Προ μηνός, ήταν η βρετανική εφημερίδα The Independent, που ανακοίνωσε ότι, ύστερα από τριάντα χρόνια κυκλοφορίας, καταργεί την έντυπη έκδοση και μένει στην ηλεκτρονική. Τώρα έρχεται η σειρά της ισπανικής El Pais, o διευθυντής της οποίας πληροφορεί με υπόμνημα τους συνεργάτες του ότι, μετά σαράντα χρόνια, «ενδέχεται να διακοπεί η έντυπη έκδοση» – το οποίο σημαίνει ότι θα διακοπεί, αφού ένα τέτοιο ενδεχόμενο διατυπώνεται γραπτώς. Μέσα σε μία δεκαετία η ημερήσια κυκλοφορία του φύλλου σημείωσε πτώση κατά 45%: από 469.000 το 2004 σε 260.000 το 2014· τα δε έσοδα από τα 4 δισ. το 2008 στο 1,4 δισ. το 2014.
Θυμίζω ότι στην κατάθεση που είχε δώσει ο εκδότης Ρούπερτ Μέρντοχ σε επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων, σχετικά με την διαβόητη υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών που οδήγησε στο κλείσιμο της News of the World, δήλωσε –και το θυμάμαι όπως ακριβώς το είπε– ότι «σε δέκα χρόνια δεν θα υπάρχει εφημερίδα σε χαρτί». Δεδομένου ότι η κατάθεση αυτή δόθηκε το 2012, έχουμε ένα περιθώριο μέχρι το 2022.
Ανεξαρτήτως του αν αυτό μου αρέσει ή όχι, αν με συμφέρει ή όχι, έτσι είναι η πραγματικότητα. Τίποτε δεν διαρκεί για πάντα. Οι παλαιότερες γενιές –και ιδίως όσοι έζησαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο– το μάθημα αυτό το είχαν καταλάβει. Οι νεότεροι, όλοι εμείς που είχαμε την τύχη να γεννηθούμε αργότερα και να ζήσουμε τις ζωές μας στη μεγαλύτερη περίοδο πολιτικής σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης που γνώρισε η Ευρώπη των ύστερων νεότερων χρόνων, το μαθαίνουμε τώρα…
Του μακαρίτη
O,τι θα ήθελα πολύ να έχω πει για τη θρησκεία, αλλά δεν θα μπορούσα ποτέ να το εκφράσω με τέτοια λιτότητα και σαφήνεια, το βρήκα σε μία από τις νεκρολογίες του Ουμπέρτο Εκο, που δημοσιεύθηκαν στον διεθνή Τύπο. Ο σπουδαίος Ιταλός διανοητής, που ξεκίνησε την πνευματική πορεία του ως παιδί της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, είχε πει σε μια συνέντευξή του: «Η πρώτη αρετή ενός έντιμου ανθρώπου είναι η περιφρόνηση για τη θρησκεία, που μας θέλει να φοβόμαστε το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο, τον θάνατο, και να μισούμε το ένα και ωραιότερο πράγμα που μας έδωσε η μοίρα, τη ζωή».
Η αρκουδίτσα
Αλλά ας επιστρέψουμε στα ελαφρά της καθημερινότητας, αφού τα σοβαρά ούτως ή άλλως δεν μπορούμε ούτε να τα εμποδίσουμε ούτε να αποφύγουμε – θα μας βρουν εκείνα όταν έλθει η ώρα τους.
Στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών την περασμένη Παρασκευή, μετείχαν, ως γνωστόν, οκτώ πρόσωπα: ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός, ο κυβερνητικός εταίρος του, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, ο Δ. Κουτσούμπας, ο Στ. Θεοδωράκης, η Φ. Γεννηματά και ο «οικουμενικός» Λεβέντης. Υπήρχε, ωστόσο, και ένα ακόμη πρόσωπο, η συχνή αναφορά στο οποίο εκ μέρους του Π. Καμμένου το κατέστησε την ενάτη (άυλη) παρουσία του συμβουλίου. Ηταν η μυστηριώδης Ούρσουλα, την οποία ο Π. Καμμένος επεκαλείτο διαρκώς και με αξιοσημείωτη οικειότητα: η Ούρσουλα αυτό, η Ούρσουλα εκείνο, η Ούρσουλα το άλλο. Χρειάστηκε κάποιος χρόνος, ώστε να γίνει αντιληπτό από όλους ότι αναφερόταν στη Γερμανίδα υπουργό Αμύνης Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σημειώστε ότι η Γερμανίδα υπουργός, 46 ετών, είναι ωραιοτάτη κυρία, πλην το όνομά της, υποκοριστικό του λατινικού ursa, σημαίνει –αλίμονο– αρκουδίτσα. (Αραγε αυτό να εξηγεί τη συμπάθεια του Π. Καμμένου;) Ομολογώ ότι, όταν κάποτε έμαθα την απόδοση του ονόματος στα ελληνικά, το γεγονός υπήρξε τεράστιο προσωπικό πλήγμα, καθότι ανήκω στη γενιά που, κατά το λεγόμενο, της πετάχτηκαν τα μάτια έξω όταν είδε στην κινηματογραφική οθόνη την περίφημη σκηνή από την ταινία του Τζέιμς Μποντ, όπου η Ούρσουλα Αντρες βγαίνει από τη θάλασσα με το μπικίνι της σαν αναδυομένη Αφροδίτη. (Αναρωτιέμαι τι να κάνει η Ράκελ Γουέλς, αλλά σταματώ εδώ…)
Λάθος
Ο συνάδελφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» (στο φύλλο του Σαββατοκύριακου) έκανε λάθος. Το πρόσωπο του quiz της περασμένης εβδομάδας δεν είναι ο Αδωνις Γεωργιάδης. Ο σημερινός πρόεδρος ήταν υποψήφιος στην κούρσα της διαδοχής, ενώ το δημοσίευμα αναφερόταν σε πρόσωπο που θα ήθελε να είναι υποψήφιος πολύ πριν τεθεί ζήτημα διαδοχής του Αντώνη Σαμαρά, όταν ο περί ου ο λόγος βρισκόταν στην κατάσταση την οποία οι Γάλλοι ονομάζουν «folie de grandeur»…
Χρυσή εφεδρεία
Είπαμε ότι κανείς δεν εμποδίζεται από κανέναν να έχει όποια ιδέα θέλει για τον εαυτό του, αλλά υπάρχουν και όρια. Μπορεί να είναι ωραιότερος από τον Τζορτζ Κλούνεϊ και η κυρία του να είναι απείρως ωραιότερη από την Αμάλ Αλαμουντίν. (Προσωπική μου άποψη αυτή κι εσείς πείτε ό,τι θέλετε…) Μπορεί το σπίτι του να έχει περισσότερο χρυσό (εννοώ το χρώμα και μόνον) από το σπίτι του Ντόναλντ Τραμπ. Ακούω όμως ότι ο πρόεδρος των ιατρών της επικρατείας, πρόεδρος όλων των δημάρχων και δήμαρχος Αμαρουσίου Γεώργιος Πατούλης, τελευταία, φλερτάρει με την ιδέα να γίνει και πρόεδρος κόμματος, το οποίο σκέπτεται να ιδρύσει. Ελπίζω οι πληροφορίες μου να είναι ανακριβείς και να διαψευσθώ. Το ελπίζω ειλικρινά ως δεδηλωμένος θαυμαστής του έργου του και της αισθητικής του και, για τον λόγο αυτόν, γράφω τούτες τις γραμμές. Το έθνος τον χρειάζεται ως χρυσή εφεδρεία – μεταφορικά, ας μην παρεξηγηθώ…