Ο Γεώργιος Θεοδωρόπουλος είναι γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Προηγμένης Υπολογιστικής Ερευνας και κάτοχος της ομώνυμης έδρας στη Σχολή Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Durham στη Μεγάλη Βρετανία. Είναι επίσης επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου (Trinity College Dublin) στην Ιρλανδία.
Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;
Η ελληνική παρουσία χαρακτηρίζεται από μια γλωσσική συνέχεια και μια βαθιά ιστορική μνήμη που ελάχιστοι λαοί έχουν. Αυτό δημιουργεί συχνά το συναίσθημα μιας προνομιακής σχέσης με το χώρο και το χρόνο. Αφορμές για να εκδηλωθεί υπάρχουν πολλές – μια επίσκεψη στη Μεγάλη Στούπα του Σάντσι, ή στον Αγιο Φραγκίσκο στο Αρέτσο ή στη Χρυσεία Πύλη στην Πόλη. Πέρα από αυτό, ωστόσο, η εικόνα της Ελλάδας στον σύγχρονο κόσμο μάλλον αμηχανία μού προκαλεί παρά οτιδήποτε άλλο.
Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;
Δύσκολο να απαντήσω• δεν πρόκειται για κάποια σύντομη επαγγελματική αποστολή, αλλά για μια κοσμοπολίτικη περιπέτεια 25 χρόνων, που συνεχίζεται, και που με διαμόρφωσε συνολικά. Βλέποντας όμως τα νέα παιδιά στην Ελλάδα, σκέφτομαι ότι η υπευθυνότητα, ο ορθολογισμός και η κοινωνική συνείδηση είναι σίγουρα κάποιες από τις αρετές που θα μπορούσαν να αποκομίσουν σε ένα ξένο περιβάλλον.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
Την ευκαιρία. Η παιδεία στην Ελλάδα δεν ήταν τότε ακόμη ταξική.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Οι Ελληνες έχουν το προνόμιο να γεννηθούν σε έναν πανέμορφο τόπο με συναρπαστική ιστορία και παράδοση και τεράστιες προοπτικές. Υστερούν στην ικανότητα να διαχειριστούν αυτό το προνόμιο.
Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Να πάψει να είναι ελληνικό. Να αποπολιτικοποιηθεί και να διεθνοποιηθεί.
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Σαν πρώτο βήμα, θα ισχυροποιούσα την εθνική συνείδηση και φιλοπατρία των νέων.
Η έννοια της αριστείας, πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Σε φωτεινές εξαιρέσεις.
Τι ουσιαστικό μπορεί να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Ισως το παράδειγμα και την αλήθεια τους στα νέα παιδιά. Ισως κάποια εμπνευστούν και σκεφτούν πως αυτό που βλέπουν γύρω τους δεν είναι κατ’ ανάγκην ο κανόνας, αλλά και πως όλα απαιτούν θέληση και σκληρή δουλειά, τίποτα δεν χαρίζεται.
Τι θα συμβουλεύατε κάποιον συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Θα του θύμιζα μόνο το στίχο του Ελύτη: «Βαρύς ο κόσμος να τον ζήσεις, όμως για λίγη περηφάνια το άξιζε».
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Κάθε αποτυχία αποτελεί ευκαιρία να κοιτάξει κανείς τον εαυτό του στον καθρέφτη, να αξιολογήσει τα λάθη του και να επαναπροσδιορίσει τον τρόπο και την πορεία του. Ισως συμβεί και στην Ελλάδα αυτό.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Μετά 25 χρόνια «εκτός» και τη μεσολάβηση και άλλων τόπων οι έννοιες της «πατρίδας» και της «επιστροφής» παύουν να είναι μονοσήμαντες. Αλλωστε το παρελθόν είναι μια ξένη χώρα. Προτιμώ ωστόσο να ζω σε κοινωνίες όπου πρυτανεύουν η κοινή λογική και ο σεβασμός στην ανθρώπινη ύπαρξη και αξιοπρέπεια.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Τον «ελληνικό» καφέ.
Ο Ελληνας ήρωάς σας.
Οσοι στάθηκαν απέναντι στους εισβολείς και πολέμησαν στην Κύπρο το 1974.
ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ
– Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Μια βουτιά στο Παυλοπέτρι, το δειλινό.
– Το πρόσωπο που νοσταλγώ.
Ο πατέρας μου
– Η γεύση που συχνά ανακαλώ.
Φρεσκοκομμένο σύκο.
– Η πιο ελληνική μου λέξη.
Καλοκαίρι.
– Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας απ’ την Ελλάδα.
Την αγάπη της μάνας μου.
ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ
• 1989: Λήψη της μοναδικής ερευνητικής υποτροφίας Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Manchester.
• 2000: Πρώτη κάθοδος στην Ασία.
• 2009: Επιστροφή στην Ευρώπη και πρόσκληση ανάληψης θέσης στρατηγικής έρευνας στην IBM. Επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Trinity του Δουβλίνου.
• 2013: Πρόσκληση ανάληψης της θέσης του γενικού διευθυντή του Ινστιτούτου Προηγμένης Υπολογιστικής Ερευνας του Πανεπιστημίου του Durham και της ομώνυμης έδρας στη Σχολή Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών.