Διήμερο εκδηλώσεων για τη γεωπολιτική κατάσταση και την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων συνδιοργανώθηκε υπό την αιγίδα του ΕΛΙΑΜΕΠ και σε συνεργασία με το BiEPAG (Balkans in Europe Policy Advisory Group), το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τα Βαλκάνια (ΕΤΒ) και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Χθες το πρωί, για τις σχέσεις των Δυτικών Βαλκανίων με τον υπόλοιπο, πέρα από τη Δύση, κόσμο μίλησαν η εκτελεστική διευθύντρια του ΕΤΒ Αλεξάντρα Τόμανιτς, οι καθηγητές Φλόριαν Μπίμπερ και Νίκος Τζιφάκης. Για τον ρόλο των εξωτερικών παραγόντων στην περιοχή συζήτησαν πανεπιστημιακοί και ερευνητές, όπως ο διευθυντής του Προγράμματος Νοτιοανατολικής Ευρώπης του ΕΛΙΑΜΕΠ, Γιάννης Αρμακόλας, εκ των προσώπων με βαθύτατη γνώση για την περιοχή, καθώς επίσης οι Πλάμεν Τόντσεφ, Αντώνης Κλάψης, Ντούσαν Ρέλιτς κ.ά. Η ψήφιση της συμφωνίας των Πρεσπών έχει μεταθέσει το ελληνικό ενδιαφέρον από την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, όπου το διπλωματικό παιχνίδι εξακολουθεί να είναι αρκετά έντονο.
Βασικό ερώτημα για την περιοχή είναι η ευρωπαϊκή προοπτική της, όπως αυτή συζητήθηκε μία ημέρα νωρίτερα, σε ακόμα μια εκδήλωση του ΕΛΙΑΜΕΠ με το Balkans in BiEPAG και το Open Society European Policy Institute (OSEPI). «Eίναι σημαντικό για τη σταθερότητα και τη δημοκρατία στα Δυτικά Βαλκάνια η ημερομηνία τελικής ένταξης στην Ε.Ε. να μην παραταθεί για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς σε αυτή την περίπτωση το σενάριο της ένταξης δεν θα είναι πλέον ρεαλιστικό», είπε, μεταξύ άλλων, ο κ. Αρμακόλας. «Η Ε.Ε. είναι απολύτως ικανή να επιλύσει τα προβλήματά της παράλληλα με τη διαδικασία της διεύρυνσης. Εξάλλου, περίοδοι εμβάθυνσης συνοδεύθηκαν και στο παρελθόν από διεύρυνση και τούμπαλιν», είπε ο κ. Μπίμπερ. Ο Αντι Ντομπρούσι, εκτελεστικός διευθυντής του Open Society Foundation Albania (OSFA), αναφέρθηκε στο σενάριο της «Μεγάλης Αλβανίας», περιγράφοντάς το ως υπερεκτιμημένο. Οπως είπε, «η χώρα έχει μοναδική προτεραιότητα την ένταξη στην Ε.Ε. και η περαιτέρω καθυστέρηση της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας με την Ε.Ε. θα ήταν εντελώς λανθασμένη, ιδιαίτερα μετά τη μεγάλη και σε γενικές γραμμές επιτυχημένη προσπάθεια που έγινε για τη δικαστική μεταρρύθμιση στη χώρα», ενώ προσέθεσε ότι «το κόστος της απομόνωσης των Δυτικών Βαλκανίων θα είναι πολύ υψηλότερο από το κόστος της ενσωμάτωσής τους για την Ε.Ε.».