Σε μια προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι ανάμεσα σε Ελλάδα και Αυστρία, ο άνθρωπος που έχει βρεθεί στο επίκεντρο των ελληνικών αλλά και ευρωπαϊκών πυρών για την απόφαση της κυβέρνησής του να βάλει όριο στους μετανάστες που περνάνε τα σύνορα της χώρας του, ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών, Σεμπάστιαν Κουρτς, μιλά αποκλειστικά στην «Κ». Ο κ. Κουρτς δίνει τη δική του εξήγηση γιατί η Αυστρία έφτασε να κλείνει τα σύνορα της, ποιες είναι οι διπλωματικές σχέσεις τώρα με την Ελλάδα, ενώ αποφεύγει να δηλώσει πότε, αλλά και υπό ποιες συνθήκες θα ανοίξουν πάλι τα σύνορά τους. Συγχρόνως, ενώ ασκεί κριτική στην Ελλάδα για τη μη προστασία των συνόρων της Ε.Ε. και την τακτική να επιτρέπει στους μετανάστες να διέρχονται από αυτή, ανακοινώνει ότι η Αυστρία θα δώσει 5 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα και τον Λίβανο σε ανθρωπιστική βοήθεια.
– Η Αυστρία υποστηρίζει ότι «εφόσον δεν υπάρχει ευρωπαϊκή λύση, παίρνουμε εθνικά μέτρα». Τι περιμένετε από την πλευρά των Ευρωπαίων για να ανοίξετε πάλι πλήρως τα σύνορά σας;
– Υποστηρίζουμε πλήρως μία ευρωπαϊκή λύση που θα περιλαμβάνει κυρίως την προστασία των εξωτερικών μας συνόρων και πάλι, δραστική μείωση του αριθμού των μεταναστών που έρχονται στην Ε.Ε. και παροχή μεγαλύτερης ανθρωπιστικής βοήθειας στις χώρες προέλευσης. Πρέπει να σταματήσει η πολιτική του «περνάω τους μετανάστες από τη μία χώρα στην επόμενη» όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Η Αυστρία δέχτηκε πέρυσι 90.000 αιτήσεις ασύλου και είναι η δεύτερη κατά κεφαλήν πιο πληγείσα ευρωπαϊκή χώρα μετά τη Σουηδία και μετά ακολουθεί η Γερμανία. Φέτος, η Αυστρία είναι έτοιμη να δεχτεί επιπλέον 37.500 αιτούντες άσυλο, αριθμός μεγαλύτερος από τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., αλλά και από το σύνολο των μεταναστών που βρίσκονται τώρα στην Ελλάδα.
– Εχετε εκφράσει την άποψη ότι η ευρωπαϊκή πολιτική έχει αποτύχει μέχρι στιγμής (μετεγκατάσταση, hotspots κ.λπ.). Ποια είναι η πρότασή σας για μία ευρωπαϊκή λύση στη μεταναστευτική κρίση;
– Οπως είπα προηγουμένως, η Ε.Ε. πρέπει να προστατεύσει και πάλι τα εξωτερικά της σύνορα, έτσι ώστε να μπορέσουμε να διατηρήσουμε μια Ευρώπη χωρίς εσωτερικά σύνορα. Και πρέπει να σταματήσουμε την πολιτική του περάσματος των μεταναστών από τη μία χώρα στην άλλη όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Οι αιτούντες άσυλο δεν θα πρέπει να επιλέγουν τη χώρα όπου ζητούν άσυλο. Είναι επίσης σημαντικό να δοθεί περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια για τις χώρες προέλευσης αλλά και σε αυτές που βρίσκονται στον διάδρομο του Αιγαίου. Ως εκ τούτου, η Αυστρία θα δώσει 5 εκατ. ευρώ επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ελλάδα και τον Λίβανο.
– Αναμένατε ότι το κλείσιμο των δικών σας συνόρων θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα στην Ελλάδα, στο σημείο να υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης ανθρωπιστικής κρίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
– Πρέπει να υποστηρίξουμε την Ελλάδα και άλλες χώρες που αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουν τις αυξημένες προσφυγικές ροές. Γι’ αυτό και η Αυστρία θα προσφέρει 5 εκατ. Ελπίζω και άλλες χώρες να ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα. Υποστηρίζω πλήρως επιπλέον ευρωπαϊκά μέτρα που θα έχουν στόχο να προσφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια και παροχή στέγης για τους μετανάστες στην Ελλάδα.
– Τις προηγούμενες μέρες ανακλήθηκε η Ελληνίδα πρέσβειρα από τη Βιέννη, η Αθήνα δεν δέχτηκε την επίσκεψη της υπουργού Εσωτερικών της Αυστρίας και ο Ελληνας υπουργός απείλησε να πάει την Αυστρία στα ευρωπαϊκά δικαστήρια εξαιτίας των μονομερών ενεργειών της. Σας ανησυχεί η επιδείνωση των σχέσεων με την Ελλάδα;
– Η Αυστρία είναι εταίρος και φίλος της Ελλάδας. Εχουμε βέβαια λάβει γνώση της απόφασης της ελληνικής κυβέρνησης να καλέσει την πρέσβειρα στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα. Ελπίζω ότι η Ελληνίδα πρέσβειρα θα χρησιμοποιήσει την ευκαιρία και θα ενημερώσει την Αθήνα σχετικά με την εξαιρετικά μεγάλη επιβάρυνση που αυτή την στιγμή η Αυστρία αντιμετωπίζει. Είμαστε η δεύτερη πιο πληγείσα χώρα στην Ε.Ε. Η Αυστρία είναι ταυτόχρονα χώρα διαμετακόμισης (τράνζιτ), αλλά και χώρα προορισμού. Εμείς, φυσικά, βλέπουμε τη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και γι’ αυτό παρέχουμε ανθρωπιστική βοήθεια.
– Τι πιστεύετε πρέπει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση στο άμεσο μέλλον για να αλλάξετε τη δική σας στάση;
– Η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει τα εξωτερικά σύνορα του Αιγαίου με ευρωπαϊκή βοήθεια και να παράσχει στέγη, τροφή και ιατροφαρμακευτική βοήθεια στους μετανάστες που βρίσκονται στη χώρα. Υποστηρίζουμε την Ελλάδα για να αντεπεξέλθει με την κρίση, γιατί όλοι γνωρίζουμε ότι τα ελληνικά σύνορα είναι ευρωπαϊκά σύνορα. Είναι μία κοινή πρόσκληση, αλλά και μία κοινή ευθύνη.
– Ο Ελληνας πρωθυπουργός έχει δηλώσει πως κατά τη διάρκεια της προηγούμενης Συνόδου Κορυφής υπήρχε μία προφορική δέσμευση από τα κράτη-μέλη του διαδρόμου των Δυτικών Βαλκανίων ότι δεν θα αλλάξει η κατάσταση των συνόρων μέχρι την επόμενη Σύνοδο Κορυφής και ότι η Αυστρία δεν τήρησε την υπόσχεση αυτή. Ετσι συνέβη;
– Καθώς οι υπουργοί Εξωτερικών δεν συμμετέχουμε στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια δεν είμαι σε θέση να απαντήσω την ερώτηση.
– Ορισμένοι ασκώντας κριτική στην κυβέρνησή σας λένε ότι αυτή η σκληρή θέση στο προσφυγικό είναι κυρίως εξαιτίας των επικείμενων εθνικών σας εκλογών. Με τη σκλήρυνση της στάσης σας ανοίγετε τον δρόμο για μελλοντική συνεργασία με το ακροδεξιό κόμμα «Ελευθερία της Αυστρίας». Ποια είναι η απάντησή σας;
– Η Αυστρία όπως σας εξήγησα έχει δεχτεί 90.000 αιτήματα για παροχή ασύλου πέρυσι και θα δεχτεί άλλους 37.500 αιτούντες άσυλο, που είναι περισσότερο από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Είμαστε ταυτόχρονα μια χώρα προορισμού και χώρα διέλευσης και πιστέψτε με να είσαι χώρα προορισμού είναι μακράν πιο δύσκολο! Δεν είμαι μόνο υπουργός Εξωτερικών, αλλά και υπουργός Ενσωμάτωσης, έτσι ξέρω τι λέω. Εχουμε μια εξαιρετική επιβάρυνση και ως εκ τούτου έπρεπε να δράσουμε μέχρι να βρεθεί μια ευρωπαϊκή λύση.
– Η αυστριακή κυβέρνηση έχει παρουσιαστεί ως ο «κακός» της Ευρώπης το τελευταίο διάστημα, καθώς έχει κατηγορηθεί για παραβίαση διεθνών και ευρωπαϊκών συμφωνιών. Μερικοί σας κατηγορούν ότι τα κομματικά σας συμφέροντα είναι πιο σημαντικά από τα κοινά συμφέροντα της Ε.Ε. Τι απαντάτε;
– Η Αυστρία έχει λάβει μεγάλη διεθνή αναγνώριση για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης πέρυσι. Εχουμε δεχτεί πάνω από 90.000 αιτούντες άσυλο τη στιγμή που άλλοι απλά έσπρωχναν τους μετανάστες στην επόμενη χώρα ή δεν έκαναν τίποτα. Θα ήταν περίεργο να κατηγορούν την Αυστρία για παραβίαση ευρωπαϊκών και διεθνών υποχρεώσεων όταν στην πραγματικότητα οι περισσότεροι μετανάστες που φτάνουν στη χώρα μας έχουν περάσει μία σειρά από ασφαλείς χώρες ανάμεσά τους και μερικές ευρωπαϊκές.
– Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ δήλωσε την περασμένη Κυριακή ότι βρήκε τη «μονομερή» απόφαση της Αυστρίας «λίγο ατυχή», περιγράφοντας πώς εκτροχιάστηκε ένα χρονοδιάγραμμα μιας σειράς μέτρων και συνεδριάσεων της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κρίσης. Ποια είναι η απάντησή σας στην παραπάνω δήλωση; Είχατε ενημερώσει εκ των προτέρων τη Γερμανία για την κίνησή σας να επιβάλετε περιορισμούς στα σύνορα;
– Η Αυστρία είναι πάντα σε στενή επαφή με τη γερμανική κυβέρνηση. Ανέκαθεν υποστηρίζαμε μια ευρωπαϊκή λύση, καθώς και τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Το σχέδιο δράσης Ε.Ε. – Τουρκίας πρέπει να εφαρμοστεί, αυτό σημαίνει να ενισχυθούν οι τουρκικές προσπάθειες για τη διασφάλιση των συνόρων και την πάταξη των λαθροδιακινητών. Εν τω μεταξύ έπρεπε να λάβουμε εθνικά μέτρα, εξαιτίας της έκτακτης ανάγκης δεδομένου ότι δεν μπορούμε και πάλι να δεχτούμε άλλα 90.000 άτομα ή ακόμα περισσότερα. Επιπλέον, η καγκελάριος Μέρκελ δήλωσε ξεκάθαρα την Τρίτη ότι θα δεχτεί όλους τους πρόσφυγες απευθείας από την Ελλάδα και ότι θέλει να σταματήσει την πολιτική του «σπρώχνω τους μετανάστες από τη μία χώρα στην επόμενη».
– Νιώθετε ότι οι αυστρογερμανικές σχέσεις περνάνε κρίση;
– Η Γερμανία είναι ο πιο σημαντικός μας γείτονας και εμπορικός εταίρος. Εχουμε παραδοσιακά καλές σχέσεις και βέβαια βρίσκομαι σε τακτική επαφή με τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών κ. Σταϊνμάγερ και τον διευθυντή της καγκελαρίας κ. Αλτμάγιερ.