Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία θα συνεχιστούν μέχρις ότου διασφαλιστούν πλήρως τα δικαιώματα των ομοεθνών της στη γειτονική χώρα, διαμηνύει ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματικής αντιπροσωπείας στην Ε.Ε., Κίριλ Λογκβίνοφ. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», απαντώντας στις γραπτές ερωτήσεις μας, ο Ρώσος διπλωμάτης δηλώνει ότι δεν είναι στους στόχους της Μόσχας η ανατροπή του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, θεωρεί ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους οδηγούν σε κλιμάκωση της σύγκρουσης και υποστηρίζει ότι η επιστροφή σε κάποιου είδους ομαλότητα στις σχέσεις Ε.Ε. – Ρωσίας προϋποθέτει να διασφαλιστούν οι εγγυήσεις ασφαλείας που ζητεί η Μόσχα.
– Ο πόλεμος στην Ουκρανία πλησιάζει ένα τραγικό ορόσημο, τη συμπλήρωση ενός χρόνου. Βλέπετε καμιά ελπίδα για σύντομο τερματισμό του;
– Μιλώντας για τον πόλεμο, όπως τον χαρακτηρίζετε, στην Ουκρανία, αντί να ρωτάτε εμάς, θα ήταν καλύτερα να απευθύνατε την ερώτηση στο Κίεβο και τους υποστηρικτές του, περιλαμβανομένης της Ε.Ε. και των κρατών-μελών της. Τον περασμένο χρόνο έγιναν προσπάθειες να αναγκαστεί ο Ζελένσκι να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αν κρίνουμε, όμως, από την κλιμάκωση που τροφοδοτούν τόσο ο Ουκρανός πρόεδρος όσο και οι δυτικές χώρες που τον βοηθούν με κάθε τρόπο, το Κίεβο δεν ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο. Η ειδική στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας θα τελειώσει όταν οι Ρώσοι που ζουν στην Ουκρανία θα είναι απολύτως βέβαιοι ότι εκείνοι και τα παιδιά τους θα μπορούν να μιλούν τη μητρική γλώσσα, όπως οι Ελληνες είναι ελεύθεροι να μιλούν ελληνικά.
– Eναν χρόνο πριν, η Ρωσία είχε τις αιτιάσεις της απέναντι στη Δύση, αλλά δεν αντιμετώπιζε άμεση απειλή – ακόμη και η προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν οτιδήποτε άλλο από άμεση. Γιατί ο πρόεδρος Πούτιν πήρε μια τόσο ριψοκίνδυνη απόφαση;
– Hταν επιβεβλημένη απόφαση. Τα τελευταία χρόνια και μήνες, η εμπιστοσύνη που δείξαμε απέναντι στη Δύση, η οποία απέτυχε να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, εξανεμίστηκε. Κάποτε πιστεύαμε στην υπόσχεση ότι το ΝΑΤΟ δεν επρόκειτο να επεκταθεί προς Ανατολάς. Τότε οι δυτικές χώρες μάς διαβεβαίωναν ότι θα απαντούσαν στις ανησυχίες της Ρωσίας για την ασφάλειά της. Αργότερα, έλεγαν ότι εργάζονταν με τον Ζελένσκι για την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ. Ωστόσο, αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για κούφια λόγια. Στην πραγματικότητα δεν ήθελαν να μας ακούσουν, οι ρωσικές προτάσεις για τις εγγυήσεις ασφαλείας αγνοήθηκαν. Αναρωτιέμαι πώς ακριβώς αντιλαμβάνεστε την άμεση απειλή. Δεν θα έπρεπε να ανησυχούμε που το ΝΑΤΟ ήταν, καιρό τώρα, στα σύνορά μας;
– Ποιοι είναι οι συγκεκριμένοι στόχοι της Ρωσίας στην Ουκρανία; Η προσάρτηση του Ντονμπάς; Των τεσσάρων επαρχιών που ανακηρύχθηκαν ρωσικές τον Σεπτέμβριο; Η αντικατάσταση της κυβέρνησης Ζελένσκι;
– Λυπάμαι που θα σας απογοητεύσω, τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι στόχος της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης. Και οπωσδήποτε δεν ασχολούμαστε με την ανατροπή κυβερνήσεων σε τρίτες χώρες. Οι ενέργειες της Ρωσίας υπαγορεύονται από την ανάγκη υπεράσπισης της ασφάλειας του κράτους, διασφάλισης των δικαιωμάτων των ρωσόφωνων στην Ουκρανία και προστασίας του άμαχου πληθυσμού στο Ντονμπάς. Για περισσότερα από οκτώ χρόνια οι κάτοικοι του Ντονμπάς βομβαρδίζονταν σε καθημερινή βάση, η ρωσική γλώσσα και κουλτούρα ήταν απαγορευμένες στην Ουκρανία. Για κάποιο λόγο η Δύση δεν έδινε σημασία. Η βασική διαφορά αφορά τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα: μιλάτε για προσάρτηση του Ντονμπάς, ενώ για τους κατοίκους των Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, των περιοχών της Ζαπορίζια και της Χερσώνας, αυτό εκφράζει τη συνειδητή επιλογή τους για ασφαλή ζωή στο πλαίσιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
– Στα τέλη του 2021 ο πρόεδρος Μακρόν χαρακτήριζε το ΝΑΤΟ εγκεφαλικά νεκρό και η Γερμανία ετοιμαζόταν να εγκαινιάσει τον Nord Stream 2. Σήμερα το ΝΑΤΟ είναι πιο ενωμένο από ποτέ και όλα τα κράτη της Ε.Ε. ακολουθούν τις ΗΠΑ, υποστηρίζοντας την Ουκρανία κατά της Ρωσίας. Δεν πρόκειται για θεαματική αποτυχία της ρωσικής ηγεσίας;
– Θα μπορούσατε, σας παρακαλώ, να μου πείτε πότε τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. δεν ακολούθησαν τους Αμερικανούς, δεν ένιωσαν ανακούφιση καθώς μοιράζονταν την εθνική κυριαρχία τους με τις ΗΠΑ; Το πιο θλιβερό είναι ότι η Ε.Ε. προσφέρει απεριόριστη πολιτική, οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, μάλλον συνειδητά και όχι επειδή φοβάται ότι θα δυσαρεστήσει τον υπερατλαντικό εταίρο της. Απορρίπτοντας τον Nord Stream 2, η Γερμανία θέτει σε κίνδυνο τα εθνικά της συμφέροντα – δεν σχολιάζουμε τις αποφάσεις άλλων κρατών. Αν πρόκειται για αποτυχία, αυτή δεν ανήκει σε μας, αλλά στην Ευρώπη. Βασικά, δεν βλέπουμε λογική πίσω από τις πολιτικές που ακολουθεί αυτόν τον καιρό η Ε.Ε.
Οι ενέργειες της Ρωσίας υπαγορεύονται από την ανάγκη υπεράσπισης της ασφάλειας του κράτους και διασφάλισης των δικαιωμάτων των ρωσόφωνων.
– Για πρώτη φορά από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου η Ρωσία δεν μετράει ούτε έναν φίλο ή σύμμαχο στην Ευρώπη, γενικότερα στη Δύση. Δεν θα είναι αυτό εις βάρος της μακροπρόθεσμης ανάπτυξής της;
– Η φροντίδα της ρωσικής ηγεσίας για την ασφάλεια, την πρόοδο και την ευημερία των πολιτών της δεν μετριέται, όπως το θέτετε, με τον αριθμό των φίλων και συμμάχων της στην Ευρώπη. Η Ρωσία δεν βλέπει την υδρόγειο διαιρεμένη σε δυτικό κόσμο και ανατολικό κόσμο. Εργαζόμαστε και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με όσους είναι πρόθυμοι να αναπτύξουν μαζί μας σχέσεις ισοτιμίας, αμοιβαία επωφελείς. Οσοι χθες ζητούσαν τη φιλία μας, ενώ σήμερα παίρνουν μέρος στη συγχορδία εκείνων που εύχονται μια στρατηγική ήττα για τη χώρα μας, αυτοί είναι που αποτελούν παράγοντα παρεμπόδισης της μακροπρόθεσμης ανάπτυξής μας.
– ΗΠΑ και ευρωπαϊκές χώρες αποφάσισαν να στείλουν βαρέα όπλα στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων τανκς Abrams και Leopard. Θεωρείτε ότι είναι αναπόφευκτη η δραματική κλιμάκωση της σύγκρουσης;
– Το ερώτημα είναι ρητορικό. Η Δύση επιθυμεί να κλιμακώσει περαιτέρω τη σύγκρουση με όλα τα μέσα. Πολλοί διερωτώνται, με το δίκιο τους, γιατί οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. δεν σταματούν την παροχή όπλων, κάτι που θα τερμάτιζε αυτομάτως τη σύγκρουση. Απλούστατα, γιατί δεν ενδιαφέρονται για κάτι τέτοιο.
– Πρέπει να ανησυχούμε για το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών όπλων;
– Ποτέ δεν απειλήσαμε κανέναν με πυρηνικά όπλα. Η Δύση επικαλείται την υποτιθέμενη πιθανότητα να χρησιμοποιήσει η Ρωσία όπλα μαζικής καταστροφής για να μας προκαλέσει να απαντήσουμε και να πιέσει τα κράτη που αρνούνται να δεχθούν την εκδοχή που προσπαθούν να τους επιβάλουν για τη γέννηση και την εξέλιξη της ουκρανικής κρίσης. Η Ρωσία έχει απόλυτη συναίσθηση της ευθύνης της ως πυρηνικής δύναμης.
– Συμμερίζεστε την εκτίμηση ότι οι σχέσεις Ρωσίας – Ε.Ε. πέρασαν το σημείο μη επιστροφής; Θα μπορούσαμε να φανταστούμε επιστροφή στην κανονικότητα; Με ποιους όρους;
– Αν οι σημερινές ενέργειες της Δύσης εναντίον της Ρωσίας εκλαμβάνονται ως πόλεμος, τότε δεν υπάρχει κανένα έδαφος για επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση. Αν κανονικότητα σημαίνει να είναι σε θέση η Ε.Ε. να λάβει υπόψη τα δικά μας εθνικά συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων ασφαλείας, τότε φυσικά θα είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με τη Δύση. Τούτων λεχθέντων, οι προτάσεις της Ρωσίας για την οικοδόμηση μιας αρχιτεκτονικής ασφαλείας, που ανταποκρίνονται στα νόμιμα συμφέροντά μας, δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως προαπαιτούμενα.
– Ο υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε πρόσφατα ότι «είμαστε στο παρελθόν φίλοι με την Ελλάδα», αλλά οι διμερείς σχέσεις υπέστησαν βαριά ζημία γιατί η ελληνική ηγεσία «υποτάχθηκε στις αμερικανικές αξιώσεις». Είναι κάτι ανεπανόρθωτο; Οι ελληνορωσικές σχέσεις επιβίωσαν του Ψυχρού Πολέμου, παρότι η Ελλάδα ήταν μέλος του ΝΑΤΟ. Γιατί όχι και τώρα;
– Η Ελλάδα οφείλει να κατανοήσει ότι οι ενέργειες που κατευθύνονται εναντίον της Ρωσίας σήμερα έχουν ήδη πολύ σοβαρή επίπτωση στη ρωσική αντίληψη για την Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της. Οφείλουμε να βγάλουμε συμπεράσματα και να αναπτύξουμε μια ρεαλιστική άποψη για το είδος της μελλοντικής αλληλεπίδρασής μας με την Ε.Ε. Αντί για αναζήτηση τρόπων «επανόρθωσης» των σχέσεων, η Δύση θα έπρεπε να κάνει μια προσπάθεια να ακούσει τι έχει να πει η Ρωσία.