Δεν χρειάζεται να είναι κανείς θιασώτης της όπερας για να αναγνωρίσει αμέσως το «Con te Partirò» ή εναλλακτικά, «Time to Say Goodbye», όπως μεταφέρθηκε στα αγγλικά το κομμάτι, όταν ο Αντρέα Μποτσέλι το τραγούδησε με την Σάρα Μπράιτμαν.
Αλλωστε, ο Ιταλός τενόρος τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έχει καταφέρει να γίνει ο πιο αναγνωρίσιμος εκπρόσωπος της κλασικής και οπερατικής μουσικής στον ποπ κόσμο, μετά τον Λουτσιάνο Παβαρότι. Εχει «λοξοδρομήσει» εξάλλου και σε όχι αμιγώς κλασικά μονοπάτια δοκιμάζοντας ένα πιο εύπεπτο ρεπερτόριο, ενώ τον έχουμε δει να συνεργάζεται και με καλλιτέχνες όπως ο Τόνι Μπένετ, η Μπάρμπρα Στρέιζαντ, η Τζένιφερ Λόπεζ, η Dua Lipa και η Σελίν Ντιόν. Η τελευταία, μάλιστα, είναι αυτή που ευθύνεται για την πιο αναπαραγμένη φράση που έχει ειπωθεί για τη φωνή του: «Αν ο Θεός μπορούσε να τραγουδήσει, θα ακουγόταν σαν τον Αντρέα Μποτσέλι».
Με τη «θεϊκή» φωνή του, ο Αντρέα Μποτσέλι επιστρέφει σε λίγες ημέρες στη χώρα μας, για τη μεγαλύτερη συναυλία που έχει δώσει για το ελληνικό κοινό, στο ΟΑΚΑ (Τετάρτη 18/7), μαζί με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και τη Χορωδία του Δήμου Αθηναίων. Μια καλή αφορμή για μια κουβέντα μαζί του.
– Παρόλο που προέρχεστε από τον κόσμο της κλασικής μουσικής, είστε ένας από τους λίγους τενόρους που έχετε παρεισφρήσει και σε έναν κόσμο πιο ποπ. Τι αλλάζει και τι μένει ίδιο σε κάθε περίπτωση;
– Είμαι τενόρος, αλλά απολαμβάνω επίσης ένα ελαφρύτερο ρεπερτόριο, όπως ακριβώς έκαναν ο Ενρίκο Καρούζο ή ο Μπενιαμίνο Τζίλι, πριν από εκατό και βάλε χρόνια. Οπως έχω ήδη επισημάνει, στην κλασική μουσική υπάρχουν εξαιρετικά κομμάτια που γίνονται πολύ δημοφιλή, και αντίστροφα, κομμάτια από το ποπ ρεπερτόριο που με τον καιρό γίνονται κλασικά. Η καριέρα μου είναι λίγο λοξή, καθώς είχα μια «κανονική» πορεία τενόρου της όπερας, αλλά απέκτησα φήμη αρχικά ως ποπ ερμηνευτής. Οσον αφορά τη φωνητική τεχνική, οι διαφορές μεταξύ του φυσικού και του οπερατικού τρόπου είναι λιγότερο έντονες από ό,τι φαίνεται. Φυσικά η ποπ και η κλασική μουσική είναι δύο διαφορετικά σύμπαντα, το καθένα με τη δική του δυσκολία, ιδιαιτερότητα, βάθος και μεγαλείο. Πάντα προσπαθούσα να τα βάλω δίπλα-δίπλα, προτείνοντας, σε έναν κόσμο που συνήθως είναι πιο κοντά στην ποπ, και την οπερατική μουσική, θέλοντας να την κάνω γνωστή σε όσους είναι λιγότερο εξοικειωμένοι με αυτό το ρεπερτόριο. Η πρόκληση για εμένα είναι να συνεχίσω να διαδίδω την ποιότητα, όπου και αν βρίσκεται: η βασική μου διάκριση παραμένει αυτή μεταξύ καλής και κακής μουσικής.
– Εχετε πολλές συνεργασίες στον κατάλογό σας. Υπάρχει ωστόσο κάποιος μουσικός με τον οποίο θα θέλατε να συνεργαστείτε και δεν τα καταφέρατε;
– Πολλοί, από το παρόν αλλά κυρίως από το παρελθόν. Πρώτα από όλα, ο Φράνκο Κορέλι, η μεγαλύτερή μου επιρροή. Ενας εξαιρετικός τενόρος που αγάπησα από τον πρώτο δίσκο του που άκουσα, όταν ήμουν ακόμα παιδί. Η ερμηνεία του στην «Andrea Chénier» του Τζορντάνο ήταν ένας πραγματικός κεραυνός εν αιθρία. Πιστεύω ότι αυτή η ακρόαση με διαμόρφωσε. Ως παιδί, άκουγα τους δίσκους του, μελετώντας κάθε λεπτομέρεια. Χρόνια αργότερα είχα τη χαρά να γίνω μαθητής του, είχαμε μια σχέση αμοιβαίας εκτίμησης και, από την πλευρά μου, αληθινής αφοσίωσης. Δυστυχώς, η διαφορά ηλικίας δεν μας επέτρεψε να μοιραστούμε και τη σκηνή. Εχουν περάσει πολλά χρόνια από τον θάνατό του, αλλά τον σκέφτομαι συχνά με αμείωτη αγάπη και αφοσίωση. Η φωνή του παραμένει ζωντανή και έχει απαθανατιστεί στις ηχογραφήσεις του που δεν φοβούνται τον χρόνο.
– Τι βρίσκετε πιο ενδιαφέρον στην Ελλάδα και το ελληνικό κοινό;
– Μας ενώνουν ισχυρές γεωγραφικές, ιστορικές, πολιτιστικές και γλωσσικές συγγένειες. Επιστρέφω με μεγάλη ευχαρίστηση σε μια χώρα όπου έχω πολλούς μακροχρόνιους φίλους και έχω την τιμή να με υποδέχονται κάθε φορά με μεγάλη ζεστασιά. Μια καλοσύνη που ανταποδίδω από καρδιάς και που με ωθεί να δίνω τον καλύτερό μου εαυτό στη σκηνή. Στην Ελλάδα νιώθω ότι βρίσκομαι μπροστά σε ένα κοινό μορφωμένο, με ενσυναίσθηση και γενναιόδωρο, που αγαπάει τη μουσική και είναι γεμάτο ενθουσιασμό. Ελπίζω, για άλλη μια φορά, να μπορέσω να προσφέρω μια βραδιά αφιερωμένη στην ομορφιά της τέχνης. Θέλω να χαρίσω στο κοινό λίγη θετικότητα και γαλήνη. Ενα χαμόγελο και μια στιγμή τρυφερότητας. Αν αυτό συμβεί, θα έχω πετύχει τον στόχο μου.
– Από όσα έχετε πετύχει ως τώρα, για ποιο πράγμα είστε περισσότερο περήφανος;
– Ομολογώ ότι δεν έχω καλή σχέση με την υπερηφάνεια. Εξαρτάται από τις σημασιολογικές αποχρώσεις που δίνουμε στη λέξη, αλλά αυτή την υπερηφάνεια που συνδέεται με τη ματαιοδοξία, προσπαθώ πάντα να την κρατώ σε μια σωστή απόσταση. Ομως είμαι περήφανος για τα παιδιά μου. Οσον αφορά την επαγγελματική μου δραστηριότητα, προσπάθησα να τιμήσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη φωνή μου, την οποία έλαβα από τον ουρανό και για την οποία δεν έχω καμία πίστωση. Χαίρομαι που δεν τη σπατάλησα, καταβάλλοντας προσπάθεια και θυσιάζοντας τον εαυτό μου χωρίς δισταγμό. Προσπάθησα να μεταδώσω θετικά μηνύματα μέσω της μουσικής και ελπίζω να έδωσα μια ανάσα φρέσκου αέρα στο ρεπερτόριο της όπερας: ένα είδος που, πριν από λίγα χρόνια, κινδύνευε να ξεχάσει τη λαϊκή του κλίση.
– Ποιο είναι το μεγαλύτερο μάθημα που σας έχει δώσει η ζωή;
– Η σημασία της πίστης και μιας ζωής βασισμένης στο σεβασμό προς τον πλησίον, εκείνες οι οικουμενικές αξίες που προσωπικά εντοπίζω στις διδασκαλίες του Ευαγγελίου, μιας υπέρτατης ηθικής φιλοσοφίας. Το σπουδαιότερο μάθημα πιστεύω ότι είναι η αντίληψη ότι το καλό είναι πάντα η καλύτερη επιλογή, η μόνη εύλογη επανάσταση, ο μόνος δυνατός δρόμος. Εξ ου και η επιτακτική ανάγκη να εφαρμόσω στην πράξη αυτές τις χριστιανικές αξίες – προσωπικά, δημόσια, κοινωνικά- που μου δίδαξαν οι γονείς μου και που με τη σειρά μου προσπάθησα να μεταδώσω στα παιδιά μου.
– Και αν δεν υπήρχε η μουσική, πώς πιστεύετε ότι θα εκφραζόσασταν;
– Δύσκολο να πω, επειδή δεν θα μπορούσα να φανταστώ την ύπαρξή μου χωρίς την μουσική και πιστεύω στην καθοριστική σημασία της -και της τέχνης στο σύνολό της- στην ανάπτυξη της ανθρώπινης ψυχής. Η μουσική είναι, εν δυνάμει, πηγή εσωτερικού πλούτου και παρηγοριάς για όλους. Από την παιδική μου ηλικία, αποτελούσε ένα φάρμακο, έναν θησαυρό, έναν τρόπο να βλέπω πιο ανάλαφρα τη ζωή. Πέρα από τις μουσικές μου σπουδές, πήρα και πτυχίο νομικής, ένα γνωστικό αντικείμενο που έμαθα να αγαπώ, καθώς επεξεργάζεται τους κανόνες της συνύπαρξής μας. Αλλά ακόμα και όταν δεν διέπρεπα στον κόσμο της μουσικής, ούτε στιγμή δεν σκέφτηκα να την εγκαταλείψω. Αν η ζωή με είχε προορίσει για τη δικηγορία, θα καλλιεργούσα το τραγούδι ως χόμπι, αλλά με αμείωτο ενθουσιασμό.
Ο Αντρέα Μποτσέλι θα εμφανιστεί ζωντανά στην Αθήνα και το ΟΑΚΑ την Τρίτη 18 Ιουλίου. Μαζί του η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων.