Είναι λίγοι οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι που γνωρίζουν σε βάθος την Ευρώπη, τις Βρυξέλλες, αλλά και τη χώρα μας, ώστε να μπορούν να καταλάβουν τι θα σήμαινε άλλη μία τετραετία του Ντόναλντ Τραμπ ή μια νέα με τον Τζο Μπάιντεν για τη Γηραιά Ηπειρο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ενας από αυτούς είναι ο Πίτερ Σπίγκελ, που πλέον μπορεί να είναι διευθυντής σύνταξης των Financial times στις ΗΠΑ, αλλά έχοντας περάσει έξι χρόνια επικεφαλής του γραφείου της εφημερίδας στις Βρυξέλλες, όταν η Ευρωζώνη περνούσε τη μεγαλύτερη κρίση, γνωρίζει πρόσωπα και καταστάσεις όσο λίγοι. Λίγες ημέρες πριν από τις αμερικανικές εκλογές, μιλάει στην «Κ», τονίζοντας ότι άλλη μία τετραετία Τραμπ θα είναι καταστροφική για τις σχέσεις Ε.Ε. – ΗΠΑ, υπογραμμίζει ότι ο Τζο Μπάιντεν θα είναι καλύτερος για τη διαχείριση των ελληνοτουρκικών και ανησυχεί για τη βία που μπορεί να ξεσπάσει στις ΗΠΑ σε περίπτωση που ο Τραμπ χάσει με λίγες μονάδες διαφορά.
– Πόσο διαφορετικές είναι αυτές οι εκλογές, που εξελίσσονται κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας;
– Είναι πολύ διαφορετικές για μια σειρά από λόγους. Τους τελευταίους έξι μήνες, εξαιτίας της πανδημίας, όλα έχουν πολιτικοποιηθεί. Σε αντίθεση με πριν από τέσσερα χρόνια, που οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν έδιναν σημασία στις εκλογές μέχρι τις τελευταίες ημέρες, η πανδημία και οι πολιτικές που συνδέονται μαζί της είναι στην καθημερινότητά μας από τον Μάρτιο. Ακόμα και σε πράγματα όπως το να πάω σε ένα αθλητικό γεγονός ή όχι, να στείλω τα παιδιά μου στο σχολείο, να φορέσω μάσκα ή όχι, η ζωή μας είχε γίνει πολιτικοποιημένη. Αν δει κανείς τις δημοσκοπήσεις, υπάρχουν πολύ λιγότεροι αναποφάσιστοι, οι άνθρωποι νιώθουν πολύ έντονα υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς. Επίσης, υπάρχουν πρακτικά ζητήματα. Πολλές πολιτείες έχουν αναγκαστεί να ψηφίσουν νωρίτερα, πάνω από τους μίσους έχουν ήδη ψηφίσει και είμαστε 4-5 ημέρες πριν από τις εκλογές. Οι εκλογές ήταν συνήθως Τρίτη και ο κόσμος δεν μπορούσε να πάρει άδεια από τη δουλειά του για να ψηφίσει. Τώρα, εξαιτίας της COVID-19, υπάρχει μια πίεση για επιστολική ψήφο και η συμμετοχή έχει αυξηθεί σε όλη τη χώρα, σε όλες τις κρίσιμες πολιτείες, όπως η Τζόρτζια και η Πενσιλβάνια, κάτι που θα ενισχύσει τον Μπάιντεν.
– Οι δημοσκοπήσεις από τον προηγούμενο Ιανουάριο, πριν ακόμα ο Τζο Μπάιντεν εκλεγεί υποψήφιος των Δημοκρατικών, έδειχναν το κόμμα του να προηγείται με 7 μονάδες, ένα προβάδισμα που συνεχίζει να έχει. Είναι αυτή μια αξιόπιστη πρόβλεψη ή θα ξαναζήσουμε το 2016;
– Σε εθνικό επίπεδο είμαι σίγουρος ότι οι δημοσκοπήσεις είναι δυνατές και σταθερές. Αυτό που ξεχνάμε με τον Τραμπ και τη Χίλαρι είναι ότι η Χίλαρι προηγείτο, μετά ο Τραμπ προηγείτο, το αποτέλεσμα εξαρτιόταν από τις εξελίξεις. Οταν έβγαινε η κασέτα Access Hollywood για τον Τραμπ, ανέβαινε η Χίλαρι, όταν κατέθετε ο Τζ. Κόουμι (επικεφαλής του FBI) ανέβαινε ο Τραμπ. Σήμερα είναι ιδιαιτέρως σταθερό το προβάδισμα των Δημοκρατικών ακόμα και πριν εκλεγεί ο Μπάιντεν, από 6%-7% στο 13%, και αυτό δεν έχει αλλάξει.
– Οταν κοιτάτε τον χάρτη και ειδικά την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ο Μπάιντεν θα είναι κάποιος που θα ενδιαφερθεί περισσότερο και θα κατανοήσει καλύτερα την πολιτική κατάσταση της περιοχής;
– Η Ανατολική Μεσόγειος είναι πιο δύσκολη, καθώς η Τουρκία είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ. Ο Μπάιντεν όμως από τη φύση του προέρχεται από μια παράδοση εξωτερικής πολιτικής που πιέζει σκληρά εναντίον απολυταρχικών καθεστώτων και ο Ερντογάν βρίσκεται σε αυτή την κατηγορία τώρα. Νομίζω ότι σε θέματα προώθησης της δημοκρατίας, εναντίον απολυταρχικών καθεστώτων, θα τον δείτε να πιέζει σκληρά τον Ερντογάν. Ο Τραμπ είχε κάποιους από τον στενό του κύκλο που είχαν εμπλακεί σε ημιπαράνομες δραστηριότητες και είχαν πιέσει μια σειρά από θέματα υπέρ της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον, βλέπε την επιστροφή του Γκιουλέν στην Τουρκία. Είναι μια ξεκάθαρα φιλοτουρκική κυβέρνηση και για αυτό νομίζω ότι με τον Μπάιντεν θα δείτε μια διαχείριση πολύ πιο ισορροπημένη όσον αφορά την Ανατολική Μεσόγειο.
– Ποιες είναι οι συνέπειες ή η κληρονομιά που αφήνει ο Τραμπ στην παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ;
– Ως παράδειγμα προς μίμηση οι ΗΠΑ έχουν υπονομευθεί τελείως, όχι μόνο από τον Τραμπ ως άνθρωπο, αλλά και από την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Οι ΗΠΑ στο παρελθόν είχαν αυτή την «ήπια ισχύ» και ήταν παράδειγμα για τα άλλα κράτη. Αυτό δεν θα έλεγα ότι έχει καταστραφεί για πάντα, αλλά έχει σίγουρα υπονομευθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και νομίζω πως ακόμα και μια κυβέρνηση Μπάιντεν θα δυσκολευθεί να επιδιορθώσει τη ζημιά που έχει γίνει.
– Ανησυχείτε για τη βία που μπορεί να προκύψει από τα αποτελέσματα των εκλογών; Πόσο πιθανό βλέπετε ο Ντ. Τραμπ να μη δεχθεί τα αποτελέσματα σε περίπτωση ήττας και τι συνέπειες μπορεί να έχει κάτι τέτοιο;
– Εχω ήδη αναθέσει ρεπόρτερ να το παρακολουθούν, γιατί ανησυχώ. Υπάρχει αυτή η ακραία δεξιά ομάδα που στρατολογεί βετεράνους να επιβλέπουν τις κάλπες. Λένε ότι δεν είναι υπέρ της βίας, αλλά τότε γιατί στρατολογούν πρώην στρατιωτικούς; Υπάρχουν πολλά ανεπίσημα στοιχεία ότι υπάρχει κόσμος που περιμένει. Πολλά θα εξαρτηθούν από το τι θα πει ο πρόεδρος την ημέρα των εκλογών. Νομίζω ότι ο Μπάιντεν θα έχει αρκετό προβάδισμα την Τρίτη το βράδυ, που ακόμα και αν ο Τραμπ καλέσει τους πολίτες σε αντίσταση, όλοι θα του πουν «φύγε, μας έχεις κουράσει». Αν όμως η διαφορά είναι μικρή, υπάρχουν αρκετοί που έχουν αποφασίσει να οπλοφορούν και αυτό είναι επικίνδυνο· και εμείς ως εφημερίδα ανησυχούμε καθώς μπορεί να γίνουμε στόχος και νομίζω πως έχουν τις ίδιες ανησυχίες και οι τοπικές αρχές, που προσπαθούν να προετοιμαστούν για κάθε ενδεχόμενο.
Μια πιο νορμάλ προσέγγιση
– Είστε ένας από τους λίγους Αμερικανούς δημοσιογράφους που γνωρίζουν και καταλαβαίνουν τις Βρυξέλλες τόσο καλά. Μπορείτε να μας περιγράψετε σε τι κατάσταση βρίσκονται οι διατλαντικές σχέσεις έπειτα από τέσσερα χρόνια προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ;
– Είναι πολύ άσχημες, όχι μόνο επειδή ο Τραμπ επέλεξε ελαφρώς περίεργους πρέσβεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά γιατί περιέγραφε την Ε.Ε. ως οικονομικό αντίπαλο όπως και το ΝΑΤΟ, υποβαθμίζοντας τις σχέσεις για τέσσερα χρόνια. Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει να υπάρξει τόσο άσχημη η κατάσταση των διατλαντικών σχέσεων. Εξελίσσεται μεγάλος διάλογος για το κατά πόσον αυτό επιδιορθώνεται αν κερδίσει ο Μπάιντεν και νομίζω υπάρχει μια νευρικότητα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ότι έχει συντελεστεί μόνιμη ζημιά που δεν επιδέχεται διορθώσεις. Εγώ διαφωνώ με αυτό, καθώς ξεχνάμε ότι και ο Ομπάμα, όταν ανέλαβε, έκανε τη στροφή προς τον Ειρηνικό και την Ασία. Ο Ομπάμα δεν ενδιαφερόταν για την Ευρώπη αλλά για την Ασία, «είμαστε μία χώρα του Ειρηνικού» έλεγε, αλλά, τη στιγμή που ξεκίνησε η οικονομική κρίση, είπε «okey, ποιος είναι ο σύμμαχός μας;». Ποιος μοιράζεται τις ίδιες αξίες με εμάς και μπορούμε να βασιστούμε οικονομικά, στρατιωτικά και διπλωματικά; Αυτή πάντα ήταν η Ευρώπη. Νομίζω αν ο επόμενος Αμερικανός πρόεδρος υιοθετήσει μια πιο νορμάλ προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική, αναπόφευκτα θα επιστρέψει στην Ευρώπη.