Από πλευράς ατμόσφαιρας, αυτή είναι η πιο περίεργη προεκλογική περίοδος που θυμάμαι. Περάσαμε τις γιορτές συζητώντας τις εκλογές – ανεπιθύμητες για την πλειονότητα του κόσμου, σύμφωνα με τις μετρήσεις. Ισως αυτή η ευρεία απροθυμία να έπαιξε κάποιο ρόλο στο γεγονός ότι οι πρώτες δύο εβδομάδες της προεκλογικής περιόδου κύλησαν υποτονικά. Αν έπαιρνες τα μέτρα σου και δεν άνοιγες την τηλεόραση, μπορεί να υπήρχαν και μέρες που ξεχνούσες ότι έχουμε εκλογές.
Η τοιχοκόλληση αφισών περιορίστηκε στον γνωστό πολιτικό χώρο ο οποίος φαίνεται να έχει ιδεολογικό πρόβλημα με την καθαριότητα. (Μήπως επειδή είναι «μισή αρχοντιά»;). Επίσης, δεν πρόσεξα φυλλάδια υποψηφίων πεταμένα στις εισόδους των πολυκατοικιών. (Από ιλουστρασιόν χαρτί, για να τα πατάς και να γλιστράς στα μάρμαρα της εισόδου…). Η κρίση, βλέπετε, δεν επέτρεψε περιττές σπονδές στη ματαιοδοξία των πολιτευτών. Ετσι, ως επί το πλείστον, οι υποψήφιοι περιορίστηκαν στα στοιχειώδη: έστειλαν μια επιστολή στους ψηφοφόρους τους με το ταχυδρομείο. (Ορισμένες που έτυχε να διαβάσω -υποψηφίων της Ν.Δ. στην Α΄ Αθηνών- είχαν έναν τόνο αισθητά παρακλητικό και, γι’ αυτό, ενοχλητικό…).
Η θεματολογία των πρώτων δύο εβδομάδων, αλλά και στη συνέχεια, κάλυπτε ολόκληρη την γκάμα: από το σοβαρό και το καίριο ώς το ανόητο και το ασήμαντο – με σαφή την υπεροχή του δεύτερου, όπως ήταν φυσικό. Ασχοληθήκαμε λιγάκι και σπασμωδικά με τα οικονομικά, πάντα με αφορμή επιμέρους ζητήματα που προέκυπταν από μια ατυχή ή απερίσκεπτη δήλωση κάποιου υποψηφίου – συνήθως, προσώπου που το ακούγαμε για πρώτη φορά και, πιθανόν, τελευταία. Ακούσαμε λοιπόν για τους κυνηγούς και τα δικαιώματά τους, για τον φράκτη στον Εβρο, για τις ιερές εικόνες και άλλα παρόμοια. Οπωσδήποτε επηρέασαν την προεκλογική περίοδο και διεθνή γεγονότα μεγάλης σημασίας, όπως η περιπέτεια του «Norman Atlantic» και των επιβατών του, καθώς και η τρομοκρατική επίθεση των τζιχαντιστών στο Παρίσι. Αυτά απέσπασαν αναπόφευκτα την προσοχή του κοινού από τη -βαρετή, ούτως ή άλλως- προεκλογική περίοδο και έτσι η πολιτική διαμάχη άργησε να βρει τον ρυθμό της και να φθάσει στα θέματα ουσίας.
Από το περασμένο Σαββατοκύριακο, όμως, μπαίνοντας πια στην τελευταία εβδομάδα πριν από «τις κάλτσες», όπως τις είχε πει το κακορίζικο, η επιχειρηματολογία συγκεντρώνεται στο ουσιαστικότερο ζήτημα αυτών των εκλογών, δηλαδή την κρίση στις σχέσεις με τους εταίρους και δανειστές μας. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, η πίεση που ασκήθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ (Τ-Λ) έφερε κάποια ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Ακούσαμε λ.χ. τον «σοβαρό» Γιάννη Δραγασάκη να παραδέχεται ότι «αν δεν βρεθεί φόρμουλα για συμφωνία με τους δανειστές, δεν θα πληρώσουμε τα ομόλογα που λήγουν το καλοκαίρι». Ακούσαμε, επίσης, τον Γιάννη «Χόμερ Σίμσον» Μηλιό να μας αποκαλύπτει την ψυχροπολεμική λογική της mutually assured destruction (MAD) με την οποία προσεγγίζει τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, όταν δηλώνει ότι δεν φοβάται ένα bank run, επειδή δεν συμφέρει καμία πλευρά να καταστρέψει την άλλη, όπως είπε σε συνέντευξή του.
Ολα αυτά και άλλα φαιδρότερα, από μικρότερου μεγέθους μορφές του ΣΥΡΙΖΑ (Τ-Λ), βοηθούν, όπως νομίζω, τους ψηφοφόρους να σταθμίσουν καλύτερα τους κινδύνους που συνεπάγονται οι επιλογές τους. Ωστόσο, ούτε ο χρόνος επαρκεί ούτε και τα πρόσωπα υπάρχουν για να απειλήσουν την πρώτη θέση που διεκδικεί με αξιώσεις ο ΣΥΡΙΖΑ (Τ-Λ). Μερικές φορές μένω με τη δυσάρεστη εντύπωση ότι η δική μου πλευρά (την ξέρετε, είπα τις αποφάσεις μου) έχει αρχίσει ήδη να σκέπτεται την επόμενη μέρα…
Η κληρονομιά που μας άφησε
Αποδεχόμενος την πρώτη θέση στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του κόμματος, ο Θεόδωρος Φορτσάκης έκανε μεγάλη τιμή στη Ν.Δ. και μεγάλη ζημία στον σκοπό που υπηρέτησε με ασυνήθιστη παρρησία και γενναιότητα ως πρύτανης του Καποδιστριακού. Και το λέω, διότι έχω την εντύπωση ότι περισσότερο χρήσιμος θα ήταν ως πρύτανης, εφόσον συνέχιζε στην ίδια γραμμή, παρά ως υποψήφιος της Ν.Δ.
Να κάνω μια απαραίτητη διάκριση εδώ: ως βουλευτής της Ν.Δ. προφανώς θα είναι απείρως χρησιμότερος από τους πάσης φύσεως τενεκέδες που είδαμε με έκπληξη να γίνονται βουλευτές τα τελευταία χρόνια – ως υποψήφιος όμως δεν θα φέρει ψήφους· και ο λόγος είναι ότι έσπευσε να εξαργυρώσει αμέσως τη φήμη που απέκτησε ως ο μόνος πρύτανης που όρθωσε ανάστημα στη δικτατορία των μειοψηφιών που καταδυναστεύει το πανεπιστήμιο. Τι γίνεται όμως με το πανεπιστήμιο που άφησε πίσω του;
Ωστόσο, για να δούμε τα πράγματα και από τη δική του πλευρά, αναρωτιέμαι αν θα είχε πια οποιοδήποτε νόημα ο αγώνας του με μια κυβέρνηση εντελώς αντίθετη με τη δική του γραμμή στο πανεπιστήμιο. Αν συνέχιζε, το πολύ πολύ να τον κακοποιούσε η γνωστή αληταρία και να γινόταν ο ήρωας των δεκαπέντε τηλεοπτικών λεπτών. Και τι μ’ αυτό; Θα άλλαζε τίποτα; Αρπαξε λοιπόν το αλεξίπτωτο που του έδωσαν και βούτηξε. Το μέλλον θα δείξει αν έκανε καλά.
Αυτό που δείχνει το παρόν, όμως, είναι ότι ο λατρεμένος μας μεγάλος Πελέ του Θεάτρου και της Φιλοσοφίας κατάφερε τελικά να αφήσει την κληρονομιά του στους επόμενους. Εννοώ τον πολιτικό ρόλο του πρύτανη, τον οποίον πέτυχε (έστω και με τις ιδιόρρυθμες και κωμικοτραγικές μεθόδους του) να προβιβάσει από τη δεύτερη κατηγορία του πρωταθλήματος της πολιτικής στην πρώτη. Είναι σκληρή ειρωνεία, βέβαια ότι, παρά τον ρηξικέλευθο αγώνα του, ο μεγάλος Πελέ δεν κατάφερε για τον εαυτό του τίποτε καλύτερο από την τελευταία θέση στο επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ (Τ-Λ). Αντιθέτως, ο Φορτσάκης, άνθρωπος πανέξυπνος και με εξαίρετο υπόβαθρο (Κολλέγιο Αθηνών, Αθηναϊκή Λέσχη κ.λπ.), πήρε την πρώτη θέση στο επικρατείας της Ν.Δ. Κουράγιο Θεοδόση! Από τον πόνο αυτής της απόρριψης θα γεννηθούν οι σπαρακτικοί μονόλογοι, που θα σου χαρίσουν την αθανασία στις σατιρικές εκπομπές…