυρίως γένους θηλυκού– ενώ τα αγόρια προτιμούν ταινίες και σειρές.

Κατόπιν αυτού έσπευσε η τηλεοπτική αγορά να μεταφέρει όχι μόνον τα βιβλία της Μέγιερ σε σειρές, αλλά να επεκταθεί και σε σενάρια παλαιότερων ταινιών, όπως το «Teen Wolf», μια αμερικανική κινηματογραφική επιτυχία του 1985. Μεταφέρθηκε στην τηλεόραση του MTV, γνώρισε μεγάλη επιτυχία και από τον περασμένο Ιούνιο η ομώνυμη με την ταινία σειρά βρίσκεται στον τέταρτο κύκλο της. Εν τω μεταξύ, όσο κι αν προβληματίζει για τα διαφυγόντα κέρδη τους παραγωγούς η δύσκολα ελέγξιμη μέθοδος του downloading, στην οποία επιδίδεται με πάθος το φανατικό νεανικό κοινό των εν λόγω τηλεοπτικών προϊόντων, αναγνωρίζουν ότι συντηρεί την τάση και, ως εκ τούτου, την αγορά και υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ακριβώς αυτό συμβαίνει.

Αλλωστε, η γοητεία των βαμπίρ και των λυκανθρώπων έχει επεκταθεί και σε ενήλικο κοινό, καθώς όλες οι λογοτεχνικές και τηλεοπτικές εκδοχές τους εξυμνούν την αιώνια εφηβική νιότη, το ιδανικό όνειρο της εποχής των μεγάλων ψευδαισθήσεων, στης οποίας τον απόηχο μεγαλώνουν πλέον οι έφηβοι. Μιας εποχής, την οποία έχουν τη δυνατότητα και την κρίση να τη βλέπουν απογυμνωμένη από τους μύθους που ταύτιζαν την ενήλικη πραγματικότητα τουλάχιστον με την εξουσία και τη δύναμη. Και είναι επόμενο να φοβούνται το μεγάλωμα. Αυτούς τους φόβους τους συμπυκνώνει και εκτονώνει το είδος της φανταστικής λογοτεχνίας της Μέγιερ και ολόκληρη η τηλεοπτική και κινηματογραφική παραγωγή, η οποία βασίστηκε σε αυτήν.

Οπως κι αν έχει, το φαινόμενο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όχι γιατί καλλιεργεί τη ρομαντική φαντασία κοριτσόπουλων για βαμπίρ ή γιατί δεν είναι καλή λογοτεχνία τα βαμπιρικά βιβλία ή καλή τηλεόραση, αλλά γιατί αποτελεί ένδειξη ότι οι σχέσεις μεταξύ των γενεών έχουν διαταραχθεί, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της φυσικής ανασφάλειας των εφήβων απέναντι στον κόσμο που κληρονομούν.

Μπορεί όλα αυτά τα παραμύθια, που συντηρούν λίγο ακόμη την παιδικότητα πριν την εγκαταλείψει οριστικά ο έφηβος, να μην είναι καν τρομακτικά ως προς το περιεχόμενο, αλλά η μόδα τους θεωρείται ένδειξη μιας ανάγκης των εφήβων να ταυτιστούν με μια δύναμη, έστω και μεταφυσική. Αλλωστε η μεταμόρφωση πολύ συνηθισμένων σε εμφάνιση εφήβων σε παντοδύναμα κτήνη ακριβώς αυτό εκφράζει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο λατρεμένος των κοριτσόπουλων Εντουαρντ, του «Twilight», να έχει χαρακτηριστικά, όπως και το όνομα, που ρομαντικά μυθιστορήματα, ιδίως της Τζέιν Οστεν –η αγαπημένη συγγραφέας άλλωστε, της Μέγιερ– δίνουν σε διανοούμενους και ποιητές. Η φιγούρα του νεαρού ηθοποιού Ρόμπερτ Πάτινσον, που απέχει μακράν από το μοντέλο του μυώδους νεαρού άνδρα, το οποίο κατακλύζει περιοδικά του λαϊφ-στάιλ, αποδείχθηκε ιδανική επιλογή για να ενισχύσει τις φαντασιώσεις του κοριτσίστικου κοινού των ταινιών του είδους.

Πρόκειται για μια συνταγή του τρόμου-ως-αλληγορία-για-τα-δεινά-της-ζωής θα μπορούσε να πει κανείς, αν και οι βαμπιρικές ιστορίες διαχειρίζονται μάλλον την ντροπαλή σεξουαλικότητα των εφήβων, ενίοτε και τρομακτική για τους ίδιους. Αλλωστε ανέκαθεν υπήρχε ένα μεγάλο κοινό που γοητευόταν από αιμοσταγείς ιστορίες και είναι οι μόνες που μπορούν εύκολα να αναπαραχθούν και να προσαρμοστούν στην εποχή, η οποία τις χρειάζεται. Προφανώς διανύουμε μια τέτοια ακριβώς.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή