Nέο πλαίσιο για την επιλογή διοικήσεων των φορέων του Δημοσίου έχει επεξεργαστεί το υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου. Πρόκειται για τις διοικήσεις περίπου 500 οργανισμών (νοσοκομεία – μουσεία – οργανισμοί συγκοινωνιών – νομικά πρόσωπα υπουργείων κ.λπ.) οι οποίες διορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση μετά τις εκλογές με εντελώς γενικά κριτήρια, τα οποία στην πράξη συχνά αφορούν κυρίως την κομματική προέλευση του υποψηφίου και δεν έχουν σχέση με την προηγούμενη εργασιακή του εμπειρία ή το αντικείμενο των σπουδών του. Το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών εντάσσεται στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων που σχεδιάζει να δρομολογήσει η κυβέρνηση για την καλύτερη λειτουργία του κράτους και των φορέων του.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στο υπουργικό συμβούλιο τόνισε ότι «θα δημιουργηθεί ένα αδιάβλητο σύστημα με κριτήριο τη γνώση και την εμπειρία, έτσι ώστε να σταματήσουν οι υποψίες ότι κάποιος μπορεί να γίνει διοικητής επειδή έχει κομματικές περγαμηνές ή γνωριμίες».
Το νομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να προωθηθεί το επόμενο χρονικό διάστημα στη Βουλή, παρουσίασε χθες στο υπουργικό συμβούλιο η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως και η υφυπουργός Βιβή Χαραλαμπογιάννη. Χαρακτηριστική περίπτωση τοποθέτησης με κομματικό άρωμα ήταν τον Νοέμβριο του 2019 όταν είχε επιλεγεί ένας 80χρονος για τη θέση του διοικητή νοσοκομείου, γεγονός που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και οδήγησε ένα μήνα αργότερα στην αντικατάσταση 13 διοικητών των νοσοκομείων από τον υπουργό Υγείας, οι οποίοι κρίθηκαν ακατάλληλοι για τη θέση στην οποία τοποθετήθηκαν. Σε θέσεις διοικητών δημοσίων οργανισμών έχουν βρεθεί κατά καιρούς αποτυχόντες πολιτευτές, πρώην δήμαρχοι ακόμα και γυμναστές.
Προσόντα και δεξιότητες
Η αλλαγή του τρόπου επιλογής των διοικήσεων των οργανισμών, προκειμένου αυτοί που επιλέγονται να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια ώστε και να μπορούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους, είχε εξαγγελθεί διά στόματος πρωθυπουργού. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι θα καθοριστούν συγκεκριμένα και αυστηρά κριτήρια για την κάθε θέση, ενώ θα απαιτούνται τυπικά και ουσιαστικά προσόντα τα οποία θα πρέπει να έχουν άμεση συνάφεια με αυτήν. Ο υποψήφιος για τη θέση θα πρέπει να διαθέτει δεξιότητες και εργασιακή εμπειρία στο συγκεκριμένο ή συναφές αντικείμενο. Οι απαιτήσεις για κάθε διοικητική θέση θα περιγράφονται συγκεκριμένα, ενώ όποιος διορίζεται θα δεσμεύεται με «συμβόλαιο απόδοσης» που αφορά τους στόχους του οργανισμού που θα αναλαμβάνει.
Η θητεία των διοικητών των οργανισμών με το νομοσχέδιο παρατείνεται και μετατρέπεται σε τετραετή από τριετής που είναι σήμερα. Στο μέσον της θητείας, δηλαδή στη διετία, προβλέπεται αξιολόγηση για τον εκάστοτε διοικητή με άμεσες συνέπειες. Συγκεκριμένα, η επίτευξη των στόχων από τον οργανισμό που συνεπάγεται χρηστή διοίκηση θα φέρει και μπόνους για τον διοικητή, ενώ η κακή αξιολόγηση μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε άμεση παύση του διοικητή από τα καθήκοντά του.
Η αξιολόγηση των υποψηφίων προκειμένου να καταλάβουν μια θέση θα γίνεται από επιτροπή. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι θα δημιουργηθούν περισσότερες επιτροπές, ενδεχομένως μία ή και δύο ανά υπουργείο, ενώ όσον αφορά τις διοικητικές θέσεις στον τομέα της υγείας σχεδιάζεται να αυξηθεί ο αριθμός των επιτροπών, έτσι ώστε η διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων να προχωράει άμεσα. Υπενθυμίζεται ότι η θητεία των διοικήσεων των 128 νοσοκομείων της χώρας έχουν παραταθεί έως το τέλος του έτους.
Το νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στο τέλος Οκτωβρίου οπότε και με βάση τις διατάξεις του θα ξεκινήσει αξιολόγηση των υφιστάμενων διοικήσεων των οργανισμών. Από τις αρχές του νέου έτους σχεδιάζεται να βρίσκονται στη θέση τους οι νέοι διοικητές. Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο «αποτελεί μια σημαντική τομή στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης». Προσέθεσε ότι «θα δώσει οριστική απάντηση στη διαχρονική παθογένεια της ποιότητας των διορισμένων διοικήσεων των φορέων του Δημοσίου».
