Στο νομισματοκοπείο των εθνικών προσδοκιών (και φαντασιώσεων) προετοιμάζονται ήδη για την έκδοση επετειακών επίχρυσων κερμάτων. Το 2021, σαν αύριο δηλαδή, συμπληρώνονται 200 χρόνια από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης και τη σταδιακή ανάδυση νέου κράτους. Δικού μας. Δύο αιώνες. Ενα πανελλαδικό ραντεβού αναστοχασμού, που τροφοδοτείται και περιπλέκεται από τις εξελίξεις. Λέξεις όπως ταπείνωση, χρεοκοπία, προδοσία, βγήκαν τροχισμένες πάλι στο σεργιάνι, κόκκαλα «νενέκων» ξεθάφτηκαν, κρεμάλες στήθηκαν με θύματα καρικατούρες νεο-κοτζαμπάσηδων. Γίνεται -νομίζω- σε όλους αντιληπτό ότι πρόσκληση σε από μηχανής Θεό νέας κοπής, ώστε να παρευρεθεί δυναμικά στις σχετικές εκδηλώσεις, δεν θα αποσταλεί. Θα ήταν μάταιο. Δύο αιώνες. Μόνο στους βασικούς τίτλους αυτής της πορείας να σταθείς, διαπιστώνεις ότι δεν υπήρξε γενιά που να μην κατέθεσε πόνο, αίμα και βίαιο ορφάνεμα. Γενιά χωρίς συμμετοχή σε πορείες όχι ασφαλτοστρωμένες. Ηρωικές. Και πένθιμες. Ούτε υπήρξε γενιά που να μην έχει οδηγηθεί απατημένη σε λυκοποριές. Και ποια γενιά δεν βρέθηκε εκούσα-άκουσα σε ακροατήριο πλειστηριασμών ενότητας, χρέους και περηφάνιας;
Σύμφωνοι, σύμφωνοι. Οσοι μεγαλώσαμε σωματικά, πνευματικά, πολιτικά από το 1974 και μετά, προικιστήκαμε με την πιο μακρά περίοδο ομαλότητας από συστάσεως νεοελληνικού κράτους. Μαζί και την ολιγότερον λιτή, κάτι που αποτυπώθηκε στα πάχη και στα κάλλη μας. (Η ευψυχία είναι προσωπικό δεδομένο, μη ανιχνεύσιμο υπό κανονικές συνθήκες.) Γενιές αγαλβάνιστες από βροντοχτυπήματα και καλέσματα άγριων καιρών αλλά χειραφετημένες σε βαθμό οίησης. Γενιές περισπούδαστες, επιπλέουσες σε πελάγη ναρκισσισμού πριν μας έρθει ο ουρανός σφοντύλι. Και σερφάροντας στους αφρούς της πληροφόρησης, ισορροπώντας μετά βασάνων στα τρέχοντα, νομίζουμε πως διαβλέπουμε τα αξημέρωτα, τα άσχημα και τα καλά. Ανεπίδεκτοι μαθήσεως, παρά τις συνεχείς διαψεύσεις βαρύγδουπων προβλέψεων και διαβεβαιώσεων που έγιναν ρετάλια εν μια νυκτί.
Ηταν οι πατεράδες κι οι παππούδες μας πριν από εβδομήντα χρόνια που βρέθηκαν αντίπαλοι στο ίδιο τραπέζι, όταν τη 12η Φεβρουαρίου 1945 υπεγράφη η Συμφωνία της Βάρκιζας. Στη συνέχεια άλλοι θα παρέδιδαν οπλισμό, κι άλλοι, υπό πολιτικώς γονεϊκή, συμμαχική εποπτεία θα τον παραλάμβαναν. Κορυφαίο ζητούμενο: Ειρήνευση, στόχος πανάκριβος όπως στη συνέχεια αποδείχθηκε. Είχαν προηγηθεί η έως τα ουράνια παλλαϊκή αγαλλίαση μετά την απελευθέρωση και ο πολυαίμακτος Δεκέμβρης, όταν το φάντασμα του εμφυλίου άρχιζε να σκιάζει και τους πλέον ανυποψίαστους. Ωστόσο, η Βάρκιζα έπεισε τους καλοπροαίρετους ότι η φυγή προς την έξοδο δεν έκρυβε άλλα πάθη… Ασφαλώς ουδείς συνειρμός. Πλην ενός. Παιδιά και εγγόνια εκείνων, ακόμα και οι λαθραναγνώστες της Ιστορίας, δεν βαδίζουμε ανυποψίαστοι. Τα δεινά των προγόνων μας προκρίνουν ενότητα, ψυχραιμία και ευθυκρισία.