Μέχρι το 2019 ήταν υψηλόβαθμος αξιωματούχος της CIA, υπεύθυνος για ειδικές επιχειρήσεις στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και στη Ρωσία. Γεννήθηκε στην Αθήνα, σε οικογένεια με ελληνοαμερικανική και εβραϊκή ρίζα. Πολύ σύντομα, η οικογένεια έπρεπε να επιστρέψει στις ΗΠΑ, όπου ο πατέρας Πολυμερόπουλος έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Rutgers και στο Cornell. Ο Μαρκ σπούδασε στο Cornell, και όταν οι άνθρωποι της CIA επισκέφθηκαν το Campus, αναζητώντας υποψηφίους, πήγε και τους βρήκε και τους ζήτησε να τον έχουν υπόψη τους για την Υπηρεσία. Δεν το μετάνιωσε ποτέ.
– Γεννηθήκατε στην Ελλάδα. Εχετε παιδικές αναμνήσεις από την Αθήνα;
– Οχι, γιατί επιστρέψαμε πολύ σύντομα στις ΗΠΑ. Αλλά για λίγους μήνες μέναμε σε ένα διαμέρισμα στην οδό Πλουτάρχου στο Κολωνάκι, απέναντι από τη βρετανική πρεσβεία. Η μητέρα μου μού έλεγε ότι με κρατούσε στη βεράντα της Πλουτάρχου, ενώ ακούγαμε τη «Φωνή της Αμερικής», και κοιτούσαμε ψηλά όταν οι Αμερικανοί αστροναύτες πάτησαν στη Σελήνη το 1969. Μέχρι την πανδημία ερχόμουν στην Ελλάδα σχεδόν κάθε καλοκαίρι. Οι ελληνικές μου ρίζες είναι ακόμα πολύ δυνατές.
– Οταν αποσυρθήκατε από τη CIA το 2019, γίνατε υπότροφος στο Atlantic Council και γράψατε το βιβλίο «Clarity in Crisis: Leadership Leasons from the CIA» (Σαφήνεια στην Κρίση: Μαθήματα Ηγεσίας από τη CIA). Χρειαζόμαστε πραγματικά σαφήνεια στην τρέχουσα κρίση. Μπορείτε να μας βοηθήσετε;
– Υπηρέτησα αρκετά χρόνια στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Τα τελευταία δύο χρόνια της καριέρας μου επέβλεπα τις επιχειρήσεις μας στη Ρωσία και την Ευρασία. Εγιναν αρκετές ρωσικές παρεμβάσεις στη Δύση, συμπεριλαμβανομένης αυτής στην Ελλάδα, σχετικά με το όνομα της Μακεδονίας. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι μια ριζική αλλαγή στην Ευρώπη. Δείτε τη Γερμανία αλλά και τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Αναγνωρίζουν τον ρωσικό κίνδυνο. Οσο για τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι η κλασική ιστορία του Δαβίδ εναντίον του Γολιάθ.
– Γιατί η ρωσική εκστρατεία πήγε τόσο άσχημα;
– Σε χώρες με αυταρχικούς ηγέτες, οι υφιστάμενοι δεν λένε ποτέ την αλήθεια στον ηγέτη. Αυτό το πλαίσιο παράγει καταστροφικές αποφάσεις.
– Διαβάζω ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ έχουν καλλιεργήσει μια πηγή πολύ κοντά στον πρόεδρο Πούτιν. Ως πρώην επικεφαλής των επιχειρήσεων της CIA στη Ρωσία, έχετε κάτι να μοιραστείτε μαζί μας;
– Δεν ξέρω για καμία τέτοια πηγή. Και αν ήξερα, δεν θα μπορούσα να σας πω. Αλλά όταν διαβάζετε αυτές τις φήμες, θα πρέπει να σκεφτείτε ότι προφανώς έχουν σχεδιαστεί για να τρυπώσουν στο κεφάλι του Πούτιν. Ερμηνεύω όλα αυτά περισσότερο ως ένα είδος ψυχολογικής επιχείρησης.
– Πόσο εύκολο είναι να καλλιεργήσεις μια πηγή στη Μόσχα;
– Σε ό,τι αφορά την καλλιέργεια πηγών, η Ρωσία είναι αυτό που λέμε «σκληρός στόχος», όπως επίσης είναι το Ιράν, η Κίνα και η Βόρεια Κορέα. Δεν είναι εύκολο σε αυτές τις χώρες να πείσεις πολίτες για να κατασκοπεύουν για λογαριασμό των ΗΠΑ. Δεν είναι όμως αδύνατο. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ με ρωτούσαν: «Μπορούμε να διεξάγουμε επιχειρήσεις πληροφοριών οπουδήποτε στον κόσμο;». Και η απάντησή μου ήταν πάντα: «Ναι». Απλώς χρειάζεται πολλή εφευρετικότητα και αρκετός προγραμματισμός. Δεν υπάρχει μέρος στον κόσμο που να μην μπορούμε να λειτουργήσουμε.
Ο Μαρκ Πολυμερόπουλος, πρώην επικεφαλής των επιχειρήσεων της CIA στη Ρωσία, με μακρόχρονη δράση στην Ανατολή, μιλάει στην «Κ».
– Τι κάνει η CIA για να αντιμετωπίσει τις διεθνείς επιχειρήσεις παραπληροφόρησης της Ρωσίας;
– Η νέα στρατηγική είναι η πλήρης αποκάλυψη των πληροφοριών που συλλέγονται. Στο μέλλον, οι ιστορικοί της κατασκοπείας θα κοιτάξουν στο σήμερα και θα συμφωνήσουν ότι αυτή ήταν πραγματικά μια επαναστατική στιγμή. Καταπολεμούμε την παραπληροφόρηση των Ρώσων, διαδίδοντας την αλήθεια για όλα αυτά που σχεδιάζουν.
– Ο πρόεδρος Μπάιντεν είπε ότι το Κρεμλίνο οργάνωσε μια γενοκτονία στην Ουκρανία. Συμφωνείτε;
– Δούλευα στο γραφείο του γερουσιαστή Μπάιντεν όταν ήμουν φοιτητής, και τον θαυμάζω. Λέει πάντα ελεύθερα τη γνώμη του. Ο Πούτιν είναι εγκληματίας πολέμου ήδη από τον πόλεμο στην Τσετσενία, πριν από 22 χρόνια και επίσης λόγω των όσων έκανε στο Χαλέπι της Συρίας. Αυτό είναι το ρωσικό στρατιωτικό δόγμα.
– Υπάρχει κάποια μυστική αμερικανική έκθεση που να εξηγεί την κοσμοθεωρία του Πούτιν ως αποτέλεσμα της διά βίου σχέσης του με ορισμένους υπερεθνικιστές Ρώσους φιλοσόφους και Ορθόδοξους μοναχούς;
– Οχι, αλλά η Ορθόδοξη Εκκλησία της Μόσχας έχει εγκρίνει την εισβολή. Επίσης, αν κοιτάξετε την ιστορία των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών, θα δείτε ότι έχουν χρησιμοποιήσει τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία όλα αυτά τα χρόνια.
– Εάν η Ρωσία χάσει στην Ουκρανία, ο Πούτιν θα πει ότι η Ουκρανία ήταν στην πράξη μέλος του ΝΑΤΟ και στηρίχθηκε από το ΝΑΤΟ. Θα μπορούσε τότε να χτυπήσει στη Βαλτική;
– Ο ρωσικός στρατός έχει αποδυναμωθεί πολύ στην Ουκρανία και άρα η πιθανότητα επίθεσης στη Βαλτική είναι τώρα πολύ μικρότερη.
– Ανησυχείτε μήπως ο Πούτιν χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα;
– Η χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων εντάσσεται στο στρατιωτικό δόγμα της Ρωσίας. Αλλά υπάρχει επίσης ανησυχία για χημικά όπλα. Εάν ολόκληρος ο κόσμος δει σε μια πόλη 1.000 ή 2.000 Ουκρανούς με φρικτά, χημικά εγκαύματα, τότε η ευρωπαϊκή και η αμερικανική κοινή γνώμη θα απαιτήσουν να υπάρξει απάντηση. Σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξει απίστευτη πίεση στις κυβερνήσεις του ΝΑΤΟ να παρέμβουν.