Η επισημοποίηση του πολιτικού διαλόγου ως φόρουμ στο οποίο θα συζητηθούν οι «δύσκολες» διμερείς διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στα μέσα Οκτωβρίου, αποτελεί ένα από τα σημαντικά στοιχεία της χθεσινής συνάντησης στην Αγκυρα των υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν. Η «Κ» είχε ήδη προϊδεάσει γι’ αυτή την εξέλιξη από τις 29 Αυγούστου, ωστόσο φαίνεται ότι πλέον οι προεργασίες είναι εντατικές. Ωστόσο, επειδή η επίλυση των ουσιαστικών διαφορών, και ειδικότερα της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας που ευκταίον είναι να οδηγηθούν στη Χάγη, εκ των πραγμάτων παρουσιάζει τις πιο σημαντικές δυσκολίες, σκοπός είναι παράλληλα να επιτευχθούν «μικρές νίκες» σε θέματα χαμηλής πολιτικής. Η θετική ατμόσφαιρα είναι προϋπόθεση για τη συνέχιση των επαφών, ωστόσο οι προσδοκίες είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένες. Από τη χθεσινή συνάντηση τρία είναι τα πλέον βασικά σημεία: Πρώτον, το «κόκκινο τηλέφωνο», δηλαδή η αρμοδιότητα για άμεση επικοινωνία σε περίπτωση κρίσεων, περνάει στην ευθύνη των δύο υπουργών Εξωτερικών, οι οποίοι –ούτως ή άλλως– διατηρούν προσωπική εποπτεία όλων των πυλώνων των ελληνοτουρκικών επαφών με αρμοδιότητα να λογοδοτούν στους ηγέτες.
Δεύτερον, η επέκταση του μορατόριουμ στο πεδίο και στη ρητορική, κατά το δυνατόν. Και, τρίτον, μέχρι το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας – Τουρκίας που τοποθετείται προς το τέλος του χρόνου, να έχουν συμφωνηθεί σε διάφορα επίπεδα απτά και παραδοτέα αποτελέσματα, κυρίως από τον πλούσιο κατάλογο της θετικής ατζέντας, που μπορεί να προκύψουν άμεσα.
Πριν από το ΑΣΣ θα έχουν προηγηθεί (εκτός απροόπτου):
• Στις 18 Σεπτεμβρίου, η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Στις 16 Οκτωβρίου, το επόμενο βήμα στον δρόμο προς τη Χάγη, μέσω του πολιτικού διαλόγου υπό την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου.
• Στις 16 Οκτωβρίου, ο πολιτικός διάλογος (στον οποίο πλέον υπάγονται απευθείας οι μέχρι πρότινος άτυπες διερευνητικές επαφές), υπό την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου.
• Σύμφωνα με πληροφορίες, για τις 17 Οκτωβρίου μετατέθηκαν οι επαφές για τη θετική ατζέντα, με υπεύθυνο από ελληνικής πλευράς τον αρμόδιο υφυπουργό Εξωτερικών για την οικονομική διπλωματία Κώστα Φραγκογιάννη.
• Και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (στρατιωτικό επίπεδο).
Μετά τη συνάντηση, ο κ. Γεραπετρίτης χαρακτήρισε την ευθύνη που επωμίζεται ο ίδιος και ο ομόλογός του «ιστορικής ευκαιρίας». Ωστόσο πρόσθεσε: «Δεν είμαστε αιθεροβάμονες. Γνωρίζουμε ότι οι αποστάσεις που δημιουργήθηκαν σε βάθος χρόνου και τα πάθη που κληρονομήθηκαν από γενιά σε γενιά δεν διαγράφονται μονοκονδυλιά». Και υπογράμμισε ότι υπάρχουν «η διάθεση και η βούληση να επενδύσουμε στην ειλικρίνεια και την αμοιβαία κατανόηση. Για να αναζητήσουμε κοινούς τόπους και να διαρρήξουμε εδραιωμένες αντιλήψεις. Και όπου υπάρχουν διαφωνίες, τουλάχιστον να μην προκαλούνται κρίσεις». Ο κ. Γεραπετρίτης περιέγραψε ως «προϋπόθεση» την προσήλωση στην «αυστηρή και καθολική εφαρμογή του διεθνούς δικαίου».
«Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τον άνευ όρων διάλογο με τη γειτονική μας Ελλάδα και να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας στη βάση των κοινών συμφερόντων σε όλους τους τομείς. Μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας με βάση το διεθνές δίκαιο, σεβόμενοι τα αμοιβαία δικαιώματα και συμφέροντα», δήλωσε ο κ. Φιντάν, ο οποίος, πάντως, έκανε λόγο για συμφωνία «να φέρουμε νέες προσεγγίσεις για την επίλυση των προβλημάτων».
Ερντογάν για το φυσικό αέριο
«Με τις επενδύσεις μας θα μετατρέψουμε τη χώρα μας σε σημαντική βάση φυσικού αερίου. Πλησιάζουμε στον στόχο μας να κάνουμε την Τουρκία το κέντρο της περιοχής και αργότερα της παγκόσμιας ενέργειας… Με τις συμφωνίες στον τομέα του φυσικού αερίου μετατρέπουμε τη χώρα μας σε ενεργειακή βάση», δήλωσε χθες ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά την πτήση της επιστροφής του από το Σότσι όπου είχε βρεθεί για να συναντήσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. «Με τις επιτυχίες στην ενεργειακή διπλωματία αποδείξαμε ότι στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να γίνει κανένα βήμα χωρίς την Τουρκία», προσέθεσε ο κ. Ερντογάν.