Στη Νέα Υόρκη χιονίζει, η Αθήνα απολαμβάνει μια μεγαλοπρεπή λιακάδα, αλλά η κουβέντα μας ξεκινά από την Πάτρα, τόπο καταγωγής της γιαγιάς της, γνωστής συγγραφέως Αθηνάς Κακούρη, και «φόντο» δράσης σε πολλά βιβλία της. «Αγαπημένο μου είναι η “Θέκλη”, όπου η πλοκή τοποθετείται στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Το έχετε διαβάσει;» με ρωτά η Νίκη Γουλιμή. «Όχι», της απαντώ, «αλλά μου άρεσε πολύ το “Πριμαρόλια” (Πριμαρόλι λεγόταν το πλοίο που φόρτωνε τον πρώτο καρπό της σταφιδικής σεζόν και ξεκινούσε από την αχαϊκή πρωτεύουσα με προορισμό τα μεγάλα λιμάνια της Ευρώπης)». Κι έπειτα έρχεται η σειρά μου να θέσω ερωτήσεις, ώστε να μάθω όσο το δυνατόν περισσότερα για την αξιοθαύμαστη πορεία της.
Κόρη Ελλήνων μεταναστών στη Βρετανία, γεννήθηκε στο Λονδίνο. Μικρή ονειρευόταν να γίνει ηθοποιός. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Cambridge. Ανέλαβε τη θέση συμβούλου στην Bain & Company, όπου εξυπηρετούσε διάφορες ευρωπαϊκές τράπεζες λιανικής τραπεζικής. Η καριέρα της στον τομέα των διεθνών στρατηγικών ανάπτυξης ξεκίνησε όταν εργάστηκε στο Υπουργείο Γεωργίας της Αιθιοπίας, στον τομέα της πρόσβασης των μικροκτηματιών σε πιστοληπτικές υπηρεσίες, καθώς και σε μια ΜΚΟ στην Ουγκάντα. Έπειτα έφυγε για τις ΗΠΑ, για μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Stanford.
Εκεί, το 2015, πριν ακόμα αποφοιτήσει, μαζί με δύο συμφοιτητές της δημιούργησαν τη fintech startup Nova Credit, για να διευκολύνουν την πρόσβαση μεταναστών σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Σήμερα, έξι χρόνια μετά, η εταιρεία τους, που το 2019 εντάχθηκε στο δίκτυο της Endeavor, έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση 69 εκατομμυρίων δολαρίων και έχει ξεκινήσει συνεργασία με την American Express. Και, το κυριότερο, έχει βοηθήσει χιλιάδες μετανάστες στις ΗΠΑ. Δείτε πώς…
Αποκλεισμένοι από το τραπεζικό σύστημα
Καθώς η μετανάστευση αναμένεται να φτάσει τα 400 εκατομμύρια το 2050 (η λεγόμενη «παγκόσμια πλημμύρα»), η ανάγκη για πρόσβαση των ανθρώπων που μετακινούνται σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες αποτελεί μια πρόκληση που διογκώνεται χρόνο με τον χρόνο. Στις νέες τους χώρες, οι μετανάστες συνήθως δυσκολεύονται να νοικιάσουν ένα διαμέρισμα, να ανοίξουν τραπεζικούς λογαριασμούς, να αγοράσουν αυτοκίνητο, ακόμα και να κάνουν αιτήσεις για να αποκτήσουν κινητά τηλέφωνα – και όλα αυτά γιατί το πιστωτικό ιστορικό τους δεν είναι ανιχνεύσιμο. Έτσι είναι αναγκασμένοι να ξεκινούν από την αρχή σε κάθε τους μετακίνηση.
Η απουσία ενός «credit passport», ενός διαβατηρίου δηλαδή, που θα ενημερώνει κάθε ενδιαφερόμενο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα για τη φερεγγυότητα και την πιστοληπτική ικανότητα όσων έρχονται στις ΗΠΑ, πολλές φορές κρατάει εκατομμύρια μετανάστες μακριά από το όνειρό τους. Η Nova Credit προσφέρει ανεμπόδιστη πρόσβαση στο πιστωτικό ιστορικό των ανθρώπων διεθνώς, καθιστώντας τους μετανάστες φερέγγυους στους δανειοδότες ως νέους πελάτες.
«Έχοντας μετακομίσει από τη Βρετανία στη Νέα Υόρκη, είχα βιώσει κι εγώ αυτή τη δυσκολία», λέει η Νίκη Γουλιμή. Στο Stanford, όμως, συνειδητοποιήσαμε πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα λειτουργεί αποτελεσματικά μόνο για το 70-80% των πολιτών. Τους υπόλοιπους τους αγνοεί, είναι σαν να μην υπάρχουν. Στις ΗΠΑ, την πιο πλούσια χώρα του κόσμου, υπάρχουν σήμερα 50 εκατομμύρια άνθρωποι που δεν βρίσκονται μέσα στο τραπεζικό σύστημα. Αισθάνονται αποκλεισμένοι, δεν μπορούν να βρουν λύση. Χάνουν πολύτιμο χρόνο, μεταθέτουν τα σχέδιά τους για το μέλλον, θέλουν να βελτιώσουν τη ζωή τους και δεν μπορούν. Στόχος μας εξαρχής ήταν να δημιουργήσουμε το μεγαλύτερο διασυνοριακό γραφείο πιστοληπτικών δεδομένων στον κόσμο. Να χτίσουμε γέφυρες, όχι τείχη. Να τους εντάξουμε στο σύστημα, αλλά με τον σωστό τρόπο – όχι ενθαρρύνοντάς τους να πάρουν τεράστια δάνεια που δεν θα μπορέσουν να αποπληρώσουν».
«Η ενσυναίσθηση έγινε… startup δηλαδή;» τη ρωτώ. «Με κολακεύετε. Ναι, θα μπορούσαμε να το πούμε έτσι. Η αλήθεια είναι ότι, πριν σχηματοποιηθεί η ιδέα μας, μιλήσαμε με πολλούς μετανάστες, ώστε να καταλάβουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν», εξηγεί η Ελληνίδα επιχειρηματίας. «Στο Stanford το διδαχτήκαμε αυτό: την αξία τού να ακούς τους άλλους. Από εκεί αρχίζουν όλα. Ο μόνος τρόπος να ξεκινήσεις μια εταιρεία είναι να βγεις από το σπίτι σου, να μην κάθεσαι μπροστά στον υπολογιστή σου διαβάζοντας μελέτες και νομίζοντας ότι έτσι θα τα μάθεις όλα. Τίποτα δεν θα μάθεις αν δεν έρθεις σε επαφή με ανθρώπους, αν δεν βιώσεις την αληθινή εμπειρία του προβλήματος στο οποίο φιλοδοξείς να δώσεις λύση…»
«Άνοιγμα» σε Ευρώπη και Ασία
Η Νίκη και οι συνεργάτες της εξαρχής έβλεπαν την ιδέα της Nova Credit ως παγκόσμια. «Θέλουμε κάθε άνθρωπος, μέσω του “credit passport” που του εξασφαλίζουμε, να παίρνει μαζί του την οικονομική ιδιότητά του σε όποια χώρα κι αν βρεθεί». Μέσα στο 2022 η εταιρεία σκοπεύει να επεκτείνει τις δραστηριότητές της, ανοίγοντας γραφεία στην Ευρώπη και στην Ασία. «Στο Pokemon υπάρχει ένα σλόγκαν, το “gotta catch them all”. Εν μέρει αυτή είναι η στρατηγική μας: μακροπρόθεσμα θέλουμε αυτό που φτιάξαμε να λειτουργεί σε όλο τον κόσμο. Ο τραπεζικός τομέας πρέπει να παγκοσμιοποιηθεί και θέλουμε να είμαστε κομμάτι αυτής της διαδικασίας».
Συνάντησε, άραγε, στην πορεία της δυσκολίες και προκαταλήψεις λόγω του φύλου ή της καταγωγής της η Ελληνίδα επιχειρηματίας; Θεωρεί ότι υπάρχουν γυναικεία χαρακτηριστικά στην ηγεσία; «Είναι αλήθεια ότι στον τομέα μου είναι πολύ λίγες οι γυναίκες – και ειδικά οι μη Αμερικανίδες. Και, γενικότερα, αντιμετωπίζονται έως έναν βαθμό διαφορετικά, λόγω του φύλου τους. Δεν πιστεύω σε χαρακτηριστικά και αρετές που καθορίζονται από το φύλο των ανθρώπων. Το σημαντικό είναι όλοι, άνδρες και γυναίκες, να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες, να πληρώνονται ανάλογα με τα προσόντα τους, να τους φέρονται με σεβασμό».
Πώς αντιμετωπίζει το στοίχημα της συμπερίληψης η Nova Credit; «Το 50% των εργαζομένων μας είναι γυναίκες και το 45% non white. Αυτό που με κινητοποιεί πάντα είναι η επιθυμία μου, τις ευκαιρίες που μου δόθηκαν να τις προσφέρω με τη σειρά μου σε άλλους, χωρίς να υπολογίζω το φύλο ή την καταγωγή τους. Δεν μου αρέσει η συμπερίληψη να αντιμετωπίζεται ως εργαλείο μάρκετινγκ για τις επιχειρήσεις. Το ζητούμενο είναι να αποτελέσει μοχλό αλλαγών προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής ισότητας». Και πώς φαντάζεται η Νίκη Γουλιμή τον εαυτό της σε δέκα χρόνια; «Θα ήθελα να μπορώ να ισορροπώ ανάμεσα στα πολλά και διαφορετικά “κομμάτια” της ζωής μου. Δεν φαντάζομαι την πορεία μου στο μέλλον σαν ευθεία γραμμή, περιμένω διακυμάνσεις και εναλλαγές. Και πολλά κεφάλαια, όπως τα μυθιστορήματα της γιαγιάς μου…»