Πείτε το διαστροφή, αλλά χωρίς αυτό δεν θα έκανα τη δουλειά που κάνω τώρα, πάντως παρακολούθησα προχθές το βράδυ την ομιλία του Δημήτρη Κουτσούμπα στο Σύνταγμα. (Οχι αυτοπροσώπως. Τηλεοπτικώς…). Οφείλω να αναγνωρίσω ότι η φυσιογνωμία του τον αδικεί απολύτως. Εχει συγκροτημένο λόγο και, μέσα στο πλαίσιο των στοχεύσεών του, είναι αποτελεσματικός και έξυπνος ομιλητής. Τέλος, έκανε σωστή εκφώνηση ―πράγμα το οποίο δεν είναι καθόλου δεδομένο, όπως δείχνει η περίπτωσις της Φώφης.
Κυρίως, όμως, βρήκα ότι η ομιλία του Κουτσούμπα είχε μεγάλο πολιτικό ενδιαφέρον. Ως καθημερινός αναγνώστης του «Ριζοσπάστη» εδώ και δεκαεπτά χρόνια (σας προειδοποίησα ότι θα μιλήσω για διαστροφές…), ξέρω ότι οι ορθόδοξοι κομμουνιστές του ιστορικού κόμματος ποτέ δεν αναφέρονται στο μοντέλο της κοινωνίας που θέλουν με το όνομά του. Κατά κανόνα, όταν φθάνουν στο διά ταύτα, χρησιμοποιούν αθώες μεταφορές, περιφράσεις, μετωνυμίες κ.λπ. Λένε για «λαϊκή οικονομία», άντε για «κοινωνικοποίηση μέσων παραγωγής» και, το πολύ πολύ, για «λαϊκό έλεγχο της οικονομίας». Ως εκεί.
Προχθές, όμως, για πρώτη φορά άκουσα ηγέτη του ΚΚΕ να περιγράφει ευθέως τη μετάβαση σε κομμουνιστικό καθεστώς, με ακρίβεια, ευθύτητα, χωρίς λεκτικούς εξωραϊσμούς και μαρξιστική αργκό. Προχωρώντας παρακάτω ο Κουτσούμπας, με την ίδια ευθύτητα και ειλικρίνεια, αναλυτικός και συγχρόνως απλός στις διατυπώσεις, εξήγησε γιατί αυτή μετάβαση είναι σήμερα ανέφικτη, λόγω των διεθνών συσχετισμών. Ωστόσο, έκλεισε το συγκεκριμένο κομμάτι της ομιλίας του με ένα σχετικώς εκτενές εγκώμιο του «οράματος»: όλα αυτά, δηλαδή, τα συγκινητικά για αγώνες, θυσίες κ.λπ. Σημειωτέον, δε, όλα αυτά σε ύφος αξιοθαύμαστου decorum, χωρίς μπακαλιαρίλες.
Το δικό μου πολιτικό συμπέρασμα από αυτή τη μετατόπιση του ΚΚΕ, είναι ότι η όποια δυναμική της ΛΑΕ έκανε το ΚΚΕ να ξεμυτίσει από τον περίκλειστο, αυτάρκη κόσμο του και να προσπαθήσει να μιλήσει στον πραγματικό.
Λογικό είναι. Διότι, όταν μέσα από τον πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ (γιατί εκεί βρισκόταν η σημερινή ΛΑΕ) βγαίνει η πιο δυνατή κραυγή υπέρ του κομμουνιστικού πειράματος, γιατί να διστάζει να μιλήσει το ΚΚΕ, που ξέρει καλύτερα, ει μη τι άλλο, για τι μιλάει; Αν τόσο γοητεύει η ρήξη με το συγκεκριμένο ταμπού, αν το ζήτημα παίρνει τέτοια θέση στην πολιτική ζωή και απασχολεί τόσο τους ανθρώπους, γιατί να μην απευθυνθεί το ΚΚΕ στους πιο συγκροτημένους από αυτούς για να τους κερδίσει; Με λίγα λόγια, μου δίνεται η εντύπωση ότι το ΚΚΕ βγαίνει διστακτικά από το μπούνκερ και προσπαθεί να περπατήσει στο φως του ήλιου.
Ως προς τα ελαφρά, τα οποία καθόλου δεν υποτιμώ, σημείωσα από την ομιλία την ωραία και πειθαρχημένη εκφώνηση των συνθημάτων από μικρό αριθμό χορωδών (δεν τους έκανα πάνω από 20…), οι οποίοι όμως κραύγαζαν δυνατά, καθαρά και πάντα τρεις φορές μόνο, ώστε ποτέ να μην ακούγεται ξέπνοο το σύνθημα να σβήνει. Ιδιαίτερα στιβαρή και, πάντως, άριστη σκηνοθεσία, με κάτι από αρχαία τραγωδία. Ο τρόπος παρουσίασης των συνθημάτων τα έκανε να θυμίζουν χορικά.
Εις το δε «λαϊκό πρόγραμμα», ξεχώρισα τον «αυθόρμητο» στίχο που ξεπήδησε μέσ’ από τα στήθια του Δημήτρη του Κουτσούμπα «Πούλαγε ελπίδα και έφερε λεπίδα» ― για τον Τσίπρα, εννοείται. Κρίμα. Αν αντί για «έφερε λεπίδα» έλεγε το ποιητικότερο «ήφερε λεπίδα» θα έκανε πιο πολύ σε ρεμπέτικο…
Κάτι στον προγραμματισμό
Ραδιοφωνικό πάνελ στις 10 το βράδυ και ο συντονιστής παρουσιάζει τους μετέχοντες. Φθάνει σε υποψηφία η οποία φημίζεται για την οξυδέρκειά της (όταν, λ.χ., την έκαναν υφυπουργό, της πήρε τρεις ημέρες τουλάχιστον για να καταλάβει σε ποιο υπουργείο…) και αυτή καλησπερίζει λέγοντας: «Καλό βράδυ». Κάνει μικρή παύση, σαν να μην έχει συμβεί τίποτε, και προσθέτει: «Καλησπέρα κι από μένα». Επειδή με γοητεύουν τα μυστήρια του ανθρώπινου εγκεφάλου ―που διαθέτει, ασφαλώς, και η περί ης ο λόγος― υποθέτω ότι το περιστατικό εξηγείται ως εξής: το «καλό βράδυ» πήγαινε στο πάνελ της προηγούμενης εκπομπής στην οποία ήταν και δεν είχε προλάβει να το πει, ενώ η «καλησπέρα» στο πάνελ της εκπομπής που βρισκόταν εκείνη τη στιγμή. Κάτι πάει λάθος στον προγραμματισμό της. Μήπως να τη στείλουν για σέρβις;
Του τραπεζίτη
Παρατηρήσατε το σήμα της ενδυματολογικής ευπρέπειας, που διάλεξε ο καθένας από τους αρχηγούς στο «ντιμπέιτ» των δύο; Ο Βαγγέλας, φυσικά, ήταν γραβατωμένος. (Εδώ κι αν ταιριάζει η ωραία μετοχή…). Φορούσε γαλάζια Hermes με διακριτικά γκρίζα μοτίβα, αλλά πολύ χαλαρά δεμένη, με τον τρόπο εκείνου που φοράει γραβάτα επειδή πρέπει, αλλά αδιαφορεί γι’ αυτήν. Ο Αλέξης αντιστάθμισε, επανεμφανίζοντας (μετά την πρώτη και αλησμόνητη ευρωπαϊκή τουρνέ του…) το σιδερωμένο λευκό μαντιλάκι που εξέχει ίσα-ίσα ένα δάκτυλο από την τσέπη του στήθους: το μαντιλάκι «του τραπεζίτη», όπως λέγεται. Και ο Ερνέστος Τσε Γκεβάρα, αν ήταν στη θέση του Αλέξη, την ίδια επιλογή θα έκανε…
Chapeau
Νομίζω ότι κάθε καλόπιστος επικριτής του Αλέκου Φλαμπουράρη (όπως ο γράφων, δεν διστάζω να το πω) οφείλει πλέον να αναγνωρίσει το αβάσιμο της κριτικής του για το στυλ και τις δυνατότητες του κυρ Αλέκου. Βάσει του εγγράφου που παρουσίασε για τη μεταβίβαση των μετοχών της εταιρείας του, προκύπτουν τα εξής: ότι την επομένη της μεγάλης εκλογικής νίκης τους, πρωί πρωί, ο κυρ Αλέκος σηκώθηκε και πήγε, όχι στο Α.Τ. ή το ΚΕΠ, αλλά στο ίδιο το αρχηγείο της Αστυνομίας (αυτό που λέμε: «θα σε πάω στα καλύτερα») και τακτοποίησε το θέμα! Στο λεγόμενο «τσακ-μπαμ», μιλάμε… Κατόπιν αυτού, αποσύρω όσα έχω κατά καιρούς ότι είναι νυσταλέος, αφηρημένος, κουρασμένος κ.λπ. και αποκαλύπτομαι. Μας ξεγέλασε όλους ο δαιμόνιος Φλαμπουράρης!