Για να δοθεί το πράσινο φως από το Κογκρέσο στο τουρκικό αίτημα για αγορά και αναβάθμιση των F-16, θα πρέπει πρώτα να επιλυθούν πολλά από τα προβλήματα στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας, αναφέρει στην «Κ» ο Τζέιμς Ρις, ο Ρεπουμπλικανός αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, διευκρινίζοντας ότι «η κυβέρνηση δεν έχει στείλει ακόμη το σχετικό αίτημα στο Κογκρέσο».
Υπενθυμίζεται ότι η επίσημη ενημέρωση (ειδοποίηση) του νομοθετικού σώματος από την κυβέρνηση αποτελεί μέρος της προβλεπόμενης διαδικασίας για την ολοκλήρωση κάθε πώλησης όπλων σε ξένη χώρα. Το γεγονός ότι δεν έχει γίνει ακόμη, σημαίνει ότι οι πολύμηνες τεχνικές συνομιλίες Τουρκίας – ΗΠΑ για το θέμα των F-16 βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ο κ. Ρις, ένας εκ των Ρεπουμπλικανών γερουσιαστών με τη μεγαλύτερη επιρροή σήμερα στο Κογκρέσο, αναφερόμενος στις τουρκικές επιθέσεις στη Συρία, προειδοποιεί ότι σε περίπτωση που πληγούν Aμερικανοί στρατιώτες οι σχέσεις της Aγκυρας με το αμερικανικό Κογκρέσο θα τεθούν σε σοβαρότατο κίνδυνο. Προσθέτει δε ότι σε περίπτωση χερσαίας εισβολής η αντίδραση του νομοθετικού σώματος των ΗΠΑ θα είναι πιο δυναμική από ό,τι μετά την «απερίσκεπτη» τουρκική κλιμάκωση του 2019.
Ο γερουσιαστής από το Αϊντάχο εκφράζει τη μεγάλη απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η Τουρκία και η Ουγγαρία δεν έχουν ακόμη επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, καθυστέρηση η οποία, όπως εξηγεί, αποδυναμώνει τη Συμμαχία σε καιρό πολέμου.
– Καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας βρίσκεται ήδη στον δέκατο μήνα, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν παραμένει ισχυρή η δέσμευση των ΗΠΑ για παροχή βοήθειας κάθε είδους στην Ουκρανία. Ποιο είναι το κλίμα στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα στο Κογκρέσο και αν εκτιμάτε ότι ο αμερικανικός λαός θα αρχίσει κάποια στιγμή να εκφράζει τη δυσαρέσκειά του.
– Η πλειοψηφία του Κογκρέσου συνεχίζει να υποστηρίζει τη χρηματοδότηση για τη βοήθεια της Ουκρανίας. Αν και υπάρχουν μερικά ακραία στοιχεία που έχουν αντίθετη άποψη, η στήριξη της Ουκρανίας αποτελεί ένα από τα ζητήματα με την πιο στέρεη διακομματική συναίνεση που έχω δει όσα χρόνια είμαι στο Κογκρέσο. Η Ρωσία αποτελούσε πάντοτε μια στρατηγική πρόκληση για τις ΗΠΑ και για ολόκληρη τη διατλαντική κοινότητα. Πολλοί στην Αμερική αλλά και την Ευρώπη επέλεγαν να αρνούνται αυτή την πραγματικότητα, αλλά ήρθε η εισβολή στην Ουκρανία και υπενθύμισε αυτό το γεγονός. Οι αυταρχικοί ηγέτες που θέλουν να καταστρέφουν κυρίαρχα έθνη, να διαπράττουν γενοκτονίες, να απειλούν τους συμμάχους μας και να μετατρέπουν σε ομήρους τις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού και το σύστημα προμηθειών τροφίμων, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται δυναμικά. Είτε πρόκειται για τη Ρωσία είτε για την Κίνα.
– Πάντως, όσο περισσότερο συνεχίζεται αυτός ο πόλεμος, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η ανάγκη για μια ισχυρή και ενιαία συμμαχία. Οι αιτήσεις όμως ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας εξακολουθούν να εκκρεμούν, καθώς δεν έχουν επικυρωθεί από όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ. Πώς αξιολογείτε την επίμονη στάση της Τουρκίας και πώς πιστεύετε ότι μπορεί να αρθεί αυτό το αδιέξοδο;
– Είμαι πολύ απογοητευμένος που ούτε η Ουγγαρία ούτε η Τουρκία έχουν επικυρώσει ακόμη την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Ούτε η Ουγγαρία ούτε η Τουρκία έχουν εκφράσει ουσιαστικούς προβληματισμούς για τον ρόλο αυτών των δύο εθνών στο ΝΑΤΟ, ωστόσο συνεχίζουν να μην κάνουν τίποτα για να γίνουν μέλη οι δύο χώρες. Νομίζω ότι πρόκειται για ένα μεγάλο λάθος. Αυτή η μακρά αναμονή δεν επιτρέπει στο ΝΑΤΟ να αρχίσει να ενσωματώνει τους εξαιρετικούς πόρους που προσθέτουν στη Συμμαχία η Φινλανδία και η Σουηδία. Μάλιστα αυτή η μακρά αναμονή σε καιρό πολέμου στην Ευρώπη αποδυναμώνει την ενότητα του ΝΑΤΟ.
Πρώτα πρέπει να επιλυθούν τα προβλήματα με την Τουρκία και μετά να δοθεί έγκριση για τα F-16. Η σχέση ΗΠΑ – Ελλάδας δεν ήταν ποτέ πιο ισχυρή.
– Σας ανησυχεί η νέα κλιμάκωση στη βόρεια Συρία και το γεγονός ότι αμερικανικές δυνάμεις απειλήθηκαν πρόσφατα από τις τουρκικές αεροπορικές επιδρομές; Τι θα σήμαινε μια χερσαία εισβολή στην ήδη εύθραυστη περιοχή και πώς απαντάτε στην κριτική ότι οι ΗΠΑ δεν ορθώνουν το ανάστημά τους απέναντι στην Τουρκία;
– Μια τουρκική χερσαία εισβολή θα έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω αποσταθεροποίηση της Συρίας. Θα εκτροχιάσει την εκστρατεία των ΗΠΑ εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και θα δημιουργήσει τον κίνδυνο απελευθέρωσης χιλιάδων σκληροπυρηνικών τρομοκρατών που βρίσκονται στις φυλακές στη βόρεια Συρία. Μάλιστα μια κλιμάκωση που θα είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια αμερικανικών ζωών θα έθετε σε σοβαρότατο κίνδυνο τη σχέση της Τουρκίας με το Κογκρέσο των ΗΠΑ. Η απερίσκεπτη κλιμάκωση της Τουρκίας το 2019 προκάλεσε, όχι μόνο την καθολική καταδίκη αλλά και ένα νομοσχέδιο κυρώσεων στην Τουρκία από το Κογκρέσο. Μια νέα εισβολή θα ενεργοποιήσει τα ίδια και επιπρόσθετα μέτρα και θα απομονώσει ακόμη περισσότερο την Τουρκία από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
– Δεδομένου ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί συχνά αμερικανικής κατασκευής F-16 για εχθρικές επιχειρήσεις ή ενέργειες εναντίον γειτόνων, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, πώς βλέπετε το τουρκικό αίτημα για αγορά νέων μαχητικών ή αναβάθμιση του υπάρχοντος στόλου; Ποια πιστεύετε ότι πρέπει να είναι η απάντηση του Κογκρέσου όταν φθάσει το σχετικό αίτημα από την κυβέρνηση;
– Γνωρίζω το ενδιαφέρον της Τουρκίας τόσο για την απόκτηση νέων F-16 όσο και για αναβαθμίσεις στον υπάρχοντα στόλο της, αλλά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν έχει ενημερώσει το Κογκρέσο για μια πιθανή πώληση. Δεν μπορώ να προδικάσω μια απόφαση για τα F-16 μέχρι να δω τι ακριβώς έχει διαπραγματευτεί η κυβέρνηση Μπάιντεν με την Τουρκία. Ωστόσο, πολλά από τα προβλήματα στη σχέση των ΗΠΑ με την Τουρκία πιθανότατα θα πρέπει να επιλυθούν πρώτα, για να διασφαλιστεί ότι μια πώληση τέτοιου είδους θα μπορούσε να προχωρήσει με την απαραίτητη στήριξη του Κογκρέσου.
– Πώς θα περιγράφατε τον ρόλο της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο και τα πλεονεκτήματα που προσφέρει, τόσο για τα συμφέροντα των ΗΠΑ όσο και για την περιφερειακή σταθερότητα; Και πώς μπορούν οι ΗΠΑ να διασφαλίσουν ότι η ασφάλεια των σημαντικών συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ μπορεί να είναι εγγυημένη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες;
– Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα αναμφίβολα έχει αναλάβει έναν πιο ενεργό ηγετικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια και τα αποτελέσματα αποδείχθηκαν θετικά. Η ελληνική απόφαση να επιλύσει τα μακροχρόνια ζητήματά της με τη Βόρεια Μακεδονία έφερε ένα νέο μέλος στο ΝΑΤΟ, ενώ η νέα διασύνδεση Ελλάδας – Βουλγαρίας συμβάλλει στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης. Επίσης, η σχέση ΗΠΑ – Ελλάδας δεν ήταν ποτέ πιο ισχυρή και ικανοποιήθηκα ιδιαιτέρως που είδα τους στρατιώτες των ΗΠΑ και της Ελλάδας να συνεργάζονται ακόμη πιο στενά, ειδικά στον κόλπο της Σούδας.
Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης υπήρξε ένα πολύτιμο εργαλείο για την υποστήριξη της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ και μπορεί να συνεχίσει να βοηθάει στην αύξηση της σημασίας της Ελλάδας στην περιοχή. Στα θετικά που έχουν επιτευχθεί στη Ανατολική Μεσόγειο προσμετρώ επίσης την αυξανόμενη συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ.