Τον Μάιο του ’22, σε ταβέρνα της Αιδηψού, ένας άνδρας, αφού δελεάζει με φαγητό ένα γατάκι για να τον πλησιάσει, το κλωτσάει. Επιχειρεί μάλιστα να το κάνει και σε δεύτερο γατάκι, αλλά εκείνο βλέπει την παγίδα και απομακρύνεται. Το βίντεο το είχε δει όλη η Ελλάδα. Η υπόθεση έφτασε στο δικαστήριο αλλά ο δράστης αθωώθηκε. Κρίθηκε ότι δεν κλώτσησε τη γάτα, αλλά την έσπρωξε. Τον Δεκέμβριο του ’21 μια άλλη υπόθεση κακοποίησης ζώου έρχεται στη δημοσιότητα. Στην Αρτα, φιλόζωοι εντόπισαν ένα σκυλάκι τυφλό και εμφανώς υποσιτισμένο να ζει υπό άθλιες συνθήκες, συνεχώς εκτεθειμένο στο κρύο και στη βροχή. Και πάλι η απόφαση ήταν αθωωτική. Σύμφωνα με μάρτυρες στο δικαστήριο ακούστηκε η φράση «έτσι ζουν τα σκυλιά στην Αρτα».
Το νομοθετικό πλαίσιο
Στην Ελλάδα το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την κακοποίηση ζώων θεωρείται ένα από τα πιο αυστηρά στον κόσμο. Με τον νόμο 4830/21 («Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς») η κακοποίηση ζώων αναβαθμίστηκε σε κακούργημα. Συγκεκριμένα, κακουργήματα συνιστούν πλέον στην Ελλάδα μεταξύ άλλων η συμμετοχή ζώων σε οποιοδήποτε είδος μάχης, η εκτροφή, η εξαγωγή και η χρησιμοποίηση σκύλων, γατών, ιπποειδών και ειδών νυφίτσας για παραγωγή γούνας, δέρματος, κρέατος ή για την παρασκευή φαρμακευτικών ή άλλων ουσιών, και φυσικά ο φόνος και ο βασανισμός των ζώων, με την εσκεμμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή εξάντλησης, δηλητηρίαση, στραγγαλισμό, ακρωτηριασμό, πυροβολισμό, η σεξουαλική κακοποίηση ζώου και η εγκατάλειψη νεογέννητων ζώων. Γιατί όμως τόσοι δράστες κακοποίησης και βασανισμού πέφτουν στα μαλακά; «Υπάρχουν συνάδελφοι που δεν αγαπούν τα ζώα, που ίσως και να τα σιχαίνονται και άρα η κακοποίησή τους τους είναι αδιάφορη», εκτιμά μιλώντας στην «Κ» η αρμόδια για την τήρηση της νομοθεσίας για την προστασία των ζώων αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αναστασία Μασούρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι δικαστής έχει πει εκδικάζοντας τέτοια υπόθεση «Δεν τις θέλω τις γάτες», «Δεν θέλω να με ακουμπάνε». «Δεν θα τις τάιζα ποτέ». «Χρειάζεται να ενημερωθούν οι δικαστές ότι δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Υπάρχουν πολλές έρευνες που δείχνουν ότι ένας κακοποιητής ξεκινάει από τα ζώα. Ο κύκλος της βίας σε μια οικογένεια μπορεί να ξεκινήσει από την επιβολή ισχύος σε ένα ζώο. Δεν έχει τονιστεί αυτή η διάσταση αρκετά. Η κακοποίηση των ζώων συχνά δηλώνει την ύπαρξη κάποιας διαταραχής. Ποιος θα χαιρόταν με τον πόνο έστω μιας μικρής ζωής;».
Η Αναστασία Μασούρα είναι ανάμεσα στους συμμετέχοντες στο διήμερο σεμινάριο για την κακοποίηση ζώων που διοργανώνει αυτό το Σαββατοκύριακο η ΜΚΟ Zero Stray Pawject αποκλειστικά για εισαγγελικούς και δικαστικούς λειτουργούς. Το σεμινάριο, που τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, με τη συνδρομή του Αρείου Πάγου, της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου και με τη συμμετοχή της Ειδικής Γραμματείας για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς, έχει στόχο την ενημέρωση δικαστών και εισαγγελέων για το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των ζώων, τη σύνδεση της κακοποίησης ζώων με την ενδοοικογενειακή βία και την κακοποίηση παιδιών αλλά και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Ανάμεσα στους ομιλητές θα βρίσκεται και η Αμερικανίδα εισαγγελέας Nicole Blumberg, επικεφαλής της μονάδας παιδικής κακοποίησης της Γενικής Εισαγγελίας της Νέας Υόρκης, η οποία θα μιλήσει για τη σχέση μεταξύ οικογενειακής βίας και κακοποίησης ζώων, μέσα από υποθέσεις που έχει χειριστεί, αλλά και η Michelle Welch, ανώτερη βοηθός Γενικού Εισαγγελέα, διευθύντρια της Μονάδας Δικαίου Ζώων στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, που επίσης διαθέτει ένα από τα πιο αυστηρά νομοθετικά πλαίσια στον κόσμο.
«Περιμένουμε οι δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί να κατανοήσουν σε βάθος πόσο σημαντική μπορεί να είναι μία υπόθεση κακοποίησης ζώων και όχι σε μόνο μία της διάσταση», λέει στην «Κ» ο Θοδωρής Μουμτζίδης, συνιδρυτής του Zero Stray Pawject. «Να κατανοούν ότι τα κόκκινα μάτια του σκυλιού από την Αρτα, που έμειναν ανεξίτηλα χαραγμένα στη μνήμη μας, μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να κρύβουν τα κόκκινα μάτια ενός παιδιού ή ενός άλλου θύματος ενδοοικογενειακής βίας. Από την άλλη μεριά, δεν μπορούμε απλά να απαιτούμε από το δικαστικό και εισαγγελικό σώμα την αυστηρή εφαρμογή ενός νομικού πλαισίου χωρίς να έχουμε προσφέρει το απαραίτητο γνωστικό πλαίσιο. Αυτά τα δύο πάνε χέρι χέρι». Η Ακαδημία του Zero Stray Pawject εκπαιδεύει συστηματικά τους αρμόδιους φορείς. «Μεταξύ άλλων θα φτάσουμε τους χίλιους εκπαιδευμένους αστυνομικούς μέχρι τον Νοέμβριο», λέει η διευθύντρια της Ακαδημίας Σταματίνα Σταματάκου. «Στόχος μας είναι να παρέμβουμε πριν ακόμα ένα ζώο βρεθεί στον δρόμο».
Διαπιστώνεται δυστυχώς ότι η εγρήγορση της αστυνομίας σε ό,τι αφορά την προστασία των ζώων έχει ατονήσει. «Υπάρχει στασιμότητα», εκτιμά μιλώντας στην «Κ» ο ταξίαρχος Ε.Α. Νίκος Χρυσάκης, συγγραφέας του εγχειριδίου «Το νομικό status των ζώων στην ελληνική έννομη τάξη», ενός οδηγού νομοθεσίας και αστυνομικών ενεργειών για την προστασία των ζώων συντροφιάς. «Δεν έχει εκπονηθεί κάποιο σχέδιο δράσης για συστηματική αντιμετώπιση, δεν αξιολογείται ως μείζον θέμα. Ακόμα και η αστυνομία δεν έχει αντιληφθεί τη συσχέτιση της κακοποίησης ζώων με άλλα εγκλήματα». Οπως λέει, η αντιμετώπιση τόσο της αστυνομίας όσο και της δικαιοσύνης έχουν απαξιώσει το νομοθέτημα. «Από όσες δικογραφίες έχουν σχηματιστεί σε πόσες αποφάσεις έχουν καταλήξει;».