Στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας αυτής της κρίσης, και ιδιαίτερα τους πεντέμισι μήνες που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ βρίσκεται στην εξουσία, ο δημόσιος διάλογος για την κατάσταση, τα μνημόνια και όλα τα συναφή επικεντρώθηκε στα θέματα της οικονομίας. Φυσιολογικά από τη μία πλευρά, αφού «η τσέπη» παίζει μεγάλο ρόλο στη συμπεριφορά των πολιτών και στη διαδρομή των κοινωνιών. Από την άλλη πλευρά όμως, γνωρίζουμε πλέον ότι οι στρεβλώσεις και οι διαστρεβλώσεις κυριάρχησαν όλο αυτό το διάστημα με αποτέλεσμα να επικρατήσουν απόψεις που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα και άλλες που είναι εξαιρετικά επικίνδυνες για το παρόν και το μέλλον της χώρας.
Η στοιχειώδης αυτογνωσία επιβάλλει την παραδοχή ότι η ευθύνη ανήκει αρχικά στα λεγόμενα αστικά ή συστημικά κόμματα, που από την πρώτη στιγμή αντιμετώπισαν και χρησιμοποίησαν την Ευρώπη σε όλες τις μεταλλάξεις της ως «αγελάδα» που παράγει χρήμα και μόνο, όχι ως σύστημα αξιών. Ποτέ δεν έγινε συνειδητή και συλλογική προσπάθεια εναρμόνισης της χώρας προς τα ευρωπαϊκά δεδομένα με μεταρρυθμίσεις. Αντίθετα, προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να ξεφύγουν από υποχρεώσεις, να παρακάμψουν κανόνες και να κοροϊδέψουν όταν βρίσκονταν στην εξουσία και έτσι γαλουχήθηκε ο λαός τα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Η συγκεκριμένη νοοτροπία και η πρακτική που την υπηρετούσε κορυφώθηκαν μετά την ανοιχτή εκδήλωση της κρίσης, το 2010, που όμως ήταν φανερό ότι ερχόταν από το 2008. Από τότε που άρχισαν να παίρνονται τα αναγκαία και αναπόφευκτα μέτρα, η γραμμή που ακολουθήθηκε από τις διαδοχικές κυβερνήσεις ήταν ότι γι’ αυτά φταίνε οι κακοί και ανελέητοι δανειστές, όχι οι ίδιες. Δεν γινόταν καν λόγος ότι η κατάσταση της οικονομίας και η προσπάθεια εξυγίανσής της απαιτούσε δύσκολες αποφάσεις και επώδυνα μέτρα. Ετσι λοιπόν ακολουθήθηκε η παραδοσιακή πρακτική της μη εφαρμογής των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων και έτσι εμπεδώθηκε η πεποίθηση ότι τα μνημόνια έφεραν την κρίση και όχι η κρίση τα μνημόνια. Με την αμέριστη βοήθεια πολλών μίντια και πάρα πολλών δημοσιογράφων, κυρίως του ηλεκτρονικού Τύπου.
Η εδραίωση αυτής της πεποίθησης οδήγησε στη γενίκευση της αντιπαλότητας με τους Ευρωπαίους, στους χαρακτηρισμούς με τους οποίους τους στόλισε ο διάχυτος λαϊκισμός, στις δοξασίες που έγιναν πιστευτές, στο χάσμα εμπιστοσύνης με την Ευρώπη, στον αντιευρωπαϊσμό, στην αμφισβήτηση του ευρωπαϊκού συστήματος αξιών και τελικά τους Συριζοανέλ στην εξουσία που χρησιμοποίησαν και εκμεταλλεύτηκαν με κάθε δυνατό τρόπο όλες τις αρνητικές σκέψεις στα μυαλά των πολιτών. Εξ ου ο γενικευμένος αντιευρωπαϊσμός, δίχως συνείδηση και αντίληψη των απίστευτων δεινών που θα προκύψουν από μία έξοδο από την Ευρώπη, από μία μοναχική πορεία της χώρας σε οικονομικές, γεωπολιτικές και πολιτισμικές ερήμους.
Οπως τονίστηκε προηγουμένως, Ευρώπη σημαίνει ένα σύστημα αξιών που όπως αποδείχθηκε από την εμπειρία μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, ένας μεγάλος αριθμός των στελεχών της κυβέρνησης και των κομμάτων που την απαρτίζουν, ήθελαν και θέλουν να απαλλαγούν από αυτό. Πρόκειται για σύστημα στο οποίο έχουν προσχωρήσει με τη βούλησή τους τα κράτη-μέλη, εκχωρώντας και ένα μέρος της κυριαρχίας τους. Και δεν είναι σύστημα αποκλειστικά οικονομικό, αλλά και δικαιοσύνης, διαφάνειας, δημοκρατίας, περιβάλλοντος, κρατικής λειτουργίας, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του πολίτη, κοινής θέσης στον πλανήτη, ελεύθερης διακίνησης, κοινού χώρου εργασίας και εγκατάστασης και άλλα πολλά. Με λίγα λόγια είναι ένα σύστημα τρόπου ζωής.
Το ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι οι άνθρωποι που βρέθηκαν στην εξουσία μετά τις εκλογές, αποπειράθηκαν και ίσως θα συνεχίσουν να αποπειρώνται να βγάλουν την Ελλάδα από το ευρωπαϊκό σύστημα. Κατάφεραν μάλιστα να πείσουν και ένα πολύ μεγάλο μέρος του λαού, όπως έδειξε το δημοψήφισμα, άλλο αν το «όχι» βαφτίστηκε «ναι». Το έκαναν για να εγκαθιδρύσουν ένα δικό τους σύστημα ισοπέδωσης προς τα κάτω, με μεγάλη δόση αυταρχισμού κρίνοντας από προπηλακισμούς και χαρακτηρισμούς αντιπάλων, από συμπεριφορές στη Βουλή και από επιχειρήσεις φίμωσης δημοσιογράφων με διαφορετικές απόψεις. Το DNA τους είναι επί της ουσίας αντιευρωπαϊκό, γιατί εκτός των άλλων, γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν μπορούν να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους με τη χώρα στο ευρωπαϊκό σύστημα. Η Ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Ενωση στο σύνολό της αποτελεί τροχοπέδη γι’ αυτούς. Με αυτή την έννοια, είναι απόλυτα ζωτικό για την Ελλάδα να παραμείνει στο ευρωπαϊκό σύστημα αξιών.