Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται και, καθώς περιμένω τον σχετικό έλεγχο ταυτοπροσωπίας στην είσοδο της Βουλής, βρίσκομαι περικυκλωμένος από μια ομάδα ιδιαίτερα εξωστρεφών εφήβων, πιθανότατα από κάποια βορειοευρωπαϊκή χώρα. Δείχνουν υπερβολικά ενθουσιασμένοι με την προοπτική επίσκεψης στο ελληνικό Κοινοβούλιο, δεν μπορώ να μην τους ρωτήσω από πού είναι. «Ολλανδία!» είναι η απάντηση και σκέφτομαι ότι την ημέρα που εισάγεται στην Ολομέλεια ο νόμος για την ισότητα στον γάμο, στα θεωρεία της Βουλής θα βρίσκονται μαθητές από την πρώτη χώρα στον κόσμο που νομιμοποίησε τους γάμους ομόφυλων ζευγαριών, πίσω στο μακρινό 2001, όταν όλα αυτά τα παιδιά με τα κοντομάνικα λευκά μπλουζάκια που γράφουν «I love Athens» ήταν αγέννητα.
«Από ποιον είστε;»
To επόμενο βράδυ, λίγο πριν από την ψηφοφορία, σε έναν ακόμη έλεγχο (αυτή τη φορά για να μπω στο ίδιο το κτίριο της Βουλής από την είσοδο που βλέπει το άγαλμα του Ελευθέριου Βενιζέλου και οδηγεί στα θεωρεία) μια κυρία με δύο εφήβους αναμένει το Ο.Κ. της αστυνομικού για να περάσουν. Αλλά τα ονόματά τους δεν είναι στη λίστα που τσεκάρει ξανά και ξανά η αξιωματικός υπηρεσίας. «Συγγνώμη, από ποιον είστε;» ρωτάει όσο πιο ευγενικά της επιτρέπει η κούραση της ημέρας. Παύση. Η συνοδός των παιδιών κοιτάει προσεκτικά δεξιά-αριστερά, χαμηλώνει ελαφρώς τον τόνο της φωνής της, σκύβει προς το γκισέ και πια σχεδόν ψιθυρίζει: «Είμαστε από τις οικογένειες ΛΟΑΤΚΙ».
Ηταν μία από εκείνες τις στιγμές που η ευγλωττία των βλεμμάτων, η ηχώ της σιωπής, το μεγαλείο του φευγαλέου και του ανείπωτου έχουν τη δύναμη να σκεπάσουν δύο ημέρες αδιάκοπης, συχνά κακοτράχαλης κοινοβουλευτικής συζήτησης με αντικείμενο ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα νομοσχέδια που έχουν έρθει στην ελληνική Βουλή. Και το βράδυ της Πέμπτης δεν γραφόταν Ιστορία μόνον εντός της αίθουσας. Ακόμη και όσοι είχαν αντιταχθεί με πάθος στην πρόταση νόμου που παρουσίασε με δύο φορτισμένες συναισθηματικά ομιλίες ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος, είχαν επίγνωση της ιστορικότητας των στιγμών. Το έβλεπες στους διαδρόμους, το διαισθανόσουν στο εντευκτήριο, το καταλάβαινες μέσα από τη διάχυτη νευρικότητα, την αμηχανία ή τα κοφτά βλέμματα.
Από τα δημοσιογραφικά θεωρεία η αίθουσα όπου συνεδριάζει η εθνική αντιπροσωπεία φαίνεται όπως και από την τηλεόραση: επιβλητική. Ωστόσο, κόντρα στην καλή ψυχολογία που μου είχαν δημιουργήσει οι Ολλανδοί μαθητές, ο πρώτος ομιλητής που ακούω είναι ο ειδικός αγορητής της Νίκης, Γιώργος Αποστολάκης. Ευτυχώς δεν είναι από τους πιο «επιθετικούς» του μπλοκ της βαθιάς Δεξιάς· το αντίθετο, μιλάει κόσμια, μιλάει με επιχειρήματα (και όχι με αποσπάσματα από το Ευαγγέλιο ή την Παλαιά Διαθήκη) και, επιπλέον, έχει χιούμορ. Καθώς το «βλάσφημο» νομοσχέδιο θεωρείται δικαίως η «μάχη των μαχών» για τα τρία κόμματα δεξιότερα της Ν.Δ., ο κ. Αποστολάκης βρίσκει την ευκαιρία να πειράξει τους συναδέλφους του στην Ελληνική Λύση: «Είναι αλήθεια μάλλον ότι εμείς δεν είμαστε τόσο κοντά στον Χριστό όσο εσείς, γι’ αυτό και δεν εξασφαλίσαμε την αντιπροσωπεία των επιστολών του».
«Εχουμε φίλους»
Οντως, η πρώτη μέρα κυλάει σε σχετικά ήπιο κλίμα με μικρότερη του αναμενόμενου πόλωση, γεγονός που η νεότερη βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Νεφέλη Χατζηιωαννίδου, αποδίδει στην εκτόνωση ενός πρώτου, μεγάλου ομοφοβικού κύματος στη συζήτηση στις επιτροπές. Εκεί ακούστηκαν πραγματικές χοντράδες με αναφορές σε κτηνοβασία, παιδεραστές και τα συναφή. Στην Ολομέλεια είναι εμφανής η προσπάθεια να κρατηθούν οι τόνοι χαμηλά, ενώ ακόμη και βουλευτές από τους Σπαρτιάτες κάνουν φιλότιμη προσπάθεια να ξορκίσουν την ταμπέλα του «σκοταδιστή» ή του «ομοφοβικού». Ολοι ή σχεδόν όλοι έχουν «φίλους ομοφυλόφιλους» που τους σέβονται και δεν τους φτύνουν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι «θα πρέπει να πουλήσουμε τα ιερά και τα όσια της πατρίδας μας στη νέα τάξη πραγμάτων και στους δικαιωματιστές»… Πραγματικά συγκινητική ήταν η παρουσία νέων σε ηλικία βουλευτών της Ν.Δ. (και κυρίως γυναικών) που έπαιρναν τον λόγο για να υπερασπιστούν το κυβερνητικό νομοσχέδιο. Στους λίγους νέους άνδρες βουλευτές που το έκαναν βρισκόταν και ο 35χρονος Βαγγέλης Λιάκος, ο οποίος σε μια αξιοσημείωτη αποστροφή του λόγου του τόνισε ότι «το αξιακό ζήτημα κάποιων είναι υπαρξιακό κάποιου άλλου».
«Για ποια “άνομη ηδονή” και “μοιραία χαρά” θα μιλάμε τώρα;» σχολίασε μετά την ψηφοφορία ο πρόεδρος του σώματος και λάτρης του Αλεξανδρινού ποιητή, Κ. Τασούλας.
Η δεύτερη ημέρα ήταν διαφορετικό έργο. Η πλειοδοσία ασύνδετης πατριδοκαπηλίας και ακατέργαστης μισαλλοδοξίας οδήγησε σε εθνικιστικούς μικροεμφυλίους, αλλά ήταν και η μέρα που ακούσαμε ομιλίες που θα θυμόμαστε για μια ζωή. Στις ατραξιόν της ημέρας το αστραπιαίο πέρασμα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανου Κασσελάκη από τα διπλωματικά έδρανα την ώρα που στο βήμα βρισκόταν η Ντόρα Μπακογιάννη. Κάθισε για επτά λεπτά, φωτογραφήθηκε και αποχώρησε. Κάποια στιγμή, κι ενώ περιμέναμε την έκδοση των αποτελεσμάτων, το βλέμμα μου σταμάτησε σε ένα απρόσμενο πηγαδάκι. Ο πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας συνομιλούσε με τον βουλευτή της Πλεύσης Ελευθερίας και ηθοποιό Σπύρο Μπιμπίλα. Ποιος θα μας το έλεγε στην αρχή της συζήτησης ότι δύο τόσο διαφορετικά, μεταξύ τους, πρόσωπα θα ήταν οι πρωταγωνιστές της βραδιάς; Η βαθιά προσωπική και δημόσια εξομολόγηση του Μπιμπίλα («έκλαιγα κρυφά γιατί έπρεπε να κρύψω κάτι που ντρεπόμουν γι’ αυτό») προκάλεσε ρίγη συγκίνησης και θερμό, διαπαραταξιακό χειροκρότημα από τη μία άκρη της αίθουσας έως την άλλη, και τον κατέστησε τον πρώτο ανοικτά γκέι βουλευτή στην ιστορία του ελληνικού Κοινοβουλίου.
Οσο για την ομιλία του προέδρου της Βουλής, προκάλεσε εντύπωση μόνο σε όσους δεν τον γνωρίζουν. Προηγήθηκαν και άλλες πολύ καλές, απολύτως επαρκείς, μεστές ουσίας και με ακόμη μεγαλύτερο συναισθηματικό βάθος ομιλίες (η ειλικρινής, ανυπόκριτη χαρά στα αυθόρμητα λόγια της Ντόρας Μπακογιάννη είχε ζεστάνει την αίθουσα λίγο νωρίτερα) αλλά ήταν ο συνδυασμός επεξεργασμένης γνώσης, βαθιάς ενσυναίσθησης και πολιτικού θάρρους από έναν περήφανα συντηρητικό πολιτικό που ανέβασαν την ομιλία του κ. Τασούλα σε… άλλη πίστα. Τον ρόλο του έπαιξε, φυσικά, και το γεγονός ότι πολλοί είδαν στα λόγια του προέδρου της Βουλής μια έμμεση (ή παντελώς άμεση, αν προτιμάτε) απάντηση στην πολυαναμενόμενη παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά που είχε προηγηθεί. Πάντως, ο ίδιος ο Κώστας Τασούλας, γνωστός θιασώτης της ποιητικής τέχνης του Κωνσταντίνου Καβάφη, αστειευόταν λίγο μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων ότι θα πρέπει να καθυστερήσει την έκδοση του ΦΕΚ, γιατί «με τον νέο νόμο θα πρέπει να καταργήσουμε τη μισή ποίηση του Καβάφη, για ποια “άνομη ηδονή” και “μοιραία χαρά” θα μιλάμε τώρα;».
Αγκαλιές και δάκρυα
Την ίδια ώρα, στα θεωρεία της Βουλής, δεκάδες μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, επώνυμα και ανώνυμα, βίωναν τη νόμιμη ηδονή μιας συλλογικής αλλά και προσωπικής κατάκτησης. Ολόκληρες οικογένειες με παιδιά (αόρατες μέχρι χθες), ακτιβιστές και ακτιβίστριες που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους σε αυτό που έγινε την Πέμπτη νόμος του κράτους, ζευγάρια και φίλοι που ήθελαν απλά να είναι εκεί όταν θα ανακοινωνόταν, το αποτέλεσμα έγιναν, κυριολεκτικά, ένα. Οι περισσότεροι ξέσπασαν σε κλάματα, ανάμεσά τους και ο Ακης Σκέρτσος, ο οποίος είχε πάρει λίγο νωρίτερα τον Αλέξη Πατέλη και τους συνεργάτες του και είχαν ανέβει στα θεωρεία για να συναντήσουν ανθρώπους που πια θεωρούν δικούς τους. Λίγο μετά θα παρευρίσκονταν όλοι μαζί στο By the glass, το wine bar της Φωτεινής Παντζιά, η οποία έχει δημιουργήσει τη δική της ΛΟΑΤΚΙ οικογένεια έχοντας υιοθετήσει ένα αγόρι από την Αιθιοπία. Παρούσα στη μεταμεσονύκτια γιορτή και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, έχοντας δίπλα της την Ντόρα Μπακογιάννη, τον Ακη Σκέρτσο, τη Σοφία Ζαχαράκη, τον Φώτη Σεργουλόπουλο, τον Γιώργο Καπουτζίδη, τον Αλέξη Πατέλη, ανάμεσα σε πολλούς άλλους. Σε λίγες ώρες θα χάραζε. Και θα ξημέρωνε μια διαφορετική ημέρα.