Υπάρχουν ψηφοφόροι που αυτοπροσδιορίζονται ως δεξιοί, οι οποίοι δεν είναι ικανοποιημένοι από τη Ν.Δ. Αλλοι λόγω της πολιτικής που εφαρμόζει, άλλοι επειδή τη θεωρούν ιδεολογικά «συμβιβασμένη». Κάποιοι από τους ψηφοφόρους αυτούς, παρά τη δυσαρέσκειά τους, θα την ψηφίσουν ξανά στη λογική του «μη χείρον». Κάποιοι όμως φαίνεται πιθανό να ψηφίσουν ένα κόμμα στα δεξιά της Ν.Δ. Εξ ου και η κινητικότητα σε αυτόν τον χώρο μοιάζει αυξημένη, με αρκετά πρόσωπα και σχήματα να στοχεύουν στο συγκεκριμένο ακροατήριο.
Υπό αυτήν την προσέγγιση, η Ν.Δ., ναι, κινδυνεύει από τη Δεξιά στα δεξιά της.
Ο κίνδυνος αυτός μεγαλώνει όσο οι πρώτες εκλογές, της απλής αναλογικής, εκλαμβάνονται ως διαδικαστικές, άρα και ως μια ευκαιρία για ανέξοδη ψήφο διαμαρτυρίας. Ενώ ουδείς μπορεί να υποτιμήσει τη συνολική ριζοσπαστικοποίηση διεθνώς, την τελευταία δεκαετία, στον χώρο της Δεξιάς, κάτι που –συνήθως μεταπρατικά και άγαρμπα– διαμόρφωσε μια παγκόσμια «ατζέντα» αυτού του χώρου.
Υπάρχουν βέβαια και παράμετροι που περιορίζουν τον κίνδυνο για τη Ν.Δ. Η έλλειψη π.χ. μιας προσωπικότητας που θα μπορούσε να συνενώσει διάσπαρτες δυνάμεις και να εκφράσει την ατζέντα μιας εγχώριας ριζοσπαστικής Δεξιάς είναι εμφανής. Η ίδια η πολιτική της κυβέρνησης σε κάποιους τομείς (εξοπλιστικά, εξωτερική πολιτική κ.λπ.) αλλά και η διαχρονική πολυσυλλεκτικότητα της Ν.Δ. επίσης δημιουργεί αναχώματα και περιορίζει διαρροές.
Προς το παρόν, το ποσοστό που διεκδικούν τα κόμματα που κινούνται στα δεξιά της Ν.Δ. δεν μοιάζει ικανό να ανατρέψει το προβάδισμά της. Ισως όμως επηρεάσει τις πιθανότητες αυτοδυναμίας στις δεύτερες εκλογές, όπου και αναμένεται να δοκιμαστεί η αντοχή όλων αυτών των σχημάτων. Σχήματα στα οποία ασφαλώς δεν συμπεριλαμβάνεται το κόμμα του Ηλία Κασιδιάρη, το οποίο λόγω της εξτρεμιστικής φύσης του και των νεοναζιστικών καταβολών του υπερβαίνει τα χαρακτηριστικά ενός τυπικού κόμματος της ριζοσπαστικής Δεξιάς. Το συγκεκριμένο μόρφωμα δεν απειλεί εκλογικά τη Ν.Δ. καθώς απευθύνεται σε ένα ακροατήριο με το οποίο η Ν.Δ. εδώ και καιρό δεν συνομιλεί.
Δίπλα στον διαχειριστικό πραγματισμό πρέπει να υπάρχει αξιακό περιεχόμενο. Γιατί όπως έλεγε ο Ζωρζ Πομπιντού, «κανείς δεν έδωσε τη ζωή του για να πέσει 2% ο πληθωρισμός».
Ο κίνδυνος για τη Ν.Δ. θα μπορούσε να αυξηθεί μακροπρόθεσμα αν ως παράταξη συνολικά έδινε την αίσθηση ότι εγκαταλείπει τη μάχη των ιδεών. Υπάρχουν πάντα ψηφοφόροι που εκτός από διαχειριστική επάρκεια επιζητούν και αξιακές ταυτίσεις. Οχι κατ’ ανάγκην με τους κλασικούς όρους του (εν πολλοίς ξεπερασμένου) πολιτικού λεξιλογίου, αλλά σε κάθε περίπτωση όχι απογυμνωμένου από σύμβολα και έννοιες.
Στον Ντε Γκωλ αποδίδεται η φράση «η Αριστερά είναι για να σκέφτεται και η Δεξιά για να πράττει». Και πράγματι τα περισσότερα κεντροδεξιά κόμματα της μεταπολεμικής Ευρώπης έδιναν περισσότερη έμφαση στον κυβερνητικό πραγματισμό παρά στην ιδεολογική διαπάλη. Η ελληνική Δεξιά δεν αποτέλεσε εξαίρεση, παρά τις κατά περιόδους προσπάθειες που έγιναν.
Αυτό όμως απέχει πολύ από το να μιλήσει κανείς για ιδεολογική ήττα της Δεξιάς στην Ελλάδα. Μπορεί η Δεξιά να έχασε τη μάχη της ιστοριογραφίας και των μυθοπλασιών (και αυτό όχι μόνιμα, γιατί πλέον πολλά αναθεωρούνται), αλλά κέρδισε όλες τις ουσιαστικές στρατηγικές, πολιτικές και εντέλει και αξιακές μάχες που αφορούν τον προσανατολισμό της χώρας. Την ώρα που η Αριστερά εξέδιδε βιβλία ή γύριζε ταινίες με το δικό της ιστορικό αφήγημα, η Δεξιά έβαζε τη χώρα στο ΝΑΤΟ, στην Ε.Ε., προωθούσε την ελεύθερη οικονομία και έδενε τη χώρα στον δυτικό κόσμο. Η μετατόπιση της Κεντροαριστεράς προς τις θεμελιώδεις θέσεις της ελληνικής Δεξιάς την περίοδο της Μεταπολίτευσης είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι το αντίστροφο. Οσο για τα στερεότυπα «καλό, αγνό, λαϊκό παιδί – κακός και άκαρδος πλούσιος» που ακόμα υπάρχουν, είναι κάπως ρηχό να τα αποδώσει κανείς στην περιβόητη «ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς». Αρκεί μια ματιά στις ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες των δεκαετιών που η Ελλάδα είχε βασιλεία και το ΚΚΕ ήταν παράνομο.
Για να επανέλθουμε στο κεντρικό ερώτημα: Μακροπρόθεσμα και μιλώντας γενικότερα, ο κίνδυνος για τη Ν.Δ. προς τα δεξιά της –πέραν φυσικά των όποιων διαχειριστικών λαθών ή της συγκυρίας– θα αυξάνεται αν φανεί ότι εγκαταλείπει κάποιες βασικές έννοιες που ιστορικά λειτουργούν ενοποιητικά για την ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά και έχουν ακόμα μεγάλη κοινωνική αποδοχή. Προστασία της ελευθερίας και της ιδιοκτησίας. Επιδίωξη πολιτικής και στρατιωτικής ισχύος για τη χώρα. Σεβασμός της «αιώνιας κοινωνίας», αυτής που διασφαλίζει τη συνέχειά της μέσα από την ομαλή εξέλιξή της και τις δεσμεύσεις κάθε γενιάς απέναντι στους προγόνους και στους απογόνους της.
Δίπλα στον διαχειριστικό πραγματισμό πρέπει να υπάρχει αξιακό περιεχόμενο. Γιατί όπως έλεγε και ένας άλλος μεγάλος (και μάλλον παραγνωρισμένος) Γάλλος πρόεδρος, ο Ζωρζ Πομπιντού, «κανείς δεν έδωσε τη ζωή του για να πέσει 2% ο πληθωρισμός».
Ο κ. Ευτύχης Βαρδουλάκης είναι σύμβουλος Στρατηγικής και Επικοινωνίας.