Οι γυναίκες υστερούν έναντι των ανδρών στην ανάληψη θέσεων ευθύνης. Μόλις 7% είναι το ποσοστό των γυναικών που συμμετέχει σε διοικητικά συμβούλια επιχειρήσεων, ενώ έχουμε ελάχιστες γυναίκες στην πολιτική, στον συνδικαλισμό ή στις πρυτανικές αρχές μας. Με αυτά τα δεδομένα θα φαινόταν λογικό ότι αυτές οι λίγες γυναίκες που προχωρούν στην καριέρα τους δεν θα έρθουν αντιμέτωπες με ανισότητες, στερεότυπα ή άλλα εμπόδια συνδεδεμένα με το φύλο τους. Και όμως συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Οι έρευνες** που έχουμε στα χέρια μας δείχνουν ότι η πραγματικότητα για την Ελληνίδα που έχει κατακτήσει με κόπο μια ανώτερη θέση στην εταιρεία της ή έχει ένα δημόσιο αξίωμα ή έχει φτάσει σε ανώτερες βαθμίδες ακολουθώντας την επιστήμη της είναι διαφορετική. Έχει και σε αυτό το σημείο να υπερπηδήσει αρκετά εμπόδια. Ας δούμε πέντε από τους βασικούς μύθους και τα στερεότυπα που συναντούν στον δρόμο τους οι γυναίκες σε θέσεις ευθύνης.
1 «Δεν υπάρχει διαφορά στην απόδοση ανδρών και γυναικών». Οι γυναίκες σε υψηλές θέσεις είναι πιο πιθανό να δηλώσουν ότι καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια από εκείνη των ανδρών στο ίδιο επίπεδο για να αποδείξουν ότι αξίζουν τη θέση που κατέχουν και δεν την κατέκτησαν με άλλα μέσα, μη σχετιζόμενα με την απόδοσή τους, αφού θεωρούν ότι κρίνονται με αυστηρότερα κριτήρια. Το 25% των γυναικών δηλώνει ότι ο οργανισμός στον οποίο εργάζονται εμπιστεύεται τις γυναίκες λιγότερο από τους άνδρες – αριθμός που αυξάνεται στο 39% μεταξύ των γυναικών που βρίσκονται στην ανώτερη βαθμίδα.
2 «Έχουν τις ίδιες ευκαιρίες εξέλιξης της καριέρας τους». Οι γυναίκες, και μάλιστα όσες έχουν παιδιά, σε ποσοστό 49% συμφωνούν με το ότι οι γυναίκες εγκαταλείπουν πιο εύκολα την καριέρα τους γιατί θεωρείται αυτονόητο από το οικογενειακό τους περιβάλλον ότι σε εκείνες αναλογεί το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης των παιδιών και του νοικοκυριού. Κατά συνέπεια, φτάνουν σε ένα κομβικό σημείο που έρχονται ενώπιον ενός ψευδοδιλήμματος το οποίο δεν έχει απασχολήσει ποτέ τους άνδρες συναδέλφους τους. Έρευνα που έγινε για λογαριασμό του Lean in από την εταιρεία ΜcΚinsey στις ΗΠΑ δείχνει ότι κατά την περίοδο της πανδημίας οι γυναίκες απασχολούνται κατά μέσο όρο είκοσι ώρες παραπάνω εβδομαδιαίως απ’ ό,τι οι άνδρες.
3 «Δεν υπάρχει μισθολογική διαφορά». Και όμως, η μισθολογική διαφορά στη χώρα μας είναι κοντά στο 13%. Βασικός παράγοντας που φαίνεται να επηρεάζει την επαγγελματική ανάπτυξη, μόνο για τις γυναίκες, είναι η οικογενειακή κατάσταση, και συγκεκριμένα η παρουσία παιδιών: οι γυναίκες με παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να ανέλθουν σε υψηλόβαθμες θέσεις και πληρώνονται λιγότερο σε σχέση με άνδρες που είναι γονείς. Ένας στους δύο άνδρες δεν αναφέρουν κανένα εμπόδιο στην εξέλιξή τους, ενώ οι γυναίκες δηλώνουν ότι οι οικογενειακές υποχρεώσεις, η έλλειψη υποστήριξης και οι προκαταλήψεις λόγω φύλου τις φέρνουν πίσω και μισθολογικά.
4 «Είναι αυταρχικές και κακές με συναδέλφους τους και κυρίως με τις συναδέλφους τους». Ένα κλασικό στερεότυπο της θεωρίας της «Βασίλισσας Μέλισσας», που θεωρεί αυθαίρετα ότι οι γυναίκες σε υψηλόβαθμες θέσεις είναι περισσότερο αλαζονικές και σκληρές. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν αξιόπιστα και σύγχρονα ερευνητικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το φύλο παίζει ρόλο στον βαθμό αυστηρότητας με τον οποίο ασκεί κάποιος ή κάποια τα καθήκοντά του ή στο στιλ ηγεσίας που επιλέγει.
5 «Οι γυναίκες λειτουργούν περισσότερο συναισθηματικά και κατά συνέπεια είναι περισσότερο επιρρεπείς στη λάθος αντίδραση σε μια δύσκολη στιγμή». Kαι όμως πολλές έρευνες από αξιόπιστους φορείς και μέσα, όπως το Harvard Business Review, το Forbes και η Grant Thornton, δείχνουν ότι όσοι οργανισμοί επενδύουν σε ένα πιο συμπεριληπτικό εργασιακό περιβάλλον και δίνουν περισσότερες ευκαιρίες σε γυναίκες σε θέσεις-κλειδιά, αναδεικνύοντας τις ηγετικές τους ικανότητες, έχουν περισσότερες ευκαιρίες να φέρουν καλύτερα αποτελέσματα.
Aφού λοιπόν έφτασε η εποχή που έχουμε την πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρο των ΗΠΑ και την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, θα φτάσει σύντομα και η εποχή που θα μπορούμε να λέμε χωρίς έκπληξη, όπως είπε η Ντρου Γκίλπιν Φάουστ: «Δεν είμαι η γυναίκα πρόεδρος του Harvard, είμαι η πρόεδρος του Harvard».
*Πτυχιούχος Αρχαιολογίας, ιδρυτικό μέλος του concept βιβλιοπωλείου Free Thinking Zone και Regional Leader της οργάνωσης Lean in Hellas. Επαγγελματίας της επικοινωνίας και των δημοσίων σχέσεων.