Για μία ακόμη φορά οι φήμες για την υγεία του Ταγίπ Ερντογάν δίνουν και παίρνουν. Το σίγουρο είναι ότι ο 67χρονος πολιτικός, που έχει σημαδέψει όσο κανένας άλλος την πρόσφατη ιστορία της Τουρκίας, δίνει καθημερινή μάχη επιβίωσης – έστω και πολιτικής.
Αρθρο της εφημερίδας Die Zeit περιγράφει τη δραματική πολιτική θέση στην οποία έχει περιέλθει ο Τούρκος πρόεδρος, θέση που επιδεινώθηκε με τη χθεσινή επιμονή του στην πολιτική χαμηλών επιτοκίων και τη συνεπακόλουθη νέα κατακρήμνιση της τουρκικής λίρας. Είναι αμφίβολο αν ο Ερντογάν θα φθάσει έως τις εκλογές που έχουν προγραμματιστεί σε 18 μήνες, ή αν οι πιέσεις που υφίσταται θα δρομολογήσουν πολιτικές εξελίξεις. Οι δημοσκοπήσεις είναι κόλαφος εναντίον του άλλοτε δημοφιλούς πολιτικού, καθώς οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες δηλώνουν δυσαρεστημένοι με την κυβέρνηση.
Την περασμένη εβδομάδα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης, μεταξύ αυτών τα κόμματα των πρώην συνεργατών του Ερντογάν, Αχμέτ Νταβούτογλου και Αλί Μπαμπατζάν, αλλά και το ρεπουμπλικανικό CHP και το IYI της Μεράλ Ακσενέρ ανακοίνωσαν κοινή προσπάθεια «για την αποκατάσταση του κοινοβουλευτικού συστήματος».
Η έκκληση της αντιπολίτευσης για «εκλογές τώρα» ενισχύεται από την αίσθηση του τουρκικού εκλογικού σώματος ότι δεν πάει άλλο. Η διαρκής υποτίμηση της λίρας αυξάνει δραματικά το κόστος ζωής και την υπερχρέωση των νοικοκυριών, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν πλέον εξαντλήσει τις δυνατότητες δανεισμού από συγγενείς και φίλους, καθώς και από πιστωτικές κάρτες. O επίσημος πληθωρισμός φθάνει το 20% και ο κόσμος θεωρεί δεδομένο ότι δεν πρόκειται να μειωθεί. Καταστήματα έχουν φθάσει να πουλούν είδη πρώτης ανάγκης, όπως αλεύρι και ζάχαρη, σε μικρές ποσότητες, ώστε να αποφύγουν φαινόμενα απεγνωσμένων αγορών από πελάτες που προσπαθούν να αποφύγουν τις επόμενες αυξήσεις. Το ψωμί είναι εννέα φορές ακριβότερο από ό,τι ήταν πριν από 19 χρόνια, όταν ανέλαβε ο Ερντογάν, ενώ το κρέας 12 φορές ακριβότερο.
Ολο και περισσότεροι οικονομολόγοι βλέπουν άμεση σύνδεση των προβλημάτων αυτών με το προεδρικό σύστημα που έχει επιβάλει ο Ερντογάν και το οποίο του επιτρέπει να έχει στα χέρια του όλους τους μοχλούς της οικονομικής πολιτικής, εφαρμόζοντας τις δικές του ανορθόδοξες θεωρίες. Ο Τούρκος πρόεδρος πιστεύει ότι αν κρατήσει τα επιτόκια χαμηλά, όσο κι αν ανέβει ο πληθωρισμός και υποχωρήσει η αξία του νομίσματος, θα υπάρξει ταχεία ανάπτυξη. Πρόσφατα στράφηκε εναντίον του συνδέσμου επιχειρήσεων Tusiad, απορώντας γιατί οι επιχειρηματίες δεν επενδύουν. «Δεν τους καταλαβαίνω. Τους λέμε ότι μπορούν να πάρουν χαμηλότοκα δάνεια και να επενδύσουν, γιατί δεν το κάνουν;» είπε ο Τούρκος πρόεδρος.
Στο ερώτημα γιατί δεν παρεμβαίνουν, υψηλά ιστάμενοι κύκλοι στην Αγκυρα απάντησαν ότι είναι «υπομονετικοί». Υπομονετικοί, αλλά όχι αδρανείς, όπως φαίνεται από τις κινήσεις της Μεράλ Ακσενέρ, η οποία φιλοδοξεί να γίνει πρωθυπουργός –αξίωμα που ο Ερντογάν κατάργησε– και του υπουργού Αμυνας, στρατηγού Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος πλασάρεται ως ο επόμενος πρόεδρος. Οπως και οι φήμες για την υγεία του Ερντογάν, έτσι και όλα αυτά βασίζονται μόνο σε παρατηρήσεις. Είναι βέβαιο όμως ότι αν γίνονταν σήμερα εκλογές, ο Ερντογάν θα τις έχανε. «Οι εκλογές έχουν προγραμματιστεί για το 2023», καταλήγει η ανάλυση της γερμανικής εφημερίδας. «Αλλά πολλοί είναι πλέον σίγουροι ότι ο Ερντογάν δεν θα φθάσει έως εκεί».