Οι χθεσινές δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεν κομίζουν κάτι που είναι άγνωστο στην Αθήνα, παρά το γεγονός ότι κινούνται ελαφρά από τις μονότονες απειλές της Αγκυρας των τελευταίων μηνών. Οι θέσεις που επανέλαβε ο κ. Τσαβούσογλου δεν αποτελούν παρά επανάληψη της αντίληψης της Τουρκίας περί διαχωρισμού του Αιγαίου περίπου στη μέση (με εκκίνηση λίγα μίλια ανατολικά από τον 25ο μεσημβρινό, που χωρίζει νοητά την Κρήτη στη μέση). Οι απόψεις αυτές ταυτίζονται και με τις αντιλήψεις της Τουρκίας περί έρευνας και διάσωσης (SAR), γνωστές από τη δεκαετία του ’80, όπως και εκείνες που περιγράφουν τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ως επικαθήμενα επί ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της Μικράς Ασίας. Η άποψη δε, ότι σε περίπτωση παραπομπής σε κάποιο διεθνές γνωμοδοτικό ή δικαιοδοτικό όργανο (είτε πρόκειται για τη Χάγη ή κάποια άλλη μορφή διαιτησίας) θα πρέπει να τεθεί σε κρίση το σύνολο των διαφορών Ελλάδας και Τουρκίας, περιλαμβανομένων δηλαδή και ζητημάτων κυριαρχίας όπως τα θέτει η Αγκυρα, έχει απαντηθεί επανειλημμένως από την Αθήνα. Ετσι και τώρα, από την Αθήνα διαμηνύεται ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει μόνο μια διαφορά, εκείνη της υφαλοκρηπίδας, για την οποία ήδη από τη δεκαετία του ’70 έχει υποδειχθεί ως αρμόδιο το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Εν τω μεταξύ χθες, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, από το Νιαμέι του Νίγηρα όπου βρέθηκε για επίσημη επίσκεψη, αναφέρθηκε και στα ελληνοτουρκικά, ιδιαίτερα για το νέο «άδειασμα» του τουρκολιβυκού μνημονίου από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Αντιλαμβάνομαι τον τουρκικό εκνευρισμό, η τελευταία τοποθέτηση των Ηνωμένων Εθνών αλλά και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ όσον αφορά το τουρκολιβυκό “μνημόνιο” και την εγκυρότητά του, είναι προφανές ότι έχει δημιουργήσει έντονη νευρικότητα στην τουρκική πλευρά», είπε ο κ. Δένδιας.
Πώς «διαβάζει» το ΥΠΕΞ τις δηλώσεις Τσαβούσογλου και το «παράθυρο» για πιθανή παραπομπή του συνόλου των διμερών ζητημάτων σε κάποιο διεθνές γνωμοδοτικό ή δικαιοδοτικό όργανο.
Αέριο μέσω Λιβύης
Την ίδια στιγμή, στην Αθήνα συγκρατούν δηλώσεις όπως αυτή του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της εθνικής εταιρείας πετρελαίου της Λιβύης (NOC), Φαρχάτ μπιν Κουαντάρα, δίχως ωστόσο να ενθουσιάζονται. Ο κ. Κουαντάρα έκανε λόγο για πιθανότητα κατασκευής νέου αγωγού φυσικού αερίου που θα μεταφέρει –μεταξύ άλλων– και αιγυπτιακό φυσικό αέριο από τη Λιβύη στην Ελλάδα. Από τις δηλώσεις του κ. Κουαντάρα συγκρατείται, επίσης, η αποστροφή περί συμφωνιών αξίας 8 δισ. ευρώ ανάμεσα στη NOC και την ιταλική ΕΝΙ για έρευνες στη δυτική Λιβύη. Εν ολίγοις, σε περιοχές που, τουλάχιστον με βάση το τελευταίο τουρκολιβυκό μνημόνιο, έχουν αποδοθεί στην Τουρκία. Ισως ο πιο ασφαλής φακός μέσα από τον οποίο μπορεί να αντιμετωπιστούν αυτές οι δηλώσεις είναι εκείνος του φατριασμού που εξακολουθεί να χαρακτηρίζει τη λιβυκή κυβέρνηση και στην οποία έχουν επιρροή όχι μόνον οι Τούρκοι, αλλά και οι Αιγύπτιοι.