Με έναν άλλο «Μεγάλο Περίπατο» κατέληξε να μοιάζει η συνέντευξη με τον δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη, αφού αρχικά ξεκίνησε από τις ρυθμίσεις στην Πανεπιστημίου και στο κέντρο, αλλά κατέληξε στην Ομόνοια. Ο κ. Μπακογιάννης απαντά στην κριτική των τελευταίων ημερών και μιλάει για τη μεγάλη αστική παρέμβαση της Αθήνας.
– H εικόνα του συγκεντρωμένου κόσμου στα εγκαίνια της Ομόνοιας προκάλεσε αντιδράσεις και έστειλε ένα λάθος μήνυμα. Τι απαντάτε σε αυτόν τον προβληματισμό;
– Η αλήθεια «σώζει». Το έργο ήταν έτοιμο από τον Μάρτιο. Λόγω της καραντίνας αναβάλαμε τα αποκαλυπτήρια. Το αποδώσαμε, την Πέμπτη, ακριβώς επειδή κρίναμε πως οι Αθηναίοι έχουν ανάγκη τον δημόσιο χώρο τώρα περισσότερο ίσως από ποτέ.
Προφανώς και δεν έγινε κάποια φιέστα, ούτε εγκαίνια. Δεν κάναμε ομιλίες και δηλώσεις. Πήγα στην πλατεία για λίγα λεπτά, ίσα ίσα για να δω το σιντριβάνι να λειτουργεί και να ευχαριστήσω τους δωρητές. Η Δημοτική Αστυνομία ήταν στην πλατεία και ακόμη και με μεγάφωνα ζητούσε από τον κόσμο να τηρεί τις αποστάσεις. Oμως, το μεγάλο μας λάθος ήταν ότι δεν προβλέψαμε τον κόσμο που αυθόρμητα θα σταματούσε για να θαυμάσει την Ομόνοια. Εύχομαι να περάσει το κακό και η Ομόνοια να γίνει τόπος καθημερινού και ασφαλούς «συνωστισμού». Aλλωστε, η Ομόνοια είναι αυτή που θα μείνει τελικά στην πόλη.
– Δεν νομίζετε ότι έτσι καλλιεργείται η εντύπωση στον κόσμο ότι τα υγειονομικά μέτρα είναι δύο ταχυτήτων;
– Η άμεση δημόσια παραδοχή του λάθους, ακομπλεξάριστα και ειλικρινά, αφορά πέρα από το ουσιαστικό ζήτημα και την εντύπωση που μπορεί να δημιουργήθηκε σε κάποιους, έστω και αν έγινε άθελά μας. Το σημαντικό όμως είναι ότι αυτό δεν ισχύει.
Τα μέτρα δεν είναι δύο ταχυτήτων. Ισχύουν για όλους και παντού. Γι’ αυτό άλλωστε όλο αυτό το διάστημα οι άνθρωποι του δήμου έχουμε υπερβεί τους εαυτούς μας για να κρατήσουμε τους Αθηναίους ασφαλείς.
«Να πω ένα μεγάλο “ευχαριστώ” στις υπόλοιπες δημοτικές παρατάξεις και σε όσους στήριξαν αυτή την πρόταση. Οσο για τους Αθηναίους, τους είχαμε πει ότι θα φέρουμε τα κάτω πάνω. Μας είπαν: προχωρήστε. Προχωράμε, λοιπόν», λέει ο Κώστας Μπακογιάννης.
– Πάμε στο θέμα του Μεγάλου Περιπάτου. Σε ποιους δρόμους θα εφαρμοστούν οι πρώτες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και πότε;
– Η πρώτη φάση, το πιλοτικό κομμάτι του δηλαδή, εκτελείται άμεσα λόγω της επιδημίας. Αυτή είναι και η καινοτομία του έργου αυτού: ο τρόπος με τον οποίο θα υλοποιηθεί. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα έχει γίνει η προσομοίωση του έργου προκειμένου οι πάντες, κάτοικοι, εργαζόμενοι, επισκέπτες, να το ζουν όσο δημιουργείται. Ετσι λοιπόν, στην πράξη, ήδη από το τέλος Ιουνίου οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις θα έχουν εφαρμοστεί και οι δρόμοι θα έχουν ελευθερωθεί με ήπιες και προσωρινές παρεμβάσεις. Το έργο θα μπορείς ήδη να το περπατάς, ενόσω θα προχωρούν οι διαδικασίες για τα κατασκευαστικά κομμάτια. Αντί να το κλείσουμε μέχρι να ολοκληρωθεί –σε τέσσερα χρόνια δηλαδή– συνυπάρχουμε μαζί του. Γίνεται κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Συμβιώνουμε μαζί του σε μία –ας μου επιτραπεί η έκφραση– ιδιότυπη αστική ώσμωση. Γιατί οι πόλεις κ. Ιωαννίδη, είναι ζωντανοί οργανισμοί και πρέπει να τις σέβεσαι. Και γι’ αυτό το έργο αυτό είναι βαθιά δημοκρατικό και συμμετοχικό, γιατί έτσι είναι η Αθήνα.
– Σχέδια και μελέτες για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων γίνονται, όπως λέτε, από την εποχή της Μελίνας Μερκούρη και του Αντώνη Τρίτση αλλά δεν ευοδώθηκαν. Τι αλλάζει με το δικό σας σχέδιο;
– Οπως έλεγε και ο Βίκτορ Ουγκώ, τίποτα δεν μπορεί να αντισταθεί σε μια ιδέα που έχει έρθει η ώρα της. Θα ήμουν άδικος αν δεν έλεγα ότι και αυτή η πρόταση έχει βασιστεί σε πολλά της σημεία και σε αυτά που έγιναν πριν. Τώρα όμως είναι μια άλλη εποχή και ο κορωνοϊός μάς επιβάλλει την υιοθέτηση καλών πρακτικών πολλών άλλων πρωτευουσών. Εμπνευσμένοι από εκείνους που αναφέρατε, μπολιάσαμε το έργο αυτό με τα πιο σύγχρονα δεδομένα, τόσο στη μεθοδολογία του όσο και στην εκτέλεσή του. Βρήκαμε τους πιο αξιόπιστους συνεργάτες, όπως είναι το ΕΜΠ, και κυρίως, πετύχαμε ευρύτατη συναίνεση. Μια συμμαχία, τόσο με τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις, τους φορείς της πόλης, όσο και με τους Αθηναίους. Και μου δίνετε εδώ την ευκαιρία να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στις υπόλοιπες δημοτικές παρατάξεις και σε όσους στήριξαν αυτή την πρόταση. Αυτό το έργο είναι όλων μας, όπως και αυτή η πόλη. Οσο για τους Αθηναίους, τους είχαμε πει ότι θα φέρουμε τα κάτω πάνω.
Μας είπαν: προχωρήστε. Προχωράμε, λοιπόν.
– Σύμφωνα με το σχέδιο που παρουσιάσατε το 72% των οχημάτων που περνούν από το κέντρο της Αθήνας κάνει απλή διέλευση. Εχετε μελετήσει την επιβάρυνση που θα προκαλέσουν οι νέες ρυθμίσεις στους περιφερειακούς δρόμους του κέντρου, ειδικά όταν λόγω κορωνοϊού όσοι μετακινούνται ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν το ιδιωτικό τους μέσο μετακίνησης;
– Η μελέτη του ΕΜΠ μας δείχνει ότι ο χρόνος παραμονής στο αυτοκίνητο, σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο, στα σημεία της παρέμβασής μας, θα αυξηθεί μόνο κατά ένα 4%, ενώ στην ευρύτερη περιοχή σχεδόν καθόλου. Μας δείχνει όμως και κάτι άλλο.
Οτι με τις παρεμβάσεις μας, δεν δίνουμε απλώς προτεραιότητα στον πεζό και στον ποδηλάτη, αλλά ταυτόχρονα πετυχαίνουμε τη μείωση του χρόνου μετακίνησης των λεωφορείων κατά 20%. Δηλαδή, περισσότερα λεωφορεία σε λιγότερο χρόνο για να γίνει πράξη η αποσυμφόρηση των ΜΜΕ. Ο κορωνοϊός δεν θα διαρκέσει για πάντα, αλλά ακόμα και με αυτό το δεδομένο, αποδίδονται στην πόλη 50 στρέμματα δημόσιου χώρου. Αξία ανεκτίμητη όταν λόγω της ασθένειας ο δημόσιος χώρος είναι ζωτικής σημασίας.
– Πώς θα διασφαλίσετε ότι ο δημόσιος χώρος που θα αποδοθεί στους πεζούς δεν θα καταληφθεί σταδιακά από τραπεζοκαθίσματα;
– Οι κανόνες με τους οποίους λειτουργεί η ισορροπία μεταξύ του ελεύθερου χώρου και των τραπεζοκαθισμάτων δεν αλλάζουν. Το αντίθετο. Εχουμε εκπονήσει ένα ειδικό σχέδιο που να προστατεύει τον δημόσιο χώρο.
– Διατυπώνονται ανησυχίες για την τροποποίηση των χρήσεων γης στις περιοχές όπου θα εφαρμοστούν οι νέες ρυθμίσεις. Τι απαντάτε;
– Η μεικτή χρήση είναι αυτή που αναβαθμίζει ολόκληρη την Αθήνα. Γιατί η πόλη δεν μπορεί να στέκεται μόνο ως αποστειρωμένο αξιοθέατο. Δεν είναι βιτρίνα η Αθήνα. Ακόμη και οι τουρίστες, έρχονται στην πρωτεύουσα για την εμπειρία σε μία πόλη με χρώμα, ιστορία, πολιτισμό και μία σύγχρονη κουλτούρα ζωής. Αυτό έρχεται να αναβαθμίσει το συγκεκριμένο έργο.
«Στην πρώτη φάση του, το έργο μπορούμε και το καλύπτουμε από ιδίους πόρους. Αξιοποιούμε το πρόγραμμα “Υιοθέτησε την πόλη σου” που απευθύνεται σε ιδιώτες και, ναι, θα πάρουμε και χορηγίες».
– Μπορούν να συνυπάρξουν οι κατοικίες, η εμπορική αγορά και τα ξενοδοχεία χωρίς να αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του ιστορικού κέντρου; Η επιδημία ερήμωσε γειτονιές που επένδυσαν μόνο στον τουρισμό.
– Η ανατροπή που φέρνει αυτή η αστική παρέμβαση, όσο αντιφατικό κι αν ακούγεται, είναι η ισορροπία, η ομαλότητα. Αυτή η ανάπλαση απευθύνεται σε όλους: στον κάτοικο που θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής του και θα μεγαλώσει την «αυλή» του.
Στον μαγαζάτορα που θα δει το κατάστημά του να παίρνει αξία, στον επισκέπτη και στον εργαζόμενο που δεν θα θέλουν να φύγουν. Σε νέους κατοίκους που θέλουμε να προσελκύσουμε: νέες οικογένειες, νέους ανθρώπους που επιζητούν την ποιότητα στην καθημερινότητά τους. Πολλαπλασιαστικά και εκθετικά θα λειτουργήσει η αξία της παρέμβασης.
– Πρόκειται για τη μεγαλύτερη παρέμβαση στον δημόσιο χώρο της Αθήνας. Με ποιον τρόπο θα υλοποιηθεί; Θα γίνουν αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί;
– Το έργο υλοποιείται τμηματικά, άρα θα προχωρήσουμε σε τέτοιους διαγωνισμούς όπου χρειαστεί. Παράλληλα, όμως, αξιοποιούμε και επικαιροποιούμε και παλαιότερες μελέτες που τώρα θα γίνουν πράξη.
Δεν θα κρυφτώ πίσω από γραφειοκρατίες
– Στην περίπτωση της ανάπλασης της πλατείας Ομονοίας, αρκετοί αρχιτέκτονες και τα θεσμικά τους όργανα σας «κατηγορούσαν» ότι τους αγνοήσατε και ήδη εκφράζουν ανησυχίες ότι το ίδιο θα κάνετε και τώρα. Τι απαντάτε;
– Μπροστά μας έχουμε ένα έργο που αναπνέει, εξελίσσεται και διαμορφώνεται. Από αυτό δεν αποκλείεται κανένας, δεν αγνοείται κανένας και δεν εξαιρείται κανένας. Αλλά δεν θα με κάνει και κανείς να κρυφτώ πίσω από ανούσιες γραφειοκρατίες και κολλήματα. Αυτή ήταν άλλωστε η νοοτροπία που μας οδήγησε στη δεύτερη ερώτηση σας, για τις μελέτες που δεν προχωρούσαν ποτέ…
– Αναφέρεστε σε ανούσιες γραφειοκρατίες, τις οποίες όμως κάποιοι άλλοι ονομάζουν θεσμικές διαδικασίες. Ποιο είναι το παράδειγμα που δίνει ο πρώτος δήμος της χώρας;
– Είναι λάθος ο συσχετισμός που κάνετε. Δεν συνέδεσα ποτέ την προσπάθεια που κάνουμε για να ξεπεράσουμε την γραφειοκρατία, για την οποία δεν σας μιλάει κάποιος για πρώτη φορά, με τον σεβασμό στους θεσμούς. Εχουμε βιώσει όλοι ως πολίτες τον αντίκτυπο της γραφειοκρατίας σε πολλά έργα.
Από την άλλη πλευρά, πρέπει να παραδίδουμε τα έργα τα οποία ξεκινάμε και στον χρόνο που πρέπει. Αυτή είναι η ευθύνη που αναλαμβάνουμε και η υποχρέωση που έχουμε έναντι των πολιτών. Υπηρετώ κι εγώ έναν θεσμό και λειτουργώ πάντα στο πλαίσιο και στους κανόνες του. Και αυτό ακριβώς είναι το παράδειγμα που δίνει ο πρώτος δήμος της χώρας. Ο σεβασμός στους θεσμούς και η προσπάθεια να ξεπερνάμε τα εμπόδια, για να είμαστε πρακτικοί, αποτελεσματικοί. Για να κάνουμε πράξεις, όχι θεωρία.
– Το κόστος του συνολικού έργου ανέρχεται σε περίπου 50 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του δήμου. Μπορεί ο δήμος να υποστηρίξει αυτό το κόστος; Θα απευθυνθείτε σε ιδιώτες χορηγούς;
– Στην πρώτη φάση του, το έργο μπορούμε και το καλύπτουμε από ιδίους πόρους. Για την επόμενη φάση προσθέτουμε χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Αλλά κάνουμε και κάτι άλλο. Αξιοποιούμε το πρόγραμμα «Υιοθέτησε την πόλη σου» που απευθύνεται σε ιδιώτες και, ναι, θα πάρουμε και χορηγίες.
– Εάν κατά την αξιολόγηση η επιβάρυνση των ρυθμίσεων είναι μεγαλύτερη από το αναμενόμενο ή υπάρξουν πολλές αντιδράσεις, τι θα κάνετε; Εχετε Plan B;
– Εμείς λέμε ότι τον Μεγάλο Περίπατο της Αθήνας τον περπατάμε όλοι μαζί. Και δεν πρόκειται για σύνθημα, αλλά για την ουσία του έργου. Και εννοείται πως αυτό πρακτικά σημαίνει ότι και το ίδιο το έργο θα προσαρμόζεται, όσο προχωρεί, σε αυτούς που το περπατούν. Αρα το Plan B είναι στο DNA του.