Ούτε ένας χρόνος δεν έχει περάσει από την καταδίκη του Νίκου Παππά στις 24 Φεβρουαρίου 2023 στο Ειδικό Δικαστήριο με ψήφους 13-0. Είχε καταδικαστεί σε δύο χρόνια φυλάκιση με τριετή αναστολή για «παράβαση καθήκοντος» στη διενέργεια του διαγωνισμού του 2016 για τις τηλεοπτικές άδειες. Και ιδού σήμερα που ο Κασσελάκης του έδωσε τα κλειδιά του κόμματος, αν και οι γνωρίζοντες λένε ότι αυτά τα κλειδιά ποτέ δεν γλίστρησαν από την τσέπη του alter ego του Τσίπρα. Αυτός ήταν πάντοτε ο κλειδοκράτορας και ο Κασσελάκης, με την απόφασή του να του αναθέσει τον έλεγχο της οργάνωσης του συνεδρίου (πακτώνοντας τη σχετική επιτροπή κατά 80% με δοκιμασμένους «Παππικούς») απλώς επιβεβαίωσε ότι κανείς άλλος δεν ξέρει το μαγαζί καλύτερα από τον πρώην υπουργό. Και λέμε «μαγαζί» γιατί έτσι χαρακτήριζε το κόμμα ο ίδιος ο Παππάς σε μια συνομιλία του με τον επιχειρηματία Σάμπι Μιωνή πίσω στο ρομαντικό 2016. Πρόκειται για ένα αριστούργημα που βγήκε στη φόρα το 2020. Αξίζει να το αναζητήσετε στο Διαδίκτυο, ειδικά όσοι σπουδάζετε πολιτικές επιστήμες ή θέατρο ή σενάριο. Θα πειστείτε ότι μπροστά στην ελληνική πολιτική ζωή, το σίριαλ «House of Cards» μοιάζει με το παιδικό «Cocomelon».
Ουρές και υποθήκες
Η λέξη «μαγαζί» δείχνει μάλλον τη μετριοφροσύνη του πολιτικού γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ τότε δεν ήταν μαγαζί, ήταν μαγαζάρα και οι πελάτες έκαναν ουρές. Παράδειγμα, ο «κόκκινος» εργολάβος Χρήστος Καλογρίτσας, κουμπάρος του συριζαίου υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη και κολλητού του Παππά, που έκλεψε τις εντυπώσεις στο Ειδικό Δικαστήριο. Ο Καλογρίτσας κατέθεσε ότι ζορίστηκε από τον Παππά για να βρει λεφτά και να πάρει άδεια για ένα κανάλι που θα ελεγχόταν απευθείας από τον Παππά. Για να τα καταφέρει μάζεψε τρία εκατομμυριάκια από κάτι καλά παιδιά και δοκίμασε (ανεπιτυχώς) να πάρει δάνειο από την Goldman Sachs της Αριστεράς, την Τράπεζα Αττικής, βάζοντας υποθήκη κάτι βοσκοτόπια που διαθέτει στην Ιθάκη.
Η κ. Ευθαλία Διαμαντή, η πιστή γραμματέας του, είπε στο Ειδικό Δικαστήριο ότι «φάκελοι και τσάντες με χρήματα έφευγαν για τον ΣΥΡΙΖΑ και δημοσιογράφους». Αμφιβάλλουμε αν αυτή η κατηγορία σκανδάλισε την κοινή γνώμη. Δεκαετίες μιθριδατισμού ενδεχομένως συνέβαλαν ώστε το Ειδικό Δικαστήριο να απορρίψει τα περί «φακέλων» χωρίς να αισθανθεί την πίεση της κοινωνίας των πολιτών για άμεση διαλεύκανση των κατηγοριών. Ο Παππάς καταδικάστηκε μόνο για την παράτυπη διαχείριση του διαγωνισμού των τηλεοπτικών αδειών. Οι έμπειροι Πασόκοι κυκλοφόρησαν αμέσως τη φήμη ότι το αποτέλεσμα ήταν στημένο. Ελεγαν ότι η Νέα Δημοκρατία ήθελε ο Παππάς να τιμωρηθεί λελογισμένα γιατί οι πόλεμοι πρέπει να έχουν όρια.
«Με τον Νίκο – και θα σας ξαναγλεντήσουμε» έγραψε στο X (πρώην Twitter) ο Παύλος Πολάκης σε ένα ακόμη προσκλητήριο πολέμου που είχε ως στόχο τη Νέα Δημοκρατία. Ηθελε να καταδικάσει την καταδίκη του φίλου του. Ζωντάνεψε την ανάρτηση με μια κεφάτη φωτογραφία τους από μια ταβέρνα. Μετά το πικρό «γλέντι» των διπλών εκλογών προετοιμάζονται για να τους ξαναγλεντήσει ο Μητσοτάκης στις ευρωεκλογές, αρκετά χολωμένοι μεταξύ τους. Οι «Βοσκοί», όπως ονομάζεται η ομάδα Πολάκη, παραμερίστηκαν από τον Κασσελάκη, που πάει Νέα Υόρκη για τις γιορτές και άφησε το μαγαζί όχι στον τσοπάνη, αλλά στον επιστάτη. Στον «Επιστάτη» του Χάρολντ Πίντερ ο ομώνυμος ρόλος είναι ένας τύπος που μπουκάρει σε ένα χαμόσπιτο όπου ζουν δύο αδελφοί. Είναι απότομος και παμπόνηρος και δεν εμπιστεύεται τα αδέλφια που του πρόσφεραν την επιστασία. Ο καλός επιστάτης, σύμφωνα με τον νομπελίστα θεατρικό συγγραφέα, εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες των αφεντικών, τα ζωτικά τους ψεύδη και τους καβγάδες τους έτσι ώστε να έχει πάντα το πάνω χέρι.
«Επιστάτης»
Ο επιστάτης του ΣΥΡΙΖΑ μάλλον δεν είναι πολύ διαφορετικός από τον «Επιστάτη» του Πίντερ. Δεν μιλάει πολύ, βλέπει την πολιτική σαν επαρχιακό αγώνα πυγμαχίας, είναι εργατικός, «ανθίζει» στο παρασκήνιο, έχει εμμονές και κυρίως έχει αντοχές. Τον Ιούλιο του 2021, όταν άρχισε η δικαστική περιπέτειά του και ανακοινώθηκε ότι τον πάνε σε προανακριτική δεν κρύφτηκε στο σπίτι του, αλλά εμφανίστηκε στητός και καμαρωτός στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου, στη δεξίωση για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας (που έγινε σε μια ανάπαυλα των μέτρων για τον κορωνοϊό). Κανείς δεν τον πλησίαζε, ούτε καν οι άλλοι Συριζαίοι βουλευτές. Ηταν σχεδόν αποσυνάγωγος, όμως δεν πτοήθηκε καθόλου. Ακόμη και ορισμένοι παράγοντες του δημοσίου βίου που τον είχαν τρελάνει στα ρουσφέτια έστριβαν χωρίς ούτε μια καλησπέρα και έτρεχαν στους υπουργούς της Νέας Δημοκρατίας. Ο Παππάς τους παρακολουθούσε με το ψυχρό βλέμμα του και με ένα χαμόγελο ειρωνικό. «Δεν έχω φράγκο, δεν θα μου βρουν τίποτα, άλλοι πρέπει να φοβούνται», είπε στον μοναδικό δημοσιογράφο που τον πλησίασε.
Κάποτε ο Τσίπρας του είπε πως αν κέρδιζαν το 2012, δεν θα ήξεραν με ποιους θα στελεχώσουν κράτος και κυβέρνηση. «Εγώ μπορώ να σου στήσω το μαγαζί σε μια νύχτα», φέρεται να είπε ο Παππάς.
Ο Νίκος Παππάς γεννήθηκε το 1976 και μεγάλωσε στην Καισαριανή. Γνώρισε τον Τσίπρα το 1995 στη Νεολαία του Συνασπισμού. Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Στραθκλάιντ της Σκωτίας, όπου εργάστηκε ως ερευνητής. Είναι γιος του Στέλιου Παππά, στελέχους του Συνασπισμού, που ήταν Ρηγάς ήδη από τη δικτατορία, έβγαλε την Ανωτάτη Εμπορική και δούλεψε στη ΔΕΗ, όπου ανέπτυξε συνδικαλιστική δράση. Ο συνονόματος παππούς του ήταν τσαγκάρης στη Λαμία και πολέμησε στο πλευρό του Aρη Βελουχιώτη στην Αντίσταση και στον Εμφύλιο. «Δρακογενιάς βλαστούς» αποκάλεσε ο Στέλιος Παππάς τον γιο του και τον Τσίπρα. Ο χαρακτηρισμός περιγράφει τη γενιά των παιδιών που γεννήθηκαν μετά τη δικτατορία, αλλά συνέβαλαν στην πρόοδο της χώρας χάρη στην έμφυτη ικανότητά τους να προσαρμόζουν στην εποχή της κρίσης τα ερμηνευτικά σχήματα του Εμφυλίου. Λέγεται ότι η επίσκεψη του Τσίπρα στην Καισαριανή την επομένη των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου 2015 ήταν μια ιδέα του Στέλιου και του Νίκου Παππά, οι οποίοι τον συνόδευσαν. Με αυτήν την πράξη ο Τσίπρας συμβόλισε την έναρξη μιας νέας αντίστασης στους Γερμανούς και στους «γερμανοτσολιάδες». Ο πολυετής διχασμός με πρόσχημα τα δημοσιονομικά μέτρα(!) θα ήταν μια κωμική υπόθεση αν δεν ήταν ταυτόχρονα μια θλιβερή υπενθύμιση για τη γενεαλογία του μίσους και για την εύθραυστη συνοχή της ελληνικής κοινωνίας. Πάντως, όταν ο ψυχρός εμφύλιος καταλάγιασε, ο Στέλιος Παππάς ανέλαβε επικεφαλής του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ).
Το 2008 ο Αλέκος Αλαβάνος απελευθέρωσε τον Αλαντίν από το λυχνάρι της «Ανοιχτής Πόλης» του Δήμου Αθηναίων και τον έβαλε στην καρέκλα του Συνασπισμού. Ο Τσίπρας πήρε αμέσως τον Παππά και του πρότεινε να επιστρέψει από τα ξένα για να αναλάβει διευθυντής στο γραφείο του. Κάπως έτσι ξεκίνησαν δεκαπέντε αλησμόνητα χρόνια. Ο Παππάς κατάλαβε γρήγορα ότι διεύθυνση πολιτικού γραφείου δεν σημαίνει ιδεολογία και φρου-φρου, σημαίνει ίντριγκα και νταραβέρι. Βγήκε στη γύρα και έστησε για πάρτη του Τσίπρα σχέσεις με δημοσιογράφους, με επιχειρηματίες και με νέα ταλέντα, όπως ο Πάνος Καμμένος και ο Γιάνης Βαρουφάκης. Τον Μάρτιο του 2013 οι Τσιπραίοι πίστευαν ότι το «κούρεμα» των καταθέσεων στην Κύπρο θα παρέσυρε στον γκρεμό και την ελληνική κυβέρνηση. Ο Παππάς κανόνισε άρπα-κόλλα ένα ραντεβού του Τσίπρα με τον Καμμένο στη Βουλή και μετά οι δύο αρχηγοί έκαναν κάποιες λεβέντικες δηλώσεις. Από τότε μαγείρευαν το Κούγκι κι ας έστηναν μπλόφες μετά τις ευρωεκλογές του 2014 που παρέσυραν τους αγαθούς να πιστεύουν ότι μπορεί ο Τσίπρας να ήθελε να βαπτιστεί στο Ποτάμι.
Οδός Μητροπόλεως
Εν τω μεταξύ, οι κεφαλές της οικονομίας, θορυβημένες από την παραλίγο νίκη του ΣΥΡΙΖΑ το 2012, έτρεχαν να καταθέσουν τα διαπιστευτήριά τους στο γελαστό παιδί. Ο Παππάς δεν προλάβαινε να κλείνει ραντεβού – κάποια από αυτά σε ένα «κρησφύγετο» στην οδό Μητροπόλεως και άλλα σε ασφαλή διαμερίσματα. Hταν η εποχή που πολλοί επιχειρηματίες θυμήθηκαν ότι ήταν αριστεροί στα νιάτα τους και ήθελαν να μοιραστούν τις αναμνήσεις τους με τον Τσίπρα. Ο Τσίπρας τους αποκοίμιζε με καλαμπούρια και με υπονοούμενα ότι μπορεί να μην είναι και τόσο αριστερός όσο νομίζουν. Μια μέρα είπε στον Παππά πως αν κέρδιζαν το 2012, δεν θα ήξεραν με ποιους θα στελεχώσουν το κράτος και την κυβέρνηση. «Σιγά το πράγμα, εγώ μπορώ να σου στήσω το μαγαζί σε μια νύχτα», φέρεται να του απάντησε ο φίλος του. Το απέδειξε όταν αργότερα έστησε μηχανισμούς στο βαθύ κράτος.
Γενικά, ο Παππάς όταν κάθεται στην τσόχα ξεχωρίζει από τους άλλους παίκτες γιατί σκαρφίζεται πατέντες και βλέπει λύσεις όταν οι άλλοι βλέπουν μόνο προβλήματα. Αυτό φαίνεται ότι κατάλαβε ο Κασσελάκης. Ο νέος ηγέτης της Αριστεράς σκέφτηκε ότι χωρίς τον Παππά δεν έχει κόμμα, έχει μόνο TikTok. Βέβαια, πολλές από τις πατέντες του Παππά οδήγησαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε χειρότερα αδιέξοδα, αλλά ανήκει στη σχολή εκείνων που πιστεύουν ότι δεν πειράζει αν τα κάνεις μαντάρα, αρκεί να μη μένεις ακίνητος. Το κυριότερο μειονέκτημά του είναι ότι δεν εννοεί πάντα αυτά που λέει, σε αντίθεση με τους εξ απορρήτων άλλων πρωθυπουργών. Παράλληλα, προσυπέγραψε το δόγμα Πολάκη για σαφάρι εναντίον πολιτικών αντιπάλων, με αποτέλεσμα να ξενερώσουν πολλοί από όσους πόνταραν στην ενηλικίωση του ΣΥΡΙΖΑ.
Μία από τις πρώτες πατέντες του Παππά στην κυβέρνηση ήταν ένα σκετς που έστησαν μαζί με τον Τσίπρα με σκοπό να δίνουν στους ξένους την εντύπωση ότι ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να υποχωρήσει λόγω εσωτερικών πιέσεων. Η τότε επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ μιλούσε συχνά στο τηλέφωνο με τον Τσίπρα, αλλά άκουγε ξαφνικά κάποιον να πετάγεται και να του λέει επιτακτικά «να μην υποχωρήσει». Προβληματίστηκε και το κουβέντιασε με τη Μέρκελ. «Μου έχει συμβεί και μένα», είπε η Μέρκελ. «Είναι ο Νίκος Παππάς». Τελικά οι «Ενήλικοι στο Δωμάτιο» δεν κατάφεραν να σκίσουν το μνημόνιο, αλλά μπορούν να επαίρονται ότι χάρη στον Παππά έσκισαν τους ευρωπαϊκούς κανόνες για το αλκοόλ και τον καπνό. Oταν ο τότε Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ πήγε να βρει τον Τσίπρα στο σαλονάκι της ελληνικής αντιπροσωπείας σε ένα διάλειμμα της υπερήφανης διαπραγμάτευσης, κάποιοι τον καθυστέρησαν μέχρι να μαζέψουν τα άδεια μπουκάλια ουίσκι και να κρύψουν τα τασάκια. Ο Παππάς είχε δώσει ελληνική διάσταση στον χώρο. Είναι ο ίδιος Παππάς που αργότερα συνέβαλε ώστε να βελτιωθούν οι σχέσεις της χώρας με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Οι γνωρίζοντες λένε ότι ήταν ο υπουργός που μιλούσε συχνότερα με εκπροσώπους των δύο αυτών χωρών. Δεν υπάρχει ένας Παππάς, αλλά πολλοί. Υπάρχει εκείνος που εικάζεται ότι έστειλε το βανάκι με τον κοριό της ΕΥΠ έξω από το Χίλτον για να κρυφακούσουν την Ντέλια Βελκουλέσκου του ΔΝΤ. Υπάρχει ο ταξιδευτής στα μέρη του Μαδούρο μαζί με τον μάστορα των offshore Κύπριο δικηγόρο Αρτέμη Αρτεμίου. Υπάρχει ο κολλητός του Πετσίτη, ενός παιδιού που έμπλεξε σε ένα κυβερνητικό νταραβέρι με τον επιχειρηματία Λαυρεντιάδη.
Τοκίζοντας το 8%
Κάποιοι πιστώνουν στον Παππά ότι συνέβαλε ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει και να κρατήσει την εξουσία και άλλοι του χρεώνουν ότι βιάστηκε να αντιγράψει τις «καλύτερες» πρακτικές του κατεστημένου που αποδοκίμαζε. Το σίγουρο είναι ότι ξέρει να παίζει καλά τα χαρτιά του. Στις εσωκομματικές εκλογές πήρε μόλις 12.787 ψήφους (369 λιγότερες από τον Τσακαλώτο), δηλαδή λίγο πάνω από 8,5%. Και μέσα σε λίγο παραπάνω από δύο μήνες μόχλευσε αυτή τη δύναμη σε δυσανάλογη επιρροή. Oλα αυτά τα χρόνια, άλλοι σύντροφοι μπούχτισαν και τα παράτησαν κι άλλοι δεν άντεξαν την πίεση και κάηκαν. Σήμερα το μαγαζί έχει νέο αρχηγό, ο παλιός όμως εξακολουθεί να τριγυρίζει ανάμεσα στην αραιή πλέον πελατεία. Ο Παππάς μπορεί να τσαλακώθηκε, αλλά ανανεώθηκε και παραμένει το Νο2, ο μόνιμος επιστάτης του μαγαζιού και των αρχηγών του.