Η ύφεση, η οποία θεωρητικά τουλάχιστον έχει εξασφαλιστεί για το θέρος στο σκέλος των άμεσων ελληνοτουρκικών σχέσεων σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο, δεν αποπροσανατολίζει την Αθήνα από την ευρύτερη περιφέρειά της. Για την ελληνική πλευρά είναι απολύτως σαφές ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει κατά κύριο λόγο τις ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν, προχώρησε σε ορισμένες κινήσεις «καλής θελήσεως», όπως αυτή της «μείωσης της έντασης» που η ίδια η Τουρκία εξαρχής είχε μονομερώς αυξήσει. Το ενδιαφέρον της Αθήνας είναι πλέον εντατικά στραμμένο στη Λιβύη, όπου, όπως όλα δείχνουν, γίνονται παρασκηνιακές προσπάθειες με επίκεντρο την Αγκυρα, προκειμένου να ανατραπεί ο σχεδιασμός για τη διεξαγωγή των προγραμματισμένων εκλογών της 24ης Δεκεμβρίου. Η κατάσταση συζητήθηκε εκτενώς στη συνάντηση που είχαν την Παρασκευή στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης Ακίλα Σάλεχ Ισα, γνωστός για τη σθεναρή στάση του κατά της τουρκικής επιρροής στη χώρα και, θεσμικά, ο επικεφαλής του μοναδικού θεσμού που διαθέτει ακόμα μια κάποια πολιτική νομιμοποίηση, καθώς εξελέγη το 2014, προτού εκδιωχθεί από την Τρίπολη από τις ισλαμιστικές πολιτοφυλακές.
Ο κ. Σάλεχ και από την Αθήνα (αφού εξήρε τον ρόλο του κ. Δένδια) υπενθύμισε τη διαφορά ανάμεσα στους εκλεγμένους και τους «διορισμένους» αξιωματούχους, σαφής αιχμή κυρίως προς τον προσωρινό πρωθυπουργό Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά, γνωστό για το φιλικό προς τους Αδελφούς Μουσουλμάνους παρελθόν του, αλλά και τη συνεπή στάση του υπέρ των τουρκικών συμφερόντων. Είναι προφανές ότι πιθανή περαιτέρω καθυστέρηση των εκλογών στη Λιβύη λειτουργεί υπέρ των Τούρκων, οι οποίοι αποτέλεσαν για ακόμα μια φορά τη μειοψηφία του ενός στο ζήτημα της αποχώρησης του συνόλου των ξένων στρατευμάτων από τη βορειοαφρικανική χώρα και στην πρόσφατη διάσκεψη του Βερολίνου (όπου η Ελλάδα έλαμψε ακόμα μια φορά διά της απουσίας της, γεγονός που, κατά κύριο λόγο, οφείλεται στην απροθυμία των Γερμανών να απευθύνουν πρόσκληση έστω και με καθεστώς παρατηρητή). Στο εύθραυστο σκηνικό μιας Λιβύης εκ των πραγμάτων χωρισμένης σε τουλάχιστον τρία σχεδόν αυτόνομα τμήματα, αυτή τη στιγμή οι υπολογισμοί είναι πιθανόν να οδηγήσουν σε ένα αποτέλεσμα ελάχιστα ελκυστικό για την Αγκυρα. Η τουρκική επιρροή στην Τρίπολη φαίνεται και από ορισμένες πρόσφατες κινήσεις που έχουν ενδιαφέρον. Πρόσφατα, από τη λιβυκή κυβέρνηση ζητήθηκαν οκτώ τεθωρακισμένα οχήματα τύπου MRAP που είχαν κατασχεθεί από το λιμενικό το 2015 σε εφαρμογή του εμπάργκο όπλων προς τη χώρα και μόλις πέρυσι μετασκευάστηκαν και εντάχθηκαν στις δυνάμεις της ελληνικής αστυνομίας στον Εβρο. Η λιβυκή πλευρά επικαλείται κάποιες γνωμοδοτήσεις του ΟΗΕ το 2015 για εκείνο το φορτίο που, σημειώνεται, μεταφερόταν από την Τουρκία.
Ενίσχυση δεσμών
Αυτή η πραγματικότητα ωθεί την Αθήνα να ενισχύσει τους υφιστάμενους δεσμούς με την ανατολική Λιβύη, όπου η Τουρκία έχει μηδαμινή παρουσία. Σήμερα ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης μεταβαίνει στη Βεγγάζη για τα εγκαίνια του νέου ελληνικού προξενείου (το πρώτο χώρας της Ε.Ε. στην πόλη), ενώ προγραμματίζει αργότερα στον χρόνο και μια πιο οργανωμένη επιχειρηματική αποστολή. Η Ελλάδα επιθυμεί να έχει παρουσία στη Λιβύη και το έρεισμα που διαθέτει στα ανατολικά της χώρας λόγω της τρέχουσας κατάστασης είναι αρκετό ώστε να προσπαθήσει με τρόπο στρατηγικό και συντεταγμένο να λάβει μέρος στην ανασυγκρότηση, φυσικά με τις δυνατότητες που διαθέτει. Υπενθυμίζεται ότι η ανατολική Λιβύη, η ιστορική Κυρηναϊκή, βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την Κρήτη και σημεία στα παράκτια εδάφη της είναι εκείνα που χρησιμοποιήθηκαν για να χαραχθούν οι επί της Λιβύης συντεταγμένες οι οποίες οδήγησαν στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Μια λεπτομέρεια που έχει τη σημασία της στο ευρύτερο διπλωματικό σκάκι είναι και τα εγκαίνια της νέας ναυτικής βάσης της Γκαργκούμπ στην Αίγυπτο που πραγματοποιήθηκαν χθες. Η νέα ναυτική βάση βρίσκεται στα δυτικά της Αιγύπτου, μόλις 250 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Λιβύη και έχει την πολύ εμβληματική ονομασία «3η Ιουλίου», που παραπέμπει στην αντίστοιχη ημερομηνία του 2013 κατά την οποία ο νυν πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι ηγήθηκε του συνασπισμού που εκδίωξε από την εξουσία τον Μοχάμεντ Μόρσι και τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Στα εγκαίνια βρέθηκαν χθες ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνος Φλώρος και ο αρχηγός ΓΕΝ Στέλιος Πετράκης, προσκεκλημένοι του αρχηγού των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων Μοχάμεντ Φαρίντ Χετζάζι.
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, η Αθήνα επανεξετάζει τις κινήσεις της και στα Βαλκάνια, ιδιαίτερα καθώς εκεί η τουρκική διείσδυση μοιάζει να συνεχίζεται, ίσως με λιγότερο προφανείς τρόπους, ακόμα και σε χώρες που εμφανίζονται να αντιλαμβάνονται τις ελληνικές θέσεις, όπως η Σερβία. Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που, όπως αποκάλυψε η «Κ» την Παρασκευή, στην Αθήνα επεξεργάζονται –μεταξύ άλλων– σενάριο αναγνώρισης του Κοσόβου.