Το τεράστιο κρατικό χρέος βύθισε τη χώρα στην παρατεταμένη δημοσιονομική κρίση. Τα ταμειακά ελλείμματα της τριετίας 2009-2011 ήταν η αφορμή. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική αναταραχή ήταν το περιβάλλον της κρίσης που έπεσε πάνω μας κυριολεκτικώς ως η τέλεια καταιγίδα.
Ο πρωθυπουργός έχει αποκτήσει περίεργη εμμονή με το ύψος του χρέους. Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπάρχει ζήτημα, αλλά δεν πιστεύω ότι βρίσκεται εκεί το πρόβλημα της χώρας. Οι πραγματικά επείγουσες προτεραιότητες είναι η επαναφορά της οικονομίας σε θετικό ρυθμό αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος και η πραγματοποίηση μαζικών επενδύσεων. Περιμένει κανείς από μια κυβέρνηση της αριστεράς να μιλά για δουλειές πραγματικές και όχι για εκείνα που ενδιαφέρουν τους διαχειριστές των κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Η εμμονή Τσίπρα με το χρέος περιπλέκεται περαιτέρω για δύο λόγους. Πρώτον, τοποθετώντας και πάλι την Ελλάδα στο κέντρο της σύγκρουσης μεταξύ ΔΝΤ και Ε.Ε., επαναλαμβάνει το λάθος που είχε κάνει η ομάδα Σαμαρά.
Η χώρα διαθέτει τη διαβεβαίωση των εταίρων της ότι το χρέος δεν θα σταθεί εμπόδιο στην επίτευξη δημοσιονομικής σταθερότητας. Αυτό είναι αρκετό. Είναι χαρακτηριστικό ότι δέχτηκαν να μας δώσουν ένα τρίτο μεγάλο δάνειο, προκειμένου να μη στριμωχτεί η Ελλάδα μεταξύ της ύφεσης που προκάλεσαν τα πολιτικά παιχνίδια και της αδυναμίας μας να αντιμετωπίσουμε τα κρατικά ελλείμματα, με κύριο θέμα την τρύπα του συνταξιοδοτικού συστήματος.
Θα επαναλάβω ότι: μπορεί να χρωστάμε –παρά το γενναίο PSI– πολλά, αλλά τα χρωστάμε σε «φίλους» και όχι στις αγορές· βαρύ επιτόκιο είναι μόνον αυτό που πληρώνουμε στο Ταμείο και στα έντοκα γραμμάτια, ενώ αυτό που δίνουμε στους «φίλους» είναι απελπιστικά μικρό· το τραπεζικό σύστημα (δηλαδή η χώρα) λειτουργεί επειδή η Τράπεζα της Ελλάδος και οι συστημικές τράπεζες έχουν δανειστεί από το ευρωσύστημα, δηλαδή την ΕΚΤ, πακτωλό χρημάτων με την υπόσχεση να εφαρμόσουμε το μνημόνιο και να πετύχουμε μιαν αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη.
Η βιωσιμότητα του χρέους, τόσο με τον παλαιό κανόνα «χρέος όχι μεγαλύτερο από το 120% του ΑΕΠ», όσο και με τον νέο κανόνα που θέλει τις δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους κάτω από το 15% του ΑΕΠ, δεν εξαρτάται από κάποια «απομείωση του χρέους», όπως φαίνεται να λένε στον πρωθυπουργό διάφοροι σύμβουλοι που κινούνται σε γκρίζες ζώνες της κρατικής εξουσίας. Αναρωτιέμαι, για παράδειγμα, τι μπορεί να προσφέρει ο γνωστός για τις κερδοσκοπικές επιδόσεις του με τα δομημένα ομόλογα ακινήτων καθηγητής Τζινακόπλος σε ένα πεδίο αυστηρά ναρκοθετημένο από τους Γερμανούς διαχειριστές του ESM και των άλλων ευρωπαϊκών ταμείων.
Με μια απλή ανάγνωση της έκθεσης του ΔΝΤ μαθαίνουμε τα εξής: το χρέος θα είναι βιώσιμο εφόσον οι Ευρωπαίοι χρηματοδοτήσουν πλήρως τις ανάγκες του ελληνικού κράτους. Αυτό έκλεισε με την υπογραφή της τρίτης δανειακής συμφωνίας και του αναπόσπαστου τρίτου μνημονίου. Επομένως, σύμφωνα πάντοτε με το Ταμείο, οι κίνδυνοι για το χρέος είναι: να μην εφαρμοστεί το μεσοπρόθεσμο, να μη γίνουν οι ιδιωτικοποιήσεις, να βουλιάξουμε περαιτέρω στην ύφεση και, τελευταίο αλλά σημαντικό, να είναι πολύ ακριβός ο δανεισμός όταν θα απευθυνθούμε και πάλι στις αγορές κεφαλαίου.
Αν τα τρία πρώτα από τα ανωτέρω πάνε καλά, τότε και το τελευταίο σημείο μπορεί να διασφαλιστεί σε συμφωνία με τους «φίλους». Οχι βεβαίως με κερδοσκόπους που περιμένουν να βγάλουν «χοντρά λεφτά» σπρώχνοντας την κυβέρνηση σε νέα σύγκρουση, πιο ανόητη κι από εκείνη που ήδη επεδίωξε ο κ. Βαρουφάκης ή ευχήθηκε η κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου.