Κύριε διευθυντά
Πόσοι Αθηναίοι έχουν ακουστά την «Αθήνα της Δύσης» και ότι αυτό το παρωνύμιο για το Λέξινγκτον της πολιτείας του Κεντάκι των ΗΠΑ οφείλεται στο ομώνυμο ποίημα των αρχών του 19ου αιώνα που εκθείαζε την πόλη; Πόσο γνωστή στη χώρα μας είναι η Μάχη της Αθήνας του 1861, μεσούντος του εμφυλίου πολέμου; Ποιας Αθήνας; Της πολιτείας του Μιζούρι των ΗΠΑ.
Η δική μας Αθήνα δεν είναι μοναδική στην υφήλιο, οι κάτοικοί της δεν είναι «ανάδελφοι». Οι 140.000 κάτοικοι 42 πόλεων και χωριών της αλλοδαπής είναι συνονόματοι Αθηναίοι, όπως και οι 215.000 κάτοικοι 3 περιοχών επιπέδου επαρχίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρουσιάζει ενδιαφέρον η επιχειρηματολογία για την επιλογή της Αθήνας ως ονόματος αλλά και ως παρωνυμίου 19 πόλεων, συνήθως προς τιμήν της Αθήνας ως μεγάλου πνευματικού και πολιτιστικού κέντρου της αρχαιότητας.
Σε 26 πολιτείες των ΗΠΑ, 120.000 άτομα κατοικούν στη δική τους Αθήνα, μία από τις 20 με έως 1.000 κατοίκους ή τις 15 με έως 30.000 κατοίκους. Αθηναίοι είναι και οι 190.000 κάτοικοι των επαρχιών Αθήνας στις πολιτείες του Οχάιο (65.000 κάτ.) και της Τζόρτζια (125.000 κάτ.). Εκτός ΗΠΑ, Αθήνα ονομάζονται 6 χωριά και πόλεις (έως 4.000 κάτ.) σε 6 χώρες (Καναδάς, Ονδούρα, Βραζιλία, Γερμανία, Πολωνία και Ιταλία) και μία πόλη (7.500 κάτ.) και ένα καντόνι (25.000 κάτ.) στην Κόστα Ρίκα. Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση της πολιτείας του Οχάιο, στην οποία συνυπάρχουν 3 πόλεις Αθήνα, ένα χωριό Νέα Αθήνα και μία επαρχία Αθήνα. Τόσος συνωστισμός, ούτε στη χώρα μας! Στην πολιτεία της Ιντιάνα η Αθήνα προέκυψε το 1896 ως προϊόν μετονομασίας, προφανώς λόγω των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων.
Οσον αφορά την εμφάνιση της Αθήνας σε 19 παρωνύμια πόλεων, με δεδομένη την υποκειμενικότητα στις επιλογές αυτού του είδους, αυτή οφείλεται κυρίως στην παρουσία σημαντικών λογοτεχνών ή εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στις πόλεις. Μεταξύ άλλων, συναντούμε την Αθήνα του Μεσαίωνα (Φλωρεντία – Ιταλία, ως το λίκνο της Αναγέννησης), της Αφρικής (Φεζ – Μαρόκο, με το παλαιότερο [859 μ.Χ.] εν λειτουργία πανεπιστήμιο του πλανήτη), της Νότιας Αμερικής (Μπογκοτά – Κολομβία, με το εκτεταμένο εκπαιδευτικό σύστημα), του Βορρά (Εδιμβούργο – Σκωτία, μάλλον για παρόμοια τοπογραφικά χαρακτηριστικά), της Ανατολής (Μαντουράι, πολιτιστική πρωτεύουσα της ινδικής πολιτείας Ταμίλ Ναντού), των Λουζιτανών (Κοΐμπρα – Πορτογαλία, με το παλαιότερο πανεπιστήμιο της χώρας), της Βραζιλίας (Σαό Λουίζ, με ποιητές και συγγραφείς), της Κούβας (Ματάτζας, με ποιητές), της Σιβηρίας (Τομσκ – Ρωσία, σημαντικό εκπαιδευτικό και επιστημονικό κέντρο) και της Σερβίας (Νόβισαντ, με πολιτιστική και πολιτική επιρροή). Στις ΗΠΑ συναντούμε 6 περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων την Αθήνα της Δύσης (Λέξινγκτον – Κεντάκι), του Νότου (Νάσβιλ – Τενεσί) και της Αμερικής (Βοστώνη – Μασαχουσέτη, ως πνευματική πρωτεύουσα των ΗΠΑ).
Μπορεί να υπάρχουν περί τις 30 Αλεξάνδρειες και 30 Φιλαδέλφειες, και μάλιστα διασπαρμένες σε περισσότερες χώρες από ό,τι οι Αθήνες, αλλά η εν Ελλάδι Αθήνα μοιάζει πιο γοητευτική, όπως προκύπτει, κυρίως από τα τιμητικού χαρακτήρα παρωνύμια. Ισως επειδή οι διάφοροι ρομαντικοί «νονοί» ταύτιζαν την αρχαία Αθήνα με τη σύγχρονη. Καλύτερα.