Η ολοκλήρωση της προεκλογικής περιόδου βρίσκει τα επιτελεία των κομμάτων να αγωνιούν για το αποτέλεσμα της στρατηγικής που ακολούθησαν και τους καρπούς που θα αποδώσει. Πού, λοιπόν, θα στρέψουν την προσοχή τους Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ όταν στις τηλεοπτικές οθόνες θα αρχίσει να διαμορφώνεται ο εκλογικός χάρτης;
- Πρώτον, σε συγκεκριμένες περιφέρειες.
- Δεύτερον, σε συγκεκριμένα κρίσιμα «κοινά».
- Και τρίτον, στη θετική ή αρνητική αντιστοίχιση του αποτελέσματος με τους στόχους που το καθένα έχει θέσει.
Βασική επιδίωξη όλων των κομμάτων, κυρίως των δύο μεγάλων, να «χρωματίσουν» όσο το δυνατόν περισσότερες περιφέρειες, να διατηρήσουν την πρωτιά εκεί που την είχαν κατακτήσει, να επιδιώξουν ανατροπή εκεί που το αποτέλεσμα ήταν οριακό, αλλά και να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους εκεί που βρέθηκαν πολύ χαμηλά, ώστε να ανεβάσουν και το γενικό ποσοστό τους. Με βάση αυτές τις προτεραιότητες εν πολλοίς σχεδιάστηκαν οι περιοδείες των πολιτικών αρχηγών, σε συνδυασμό και με την κινητικότητα των κατά τόπους υποψηφίων.
Ενα άλλο στοιχείο που βάρυνε για τη διαμόρφωση της προεκλογικής εκστρατείας έχει να κάνει με τις επιμέρους πληθυσμιακές ομάδες στις οποίες στοχεύουν τα κομματικά επιτελεία. Με κριτήρια ηλικιακά, επαγγελματικά, κοινωνικά, το κάθε κόμμα απευθύνεται σε επιμέρους ακροατήρια, εκεί που θεωρεί ότι έχει μεγαλύτερη διείσδυση αλλά και εκεί που πιστεύει ότι είναι πιο αδύναμο, απευθύνοντας και κατάλληλα διαμορφωμένα προς τούτο μηνύματα, ώστε να «πιάσει» τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, τις αγωνίες, τους προβληματισμούς και να πείσει ότι μπορεί να απαντήσει περισσότερο πειστικά σε αυτά.
Στη λήξη της προεκλογικής περιόδου, σε κάθε επιτελείο έχει τεθεί ο πήχυς όσον αφορά το αποτέλεσμα που θα θεωρηθεί επιτυχία. Και το αν θα δικαιωθούν ή όχι οι προσδοκίες από το αποτέλεσμα της κάλπης, θα καθορίσει τις εξελίξεις της επόμενης ημέρας.
ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Στο μικροσκόπιο Βόρεια Ελλάδα και νέοι ψηφοφόροι
Του Σταύρου Παπαντωνίου
Η προεκλογική εκστρατεία δεν έχει τελειώσει. Οπως έγραφε και πριν από λίγα 24ωρα η «Κ», υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό πέριξ του 5% που αποφασίζει μπροστά στην κάλπη τι θα ψηφίσει, ποσοστό που ανεβαίνει κι άλλο εάν δούμε πόσοι είναι αυτοί που αποφασίζουν το τελευταίο 24ωρο, με την «Κ» να καταγράφει τις «ζώνες» που θα κριθεί το αποτέλεσμα έως την τελευταία στιγμή και τα σημεία στα οποία θα εστιάσει το Μαξίμου κατά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων.
Η Βόρεια Ελλάδα, όλη η Μακεδονία και η Θράκη –έχει ειπωθεί πολλάκις– αποτελούν μια πολύ κρίσιμη γεωγραφική ζώνη για τη Ν.Δ., λόγω της ροπής μεγάλης μερίδας πολιτών προς κόμματα δεξιά της Ν.Δ. Η κυβέρνηση θα επιδιώξει μέχρι την τελευταία στιγμή να περιορίσει τις απώλειες. Στη Βόρεια Ελλάδα είναι κομβικό πού θα βρεθεί το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου με ισχυρή βάση στην περιοχή, ενώ πανελλαδικά είναι κρίσιμο για τη Ν.Δ. εάν κάποιο από τα μικρά δεξιά κόμματα θα καταφέρει «να ξεπεταχτεί» και να μπει στη Βουλή, διεκδικώντας μετά με αξιώσεις κάτι καλύτερο στις δεύτερες εκλογές. Κρίσιμη βεβαίως είναι –πάντα– και η Αττική.
Στο Μαξίμου εστιάζουν στις περιοχές όπου ο ΣΥΡΙΖΑ είχε πάει καλά το 2019, όπως τα δυτικά προάστια και η Β΄ Πειραιώς, και επιθυμούν όχι μόνο να μειώσουν τη διαφορά, αλλά ακόμη και να κερδίσουν. Σημαντικές είναι και περιφέρειες με κεντροαριστερή παράδοση, όπως η Κρήτη και η Αχαΐα.
Το βράδυ των εκλογών το Μαξίμου θα εστιάσει, μεταξύ άλλων, στις επιδόσεις της Ελληνικής Λύσης και των μικρό- τερων κομματικών σχηματισμών που κινούνται στα δεξιά της.
Το γυναικείο κοινό και οι νέοι αποτελούν αναμφίβολα δύο πολύ σημαντικές κοινωνικές ομάδες που η επιλογή τους στην τελική ευθεία θα κρίνει πολλά, καθώς αποτελούν την πλειονότητα των αναποφάσιστων. Δεν είναι τυχαίο πως αυτή την εβδομάδα ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε σε δύο εκπομπές που δεν είναι πολιτικού περιεχομένου, ενώ την ίδια ώρα σε όλες τις ομιλίες του των τελευταίων ημερών αναφέρεται διαρκώς στα όσα έπραξε η κυβέρνησή του για τη νεολαία, με κυβερνητικές πηγές να εκφράζουν την αισιοδοξία πως το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο από το 2019. Την ίδια ώρα στην κυβέρνηση πιστεύουν ακράδαντα πως θα έχουν αυξημένα ποσοστά στους δημοσίους υπαλλήλους, στους οποίους το 2019 είχε κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ με δύο μονάδες διαφορά, υπό τον φόβο ίσως του αφηγήματος που είχε καλλιεργήσει τότε ο ΣΥΡΙΖΑ πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα κάνει απολύσεις. Περαιτέρω οφέλη αναμένει η κυβέρνηση και στους ελεύθερους επαγγελματίες μετά τον σάλο με τον Γιώργο Κατρούγκαλο, στους οποίους το 2019 είχε επικρατήσει κατά κράτος με 44,6% έναντι 24,5%.
Η Χαρ. Τρικούπη
Οσον αφορά τα κόμματα τα οποία «κοιτάει» η Ν.Δ., σαφέστατα πρώτο είναι το ΠΑΣΟΚ. Στην κυβέρνηση δεν το κρύβουν πως οι ψηφοφόροι του Νίκου Ανδρουλάκη είναι μια δεξαμενή την οποία θεωρούν κρίσιμη, εξ ου και ο πρωθυπουργός το τελευταίο διάστημα ξεχωρίζει διαρκώς τον πρόεδρο του κόμματος από τους ψηφοφόρους του. Τέλος, όσον αφορά το αποτέλεσμα που αναμένουν, στο Μαξίμου αποφεύγουν την… αριθμητική μιλώντας για καθαρή νίκη που θα αποτελέσει το «ελατήριο» για την αυτοδυναμία. Ατύπως, ένα ποσοστό κοντά στο 35% θα είναι εντός στόχων.
ΣΥΡΙΖΑ
Κωδικός «μεσαία τάξη» για τον Τσίπρα
Του Αντώνη Αντζολέτου
Μετά την άστοχη τοποθέτηση του Γιώργου Κατρούγκαλου, ο κωδικός «μεσαία τάξη» αποτέλεσε την απόλυτη προτεραιότητα της Κουμουνδούρου. Οι «γέφυρες» που έριχνε όλο το τελευταίο διάστημα ο Αλέξης Τσίπρας δεν έπρεπε να γκρεμιστούν.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ανέφερε για το θέμα πως «όταν απευθύνεσαι στον ελληνικό λαό με ένα συμβόλαιο αλλαγής, δεν μπορείς να δώσεις το δικαίωμα σε κανέναν, είτε ηθελημένα είτε άθελά του, να το αμφισβητήσει. Είμαι αποφασισμένος να τηρήσω κατά γράμμα αυτό το συμβόλαιο. Και ιδιαίτερα για τη μεσαία τάξη, που αδικήθηκε όλα τα χρόνια τα μνημονιακά, αισθάνομαι την ηθική υποχρέωση να δώσουμε ανάσα. Οχι μόνο δεν θα υπάρξουν επιπλέον εισφορές, θα υπάρξει αφορολόγητο στα 10.000 ευρώ, θα υπάρξει δυνατότητα ρύθμισης των χρεών, κατάργησης τέλους επιτηδεύματος. Ανάσες θα δώσουμε στη μεσαία τάξη».
Οι νέοι και οι αναποφάσιστοι είναι οι «δεξαμενές» από τις οποίες στην Κουμουνδούρου πιστεύουν πως μπορούν να βγουν ενισχυμένοι. Η κινητοποίησή τους ήταν το μεγάλο στοίχημα και τα μέλη του κόμματος έχουν επιφορτιστεί με αυτό το δύσκολο έργο. Αριθμητικά, άλλωστε, οι ηλικίες 17-20, που ψηφίζουν για πρώτη φορά, υπολογίζονται σε πάνω από 400.000 και όσοι δεν έχουν καταλήξει σε κάποιο κόμμα, περίπου μισό εκατομμύριο.
Βόρεια Ελλάδα και Κρήτη
Ερώτημα για την Κουμουνδούρου το πόσο θα επηρεάσει το εκλογικό σώμα η αναφορά Κατρούγκαλου στις ασφαλιστικές εισφορές.
Σε επίπεδο περιφερειών ο ΣΥΡΙΖΑ «πληγώθηκε» το 2019 εξαιτίας της συμφωνίας των Πρεσπών στη Βόρεια Ελλάδα, οπότε το βράδυ των εκλογών στην Κουμουνδούρου θα περιμένουν με αγωνία να δουν εάν αυτή η εικόνα έστω και μερικώς αντιστράφηκε. Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε από πολύ νωρίς μια καμπάνια και συνεργάτες του υποστηρίζουν πως το κύμα που είχε ξεσηκώσει η Νέα Δημοκρατία έχει καταλαγιάσει. Το βλέμμα της νέας ψηφιακής πλατφόρμας θα είναι σαφώς στραμμένο και στην Κρήτη. Οι τέσσερις περιφέρειες είναι «βαμμένες ροζ» από τον Ιούνιο του 2012 και αυτό επιθυμούν να μην αλλάξει. Μεγάλη σημασία δίνουν και στη διαιρεμένη Β΄ Αθηνών. Τρεις τομείς που δίνουν συνολικά 47 έδρες, με περίπου 1,5 εκατομμύριο εγγεγραμμένους ψηφοφόρους, αποτελούν περίπου το 1/6 της Βουλής. «Κάστρο» του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο Δυτικός Τομέας. Επιθυμούν να μπουν «σφήνα» στον Νότιο και να μειώσουν σημαντικά τη διαφορά στον Βόρειο, που ήταν στις 17 μονάδες πριν από τέσσερα χρόνια.
Συσπείρωση
Οσον αφορά το αποτέλεσμα, στην Κουμουνδούρου επιλέγουν να μη βάζουν κάποιον πήχυ. Δεν πιστεύουν πως υπάρχουν πλέον διαρροές προς τα αριστερά και ευελπιστούν στη μέγιστη συσπείρωση.
Στελέχη υποστηρίζουν ότι από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019, με ένα κακό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές (23,75%) και την τετράχρονη φθορά της εξουσίας, κατάφερε να συγκεντρώσει 31,53%, η βάση δεν μπορεί να τοποθετηθεί πιο κάτω. Περισσότερο θόρυβο από ό,τι περίμεναν στην Κουμουνδούρου προκάλεσε η αναφορά του Αλέξη Τσίπρα στους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής.
ΠΑΣΟΚ
Με το βλέμμα στραμμένο στο λεκανοπέδιο η Χαριλάου Τρικούπη
Της Δώρας Αντωνίου
Το λεκανοπέδιο Αττικής είναι το μεγάλο ερώτημα για τη Χαριλάου Τρικούπη. Οι επιδόσεις που θα καταγράψει το ΠΑΣΟΚ αύριο στις εκλογικές περιφέρειες του λεκανοπεδίου θα κρίνουν το πόσο ψηλά θα φθάσει το κόμμα στην επικράτεια. Εδώ και καιρό στο κομματικό επιτελείο έχουν εντοπίσει ότι ενώ στην περιφέρεια το κόμμα δείχνει να έχει αναπτύξει δυναμική, αξιόλογη μάλιστα σε κάποιους νομούς, στην Αττική υστερεί σημαντικά. Αυτή η παράμετρος κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι, με δεδομένο ότι σχεδόν οι μισοί ψηφοφόροι συγκεντρώνονται στο λεκανοπέδιο. Και σε περιφέρειες όπως η παλαιά Β΄ Αθήνας, το ΠΑΣΟΚ ήταν παντοδύναμο. Η απίσχνανση των ποσοστών του από το 2012 και μετά έχει επίπτωση στο τελικό συνολικό ποσοστό του κόμματος. Στις εκλογές του 2019, ενώ το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ στην επικράτεια ήταν 8,10%, στις επιμέρους περιφέρειες της Αττικής κυμάνθηκε στην περιοχή του 5%-6%. Είναι κρίσιμο, λοιπόν, να καταφέρει το κόμμα να αυξήσει την επιρροή του.
Κλίμα αισιοδοξίας
Η μεγάλη συμμετοχή στη συγκέντρωση της περασμένης Τετάρτης στο Θησείο δημιούργησε κλίμα αισιοδοξίας ότι μπορεί το ποσοστό στην Αττική τελικά να ξεπεράσει τις προσδοκίες και να εκπλήξει ευχάριστα. Οι πιο ψύχραιμες φωνές, πάντως, λένε ότι πολύ δύσκολα θα πετύχει στο λεκανοπέδιο το ΠΑΣΟΚ να πιάσει διψήφιο ποσοστό. Σε κάθε περίπτωση, δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα σε όλη την προεκλογική εκστρατεία στην κινητοποίηση των ψηφοφόρων με επιτόπιες επισκέψεις και περιοδείες του Νίκου Ανδρουλάκη σε πολλές περιοχές της Αττικής.
Στη Χαριλάου Τρικούπη θέλουν να δουν εάν διατηρούν το ισχυρό ποσοστό που είχαν το 2019 σε περιοχές όπως η Ροδόπη, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει εκεί η μειονοτική ψήφος, και στην Πελοπόννησο η Αρκαδία και η Ηλεία ή στην Ηπειρο η Θεσπρωτία. Προσδοκούν ότι μπορούν να πετύχουν σημαντική βελτίωση στους νομούς της Θεσσαλίας, ενώ ελπίζουν σε καλά ποσοστά, ακόμη και κάποια ανατροπή στη σειρά των κομμάτων, με βελτίωση της θέσης τους στην Κρήτη.
Στόχος του Ν. Ανδρουλάκη και των επιτελών του είναι ένα «καθαρό» διψήφιο ποσοστό στην περιοχή του 11%-12%.
Οσον αφορά τις πληθυσμιακές ομάδες που δίνει το κόμμα βαρύτητα, είναι κατ’ αρχάς οι παραγωγικές τάξεις, οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή για εκπροσώπηση των κλάδων αυτών στα ψηφοδέλτια του κόμματος. Παράλληλα, στο επιτελείο του Νίκου Ανδρουλάκη θεωρούν ότι το κόμμα μπορεί να καταγράψει καλές επιδόσεις και στις νεότερες ηλικίες, λόγω της ηλικίας του προέδρου αλλά και των στελεχών που ο ίδιος επέλεξε να βγάλει στην πρώτη γραμμή, ακριβώς για να σηματοδοτήσει την ανανέωση και την εμπιστοσύνη στη νέα γενιά.
Το πρόγραμμα
Ως ισχυρό όπλο για τη διεκδίκηση της προσοχής και εν τέλει της ψήφου των πολιτών θεωρούν στο ΠΑΣΟΚ το πρόγραμμά τους, που έχει αναφορές στην παράδοση ισχυρής κοινωνικής πολιτικής που εφαρμόστηκε από το κόμμα κατά την περίοδο διακυβέρνησης και στοχεύει στο να απαντήσει στις αγωνίες των πολιτών για καλύτερες υπηρεσίες υγείας, για ποιοτική εκπαίδευση, για δίχτυ κοινωνικής προστασίας των ευάλωτων, για φροντίδα των αναγκών για στέγη, για προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων κ.λπ.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει ζητήσει από τους ψηφοφόρους ένα ισχυρό διψήφιο ποσοστό, το οποίο έχει θέσει και ως προϋπόθεση για να μπει το κόμμα σε συζήτηση για την κυβέρνηση της επόμενης ημέρας. Ενα ποσοστό της τάξης του 11% έως 12% θα ήταν πολύ ικανοποιητικό.