Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορούν στα social media δύο βιντεάκια με πρωταγωνιστές τον Μπαράκ Ομπάμα και τον Τζάστιν Τριντό. Στο πρώτο, ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίζεται ετοιμόλογος μπροστά σε ένα αναπάντεχο περιστατικό, την εμφάνιση ενός υποστηρικτή του Τραμπ ανάμεσα στο κοινό. «Ζούμε σε μια χώρα που σέβεται την ελευθερία της έκφρασης», είπε. «Μη γιουχάρετε, ψηφίστε». Στο δεύτερο, ο πρωθυπουργός του Καναδά γιορτάζει τον ένα χρόνο διακυβέρνησης της χώρας σβήνοντας ένα κεράκι σε ένα cupcake. «Ξέρω ότι πολλοί δεν έρχεστε εδώ (σ.σ.: εννοεί τη σελίδα του στο Facebook) για να διαβάζετε για τις πολιτικές μας. Μια χαρά είναι κι αυτό. Αλλά μια και σας έχω εδώ τώρα, κάντε μου τη χάρη και πατήστε το λινκ να διαβάσετε για τις υποσχέσεις που κρατήσαμε και αυτές για τις οποίες δουλεύουμε ακόμη και συνεχίστε να μας πιέζετε να τις υλοποιήσουμε».
Η περηφάνια είναι ίσως δυνατή λέξη, αλλά κάπως θα πρέπει να περιγραφεί το –ξεχασμένο στην Ελλάδα– θετικό συναίσθημα που προκαλεί στον πολίτη μια ηγεσία που πρωτοπορεί, που είναι σύγχρονη, έχει χιούμορ και απευθύνεται στα ανώτερα ένστικτα της κοινωνίας αντί να τροφοδοτεί το φόβο και τον αλληλοσπαραγμό. Εδώ φυσικά που χρειάζονται πέντε άτομα για να συντάξουν ένα πρωθυπουργικό τουίτ που μετά βίας θυμίζει ελληνικά, πόσο μάλλον «εμπνευστικά» ελληνικά, τα έχουμε ήδη κάνει κρεμαστάρια: ο Ομπάμα «δεν έκανε και τίποτα», ο Τριντό είναι «μια επικοινωνιακή φούσκα, άσε που υπέγραψε και τη CETA» (σ.σ.: και η χώρα μας επίσης). Δύσκολα, ωστόσο, θα μπορούσαμε να ανακαλέσουμε στη μνήμη μια φορά τα τελευταία πολλά χρόνια που αισθανθήκαμε αυτό το ευχάριστο τσίμπημα στο στήθος, που κάποιοι θα το έλεγαν περηφάνια (να μη συγχέεται με την ψωροπερηφάνια που έχουν στόχο να ξυπνήσουν δηλώσεις για τους κακούς ξένους και τους καλούς Ελληνες Γαλάτες). Δεν έχει καμία σχέση με το επικοινωνιακό χάρισμα των δύο ξένων ηγετών, που πράγματι σπανίζει, αλλά με τις πράξεις. Εδώ και πολλά χρόνια, πριν ακόμη και από την κρίση και τα μνημόνια, η Ελλάδα νομοθετεί κατά κύριο λόγο υπό την απειλή του ευρωπαϊκού βούρδουλα, τα πρόστιμα και τις άλλες ποινές – από τις ΑΠΕ έως τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν υπάρχει κανένας τομέας στον οποίο εμείς να προλάβαμε τις εξελίξεις, να βγήκαμε μπροστά, να γίναμε εμείς το παράδειγμα για τους άλλους. Τα διεθνή fora και οι σύνοδοι μοιάζουν με ευκαιρία για σκασιαρχείο αντί για ευκαιρία διατύπωσης μιας καινοτόμου σκέψης ή πολιτικής, κάτι που να συνεγείρει με κάποιο τρόπο τον παγκόσμιο διάλογο. Η ρητορική στο πολιτικό μας σύστημα είναι δομημένη αποκλειστικά για εγχώρια κατανάλωση.
Και είναι πραγματικά μυστήριο, δεδομένου ότι στα υπόλοιπα πεδία, στις επιστήμες, στις τέχνες, στον αθλητισμό, στην επιχειρηματικότητα, συχνά ξεχωρίζουμε. Είναι μόνο οι ηγεσίες μας που πάνε σταθερά για τα λίγα, στις πίσω σειρές, στη γαλαρία, σε θέση χωρίς έκθεση και ιδανική για υψηλή κριτική.