Η Ιστορία έχει έναν περίεργο τρόπο να μετακινεί θεωρητικά ξεχασμένες περιοχές, από το περιθώριο της γεωπολιτικής στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων. Τα Βαλκάνια, από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και έπειτα, ήταν μια δυσάρεστη ενασχόληση για τους Ευρωπαίους και ένα αναγκαστικό καθήκον για τις ΗΠΑ. Η Βουλγαρία και λίγο βορειότερα η Ρουμανία εισήλθαν στην Ε.Ε. και αποτελούν, πρακτικά, χώρες σε διαφορετική ταχύτητα, λόγω του μηχανισμού παρακολούθησής τους. Παράλληλα, σε όλη την περιοχή από την Αλβανία και το Κόσοβο μέχρι την ΠΓΔΜ και τη Σερβία, πρακτικά η Δύση έκανε διαχείριση «παγωμένων» συγκρούσεων, δίχως ιδιαίτερη βούληση για αλλαγή του status quo. Οσο συνέβαινε αυτό, αργά αλλά σταθερά, η ρωσική παρουσία στα Βαλκάνια ανέκαμπτε, ενώ αξιοσημείωτη πλέον είναι και η τουρκική διείσδυση σε μια περιοχή την οποία η Αγκυρα αντιλαμβάνεται ως –εν ευρεία τη εννοία– ευρύτερη πολιτισμική περιφέρειά της για λόγους ιστορικούς. Παράλληλα, η κινεζική εμπορική επέκταση μετέτρεψε τα Βαλκάνια από ένα ερωτηματικό στο «μαλακό υπογάστριο» της Μεσευρώπης σε δίοδο που θα συνδέσει το Αιγαίο, και τον Πειραιά, με τον Δούναβη και την υπόλοιπη Ευρώπη. Σε αυτή την περιοχή, κυρίως στην Αλβανία, το οργανωμένο έγκλημα είναι η πιο επικερδής δραστηριότητα, ενώ η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι ένα δυσλειτουργικό κράτος, το οποίο δεν μπορεί να ελέγξει την τρομοκρατία που εκκολάπτεται στη χώρα.
Στην πράξη, οι Ευρωπαίοι έχουν αντιληφθεί ότι πρέπει άμεσα να υπάρξει μια ευρωπαϊκή πολιτική. Τα δεδομένα είναι σαφή, ωστόσο οι πολιτικές αποκλίνουσες. Μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες στάσεις είναι αυτή της Βιέννης, η οποία –με κάποιο σχετικό, αν και όχι πάντα ορατό, συντονισμό με τη Βουδαπέστη– αντιλαμβάνεται την περιοχή ως ιστορική περιφέρεια συμφερόντων της. Στάση, η οποία εκ των πραγμάτων αναβαθμίζει και τη σημασία της Σερβίας ως ραχοκοκαλιάς της περιοχής. Εύλογα, λοιπόν, οι διμερείς διαφορές της Ελλάδας με την Αλβανία, κυρίως όμως με την ΠΓΔΜ, εκ των πραγμάτων περιλαμβάνονται σε ένα μεγάλο παιχνίδι αναδιανομής των ζωνών επιρροής στα Βαλκάνια. Η Ελλάδα βρίσκεται, λοιπόν, για ακόμη μία φορά μπροστά σε ένα σταυροδρόμι, αυτή τη φορά από την πλευρά των ισχυρών. Αν θα παίξει τα «χαρτιά» της σωστά, θα εξαρτηθεί από το αν θα έχει επιρροή στα Βαλκάνια ή θα αφήσει άλλους να «αλωνίζουν» σε μια περιοχή ζωτικών συμφερόντων της.