Η κυβέρνηση διαφημίζει ότι η «Λίστα Βαρουφάκη» είναι προτιμότερη από το «Μέιλ Χαρδούβελη». Θα σας έλεγα πως, στην πράξη, οι δύο προσεγγίσεις αλληλοσυμπληρώνονται πολύ περισσότερο απ’ όσο μπορεί κανείς, επηρεασμένος από τις κομματικές αντιπαραθέσεις, να φανταστεί.
Ο φόβος μπροστά στη μεγάλη παραγωγική μεταρρύθμιση και όσα χρειάζονται για την οριστική έξοδο από την κρίση είναι κοινό χαρακτηριστικό των δύο προσεγγίσεων. Πραγματική ανησυχία προκαλεί η σύγκριση των μακροοικονομικών εκτιμήσεων που έγιναν πριν από λίγους μήνες, με αυτές που γίνονται τώρα. Η κυβέρνηση τροποποιεί επί τα χείρω τις προβλέψεις της και για τα δύο έτη, το τρέχον και το επόμενο. Συγκεκριμένα, εκτιμάται τώρα ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,4% φέτος και 2,9% του χρόνου. Μέχρι πριν από λίγο καιρό, οι αντίστοιχες προβλέψεις ήταν 2,9% και 3,7%. Η διαφορά είναι πολύ σημαντική. Αντί να ξεκινήσει το 2017 με ένα ΑΕΠ λίγο πάνω από τα 195 δισ., όπως είχε υπολογιστεί, εκτιμάται τώρα σε 190 δισ. ευρώ.
Το τίμημα της διαφοράς μεταξύ των δύο εκτιμήσεων είναι πολύ βαρύτερο απ’ όσο μπορεί κανείς να φανταστεί. Αντί μείωσης στο 19,5% (ποσοστό έτσι κι αλλιώς απαράδεκτο) το 2016, με τη νέα εκτίμηση η ανεργία εκτιμάται στο 21,1%.
Δύο μονάδες παραπάνω ανεργία είναι σπουδαίος λογαριασμός. Σε άλλη χώρα της ευρύτερης Ζώνης του Ευρώ, είναι πρακτικώς αδύνατον να ομολογήσει μια κυβέρνηση παρόμοια εξέλιξη, χωρίς να ανακοινώσει, ταυτόχρονα, σειρά μέτρων ενίσχυσης της οικονομίας.
Στην Ελλάδα, βαυκαλιζόμεθα ακόμη αναζητώντας κάποιο αναπτυξιακό πακέτο. Το έκανε το προηγούμενο σχήμα και επί μήνες περιμέναμε το πρόγραμμα δράσεων και επιλογών να ανακοινωθεί. Το μόνον που διαπιστώσαμε είναι η ακαμψία που προκαλεί η τρομάρα που προκάλεσε το τέρας του λαϊκισμού.
Αντί να εφαρμόσουν αμέσως, «με τα χίλια» που θα έλεγε πιο «λαϊκά» ο τέως πρωθυπουργός, όλες τις διαρθρωτικές αλλαγές που είχε έτοιμες αλλά και όσες άλλες θα μπορούσαν να σκεφτούν, αγνόησαν τον κίνδυνο. Επικράτησε ο φόβος του λαϊκιστή μπροστά στη μεταρρύθμιση. Εκαναν λίγα, τα έκαναν στραβά και καθυστερημένα.
Το σημερινό σχήμα πάσχει από το ίδιο σύνδρομο. Μιλά πολύ για μεταρρυθμίσεις, πράγμα που προκαλεί μια κάποια απορία, αφού δεν έχει περάσει πολύς καιρός που έννοιες όπως «διαρθρωτικά μέτρα» και «μεταρρύθμιση» ήσαν ταυτισμένες με τη μνημονιακή αντίδραση.
Αλλά και μετά τον διαφαινόμενο αναπροσανατολισμό πολιτικής, κανείς λογικός τεχνοκράτης, στην Ευρώπη, την Ουάσιγκτον, την Ασία και παραπέρα δεν είναι σε θέση να ταυτίσει τα περισσότερα από τα μέτρα της Λίστας Βαρουφάκη με πραγματικές μεταρρυθμίσεις.
Ομως, χωρίς τη ριζοσπαστική παραγωγική ανασυγκρότηση που διασφαλίζουν οι αυθεντικές μεταρρυθμίσεις, η ανάκαμψη δεν θα έρθει ποτέ στο ραντεβού που υποσχέθηκε η νέα κυβέρνηση.