Το χάος που ανέκυψε από στρατιωτικές επεμβάσεις κάποιων συμμαχικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή και η μαζική έξοδος προσφύγων προς τη Δύση αυξάνουν τις κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις στις χώρες υποδοχής της Ε.Ε. Ανάλογες διαπιστώσεις πλέον αποτελούν κοινοτοπία.
Το νέο στοιχείο είναι ότι οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και οι δηλώσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου κ. Αγκελα Μέρκελ στην εφημερίδα Bild που φαίνεται ότι συνηγορούν για τη διεξαγωγή ελληνοτουρκικών περιπολιών στο Αιγαίο, ενδέχεται να έχουν επιπτώσεις σοβαρές στις σχέσεις Αθηνών – Αγκυρας και πιθανόν της χώρας μας με την Ε.Ε.
Εκτιμάται ότι στο σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα διευκρινισθούν κάποιες από τις ασάφειες. Το βέβαιο είναι ότι ούτε η Επιτροπή ούτε το Βερολίνο ούτε η Ε.Ε. ως σύνολο μπορούν να επιτύχουν εκεί όπου απέτυχαν οι ΗΠΑ – να οδηγήσουν, δηλαδή, σε μία συνεργασία κοινής δράσεως ελληνικών και τουρκικών δυνάμεων στο Αιγαίο, ενώ εκκρεμούν θέματα αμφισβητήσεως ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Αγκυρα.
Το μόνο που μπορεί να συμβεί σε πρακτικό, λειτουργικό επίπεδο είναι η συντεταγμένη ένταξη της Τουρκίας στην αποκλειστικώς ευρωπαϊκή δύναμη της Frontex, πράγμα που θα εισαγάγει αυτή τη χώρα στο σύστημα ασφαλείας της Ε.Ε.· ελάχιστοι, όμως, από τους Ευρωπαίους ηγέτες θα αντιμετώπιζαν με τρόπο θετικό μία εξέλιξη προς την κατεύθυνση αυτή. Απλώς, υπό την πίεση του μεταναστευτικού προβλήματος, γίνονται ατυχείς απόπειρες προωθήσεως κάποιων ad hoc ρυθμίσεων με την Τουρκία.
Αλλά η επίσκεψη της καγκελαρίου της Γερμανίας στην Αγκυρα την προσεχή Κυριακή δεν στερείται πολιτικού περιεχομένου. Η κ. Μέρκελ –όπως και ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας κ. Νικολά Σαρκοζί–, για λόγους σχετιζόμενους με εσωτερικές ισορροπίες στην Ε.Ε., δεν εστήριξε με ενθουσιασμό την ενσωμάτωση της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, που ούτως ή άλλως είχε υπονομευθεί και από την κυβέρνηση του κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λόγω της στάσεώς του έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πέραν τούτου, η δυσφορία όλων των κρατών της Δύσεως προς τις αυταρχικές μεθόδους του Τούρκου προέδρου έναντι των πολιτικών του αντιπάλων οδήγησαν τη χώρα αυτή σε απομόνωση από τους παραδοσιακούς της συμμάχους. Αλλά η κρίση στη Μέση Ανατολή και η ανάγκη αντιμετωπίσεως του «Ισλαμικού Κράτους» (ISIS) προσέδωσαν νέα στρατηγική σημασία στην Τουρκία.
Η παρουσία της κ. Μέρκελ στην Αγκυρα, μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας, δίδει στον κ. Ερντογάν τη δυνατότητα να αναιρέσει –ή αυτό τουλάχιστον ελπίζει– τις αιτιάσεις της κεμαλικής αντιπολιτεύσεως περί αποκοπής αυτής της χώρας από τους Δυτικούς εταίρους της. Προφανώς, ο Τούρκος πρόεδρος θα αξιοποιήσει την παρουσία της καγκελαρίου για την επαναθέρμανση των σχέσεων της χώρας του με την Ε.Ε. Δόκιμη η επιδίωξή του· αλλά όχι εις βάρος των συμφερόντων της Ελλάδος.