Η δημόσια σφαίρα έχει το παράδοξο ότι αντικατοπτρίζει την κοινωνία, αλλά ταυτόχρονα ηγείται αυτής. Για να αντιληφθούμε τη σημασία της, ας αναλογιστούμε πόσο σημαντικό είναι για μια κοινωνία να έχει γυναίκες σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Τα πρότυπα που αυτές οι γυναίκες αποτελούν για τις υπόλοιπες θα συμβάλουν ενεργά στην κατάρριψη των στερεοτύπων και των πεποιθήσεων που κρατούν το γυναικείο φύλο στο παρασκήνιο. Όπως είπε η Gloria Steinem, «if you can’t see it, you can’t be it».
Ποια είναι, όμως, η θέση των γυναικών στη δημόσια σφαίρα στην Ελλάδα του 2021; Η χώρα μας κατέχει την τελευταία θέση στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων στην ΕΕ. Με μόλις 27 μονάδες στις 100 στον τομέα της εξουσίας (πολιτική συμμετοχή και εκπροσώπηση, οικονομική και κοινωνική εξουσία), η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πιο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (53,5). Υπάρχει, ομολογουμένως, αρκετός χώρος για βελτίωση.
Ο όρος «γυναικεία ηγεσία» έχει έρθει τελευταία στο προσκήνιο και δεν είναι λίγες και λίγοι εκείνοι που εγκωμιάζουν τα «γυναικεία» χαρακτηριστικά της ηγεσίας και το πώς οι γυναίκες σε θέσεις ευθύνης διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά τις κρίσεις της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας.
Αντί να προσπαθούμε, ωστόσο, να δούμε αν υπάρχουν και ποια είναι τα «θαυματουργά» εγγενή χαρακτηριστικά της γυναικείας ηγεσίας, ας προσπαθήσουμε να θέσουμε το ερώτημα αλλιώς. Το πραγματικό ζήτημα δεν είναι ότι οι γυναίκες είναι καλύτερες ηγέτιδες. Σε έναν κόσμο που διοικείται από άνδρες για άνδρες, οι γυναίκες πρέπει να εργαστούν σκληρότερα για να πείσουν ότι έχουν το ηγετικό ταλέντο που χρειάζεται, καταλήγοντας να έχουν παραπάνω προσόντα όταν επιλέγονται για ηγετικούς ρόλους. Και όποιος προσπαθήσει να καταρρίψει το επιχείρημα, ισχυριζόμενος ότι κάποιες γυναίκες άδικα βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης, να του υπενθυμίσουμε ευγενικά ότι το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη ικανών γυναικών. Είναι, απλά, ότι υπάρχουν πολύ λίγα εμπόδια για όλους εκείνους τους άνδρες, που ανεβαίνουν αβίαστα τα σκαλιά της εξουσίας και συμβάλλουν στη δημιουργία ενός πλεονάσματος υπεροπτικών, ναρκισσιστικών και ανήθικων ηγετών. Άρα πρέπει να συζητάμε ως κοινωνία όχι για το αν η ηγετική αποτελεσματικότητα έχει φύλο, αλλά για το πώς ανοίγουμε τον δρόμο προς την ηγεσία ισότιμα και στα δύο φύλα.
Στη Women Act πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητο να δώσουμε στις γυναίκες τα εργαλεία που θα τις εφοδιάζουν με τα προσόντα και την αυτοπεποίθηση να διεκδικήσουν για τον εαυτό τους περισσότερες θέσεις ηγεσίας στη δημόσια σφαίρα. Ταυτόχρονα, θεωρούμε τους άνδρες σύμμαχους σε αυτή τη διαδικασία. Όσες κατακτήσουν την κορυφή θα ανοίξουν, με το παράδειγμά τους, τις πόρτες και για τις επόμενες ηγέτιδες του μέλλοντος.
* Η Μαίη Ζαννή είναι πολιτική επιστήμονας. Η Δρ. Μαρία Γιαννιού είναι Empowerment & Leadership Coach και ιδρύτρια του Lead From Within. Έχουν συνιδρύσει τον οργανισμό Women Act, που στόχο έχει να προωθήσει περισσότερες γυναίκες ως ηγέτιδες στη δημόσια σφαίρα.