Δικαιωμένος για την απόφαση του ιδίου και των συντρόφων του να φύγουν από τον ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει ο Αλέξης Χαρίτσης, καθώς χαρακτηρίζει την πορεία του κόμματος του κ. Κασσελάκη «εκφυλιστική μετάλλαξη». Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Αριστεράς εξηγεί την επιλογή να δοθεί σαφές ιδεολογικό στίγμα στο νέο σχήμα, μιλάει για τον Αλέξη Τσίπρα, αλλά και για τις πιθανότητες μιας προσέγγισης με ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ.
– Εχουν περάσει ήδη τέσσερις μήνες από τη συγκρότηση της Νέας Αριστεράς και το ερώτημα που υπάρχει είναι γιατί κάποιος που θέλει να δώσει ένα μήνυμα αποδοκιμασίας στην κυβέρνηση να ψηφίσει ένα κόμμα που βρίσκεται στη ζώνη του 3% και να μη στηρίξει τον δεύτερο ή τον τρίτο, που φιλοδοξούν να μειώσουν το άνοιγμα της «ψαλίδας» με τη Νέα Δημοκρατία;
– Γιατί έχει σημασία και το πολιτικό περιεχόμενο της αποδοκιμασίας. Πόσο αποδοκιμάζεις τη Ν.Δ. όταν στηρίζεις ένα κόμμα που την αντιπολιτεύεται αντιγράφοντάς την ή συγκλίνοντας μαζί της σε κομβικές θέσεις; Οι πολίτες δεν ψηφίζουν ενάντια σε ένα χώρο μόνο, αλλά και υπέρ ενός άλλου. Με συγκεκριμένες και όχι συγκεχυμένες απόψεις. Για τη Νέα Αριστερά οι προτεραιότητες είναι σαφείς: δίκαιη φορολόγηση και αναδιανομή των υπερκερδών της κρίσης· πράσινη μετάβαση με κοινωνικό πρόσημο· χωρισμός Κράτους – Εκκλησίας· δημόσια επένδυση στην υγεία και στην παιδεία αντί για νέα πολυδάπανη και αδιαφανή κούρσα εξοπλισμών· βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο που δεν επικεντρώνεται μόνο σε τουρισμό, real estate και κατασκευές: χρειαζόμαστε διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της χώρας με εθνικό σχέδιο για την επένδυση στη βιομηχανία και την αγροτική παραγωγή. Το ουσιαστικό περιεχόμενο πρέπει να συνοδεύεται και από πρόσωπα σοβαρά, αξιόπιστα και κοινωνικά γειωμένα: τέτοιοι άνθρωποι συναποτελούν το ψηφοδέλτιο της Νέας Αριστεράς.
– Αισθάνεστε δικαιωμένοι που φύγατε από τον ΣΥΡΙΖΑ μόλις λίγες εβδομάδες μετά την ανάδειξη νέας ηγεσίας; Μήπως η βάση του κόμματος ερμήνευσε την αποχώρησή σας ως περιφρόνηση της ετυμηγορίας της στην εσωκομματική κάλπη;
– Ηταν μια εξαιρετικά επώδυνη, αλλά απολύτως επιβεβλημένη απόφαση. Η πορεία του κόμματος του κ. Κασσελάκη το επιβεβαιώνει καθημερινά. Στον ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε ένα άλλο πολιτικό σχέδιο, ένα άλλο ύφος και ένα άλλο ήθος. Δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος ενέπνευσε και τον οποίο οι πολίτες εμπιστεύθηκαν για τη διακυβέρνηση της χώρας. Ακόμη και άνθρωποι που έμειναν στον ΣΥΡΙΖΑ για συναισθηματικούς ή τακτικούς λόγους ασφυκτιούν με τον αρχηγικό αυταρχισμό και την κανονικοποίηση του πατρίδα – θρησκεία – οικογένεια που επιχειρεί η ηγεσία. Η Νέα Αριστερά είναι ο χώρος που εκφράζει τους αριστερούς, κεντροαριστερούς, προοδευτικούς πολίτες σήμερα.
– Κάποιοι λένε ότι επιλέγοντας να δώσετε στο σχήμα σας αμιγώς ιδεολογικό χαρακτήρα, περιορίσατε μόνοι σας το βεληνεκές του στην παραδοσιακή Αριστερά.
– Εχει κυριαρχήσει η λογική ότι τα κόμματα –για να αποκτήσουν δυναμική, για να είναι σημαντικά– πρέπει να στοχεύουν στον μέσο ψηφοφόρο ενός απροσδιόριστου ιδεολογικά κέντρου. Αφενός, ένας τέτοιος ψηφοφόρος δεν υπάρχει – το ότι μόλις το μισό εκλογικό σώμα προσέρχεται στην κάλπη παρά την υπερπροσφορά κομμάτων στο κέντρο θα έπρεπε να μας προβληματίζει περισσότερο. Αφετέρου, η αντίληψη αυτή είναι στον πυρήνα της αντιπολιτική, καθιστώντας ασθενείς τις ταυτίσεις μεταξύ ψηφοφόρων και κομμάτων. Είναι άλλο ένα κόμμα να λειτουργεί ως ανοιχτό και πληθυντικό σπίτι –και αυτό είναι η Νέα Αριστερά– όπου στεγάζονται απόψεις της ριζοσπαστικής αριστεράς, της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας, της πολιτικής οικολογίας, και άλλο ένας ιδεολογικός καιροσκοπισμός που θέλει να ικανοποιήσει τους πάντες. Η πολιτική είναι και επιλογή, είναι και σύγκρουση. Αλλιώς μετατρέπεται σε ανούσια διαχείριση· βαλτώνει.
– Με ποιο ποσοστό στις ευρωεκλογές θα είστε ευχαριστημένος;
– Τον Ιούνιο η Νέα Αριστερά θα μετράει περίπου έξι μήνες ζωής. Σε μικρό διάστημα σταθεροποιήθηκε στο κομματικό σύστημα και κατοχύρωσε την πολιτική της διακριτότητα. Ο στόχος μας είναι καταρχήν ποιοτικός: να έχει η Νέα Αριστερά καθοριστικό ρόλο στην αναδιάταξη των πολιτικών δυνάμεων στον χώρο της Αριστεράς· κάτι που είναι αναγκαίο, γιατί ο χώρος βρίσκεται σε κρίση διαρκείας. Ποσοτικά, στόχος μας είναι να πείσουμε όσο περισσότερους μπορούμε από όλους αυτούς που δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται για το εγχείρημά μας.
Eκτιμάμε ότι οι ηγεσίες του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ είναι αφενός συναινετικές στις κεντρικές επιλογές της Νέας Δημοκρατίας, αφετέρου φοβικές στην προοπτική της ουσιαστικής προγραμματικής συζήτησης.
– Με δεδομένο πως είσαστε ο πρώτος που κάνατε κάλεσμα σε ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και Πλεύση Ελευθερίας για πρόταση δυσπιστίας για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, πιστεύετε πως είναι εφικτό μετεκλογικά να ανοίξει μια συζήτηση συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων;
– Η κοινωνία αναζητεί μια ισχυρή και πειστική αντιπολίτευση στην πολιτική της Δεξιάς του κ. Μητσοτάκη. Και ο χώρος της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς οφείλει να το ακούσει αυτό. Η Νέα Αριστερά πιστεύει στον ανοιχτό προγραμματικό διάλογο και δημιουργήθηκε ακριβώς γιατί αναγνωρίσαμε το τέλμα στο οποίο έχει βρεθεί εδώ και καιρό ο πολιτικός μας χώρος. Θέλουμε –με τις προγραμματικές μας θέσεις αλλά και με τον τρόπο που ασκούμε πολιτική– να είμαστε ο θετικός καταλύτης για την αλλαγή που χρειαζόμαστε. Την ίδια στιγμή, όμως, εκτιμάμε ότι οι ηγεσίες του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ είναι αφενός συναινετικές στις κεντρικές επιλογές της Νέας Δημοκρατίας, αφετέρου φοβικές στην προοπτική της ουσιαστικής προγραμματικής συζήτησης. Και γι’ αυτό καλούμε τις υπαρκτές ζωντανές δυνάμεις που ασφυκτιούν με την πολιτική τους να απεγκλωβιστούν από την ισορροπία τρόμου και να συμβάλουν στην ανασύνθεση του πολιτικού χάρτη της χώρας. Αυτό όμως προϋποθέτει συζήτηση πάνω σε συγκεκριμένα ερωτήματα. Μπορούμε να συζητήσουμε για ένα προοδευτικό και αναδιανεμητικό φορολογικό σύστημα που θα συγκρουστεί με τη λογική των υπερκερδών και των ανισοτήτων; Για ένα μέτωπο υπέρ της ειρήνης και ενάντια στον φαύλο κύκλο των υπέρογκων εξοπλισμών; Για μια γενναία πολιτική θεσμικής ανασυγκρότησης με μεταρρυθμίσεις, όπως ο διαχωρισμός Κράτους – Εκκλησίας; Για τον ορίζοντα απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα; Για την πολιτική δημόσιων επενδύσεων που θα συνοδεύσει την πράσινη μετάβαση; Για ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα που θα βάζει φρένο στην οικιστική καταστροφή των νησιών; Τέτοια ζητήματα χτίζουν τις κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες που χρειαζόμαστε απέναντι στο μπλοκ εξουσίας της Ν.Δ.
– Ο ΣΥΡΙΖΑ, στον οποίο μετείχατε, απέτυχε εκλογικά πριν από την εμφάνιση του κ. Κασσελάκη. Ποια πιστεύετε τελικά ότι ήταν τα λάθη που οδήγησαν στο 17%;
– Με μία φράση, η υποχώρηση της πολιτικής στο όνομα μιας από τα πάνω διεύρυνσης και μιας λογικής που επίτασσε την επιστροφή στη διακυβέρνηση της χώρας με κάθε κόστος. Μια πολιτική του μέσου όρου, χωρίς ξεκάθαρο στίγμα για το ποιους εκπροσωπούμε τελικά. Εχω και έχουμε προφανώς ευθύνη γι’ αυτά. Ομως η Νέα Αριστερά είναι, ας το πούμε και έτσι, και η έμπρακτη απόδειξη της συνειδητοποίησης των λαθών και της αναγκαιότητας να πάψουμε να υποκύπτουμε σε αντιλήψεις και νοοτροπίες με τις οποίες διαφωνούμε.
– Εχει μέλλον το brand «Τσίπρας»;
– Ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι ένας τυχαίος πολιτικός με ημερομηνία λήξης. Είναι ένας άνθρωπος που μετέβαλε τα όρια του κοινωνικού φαντασιακού, υπό την έννοια ότι είδε και κατάφερε κάτι που έμοιαζε αδύνατο: ότι η Αριστερά σήμερα μπορεί να είναι δύναμη διακυβέρνησης. Το κατά πόσον θα επιλέξει να παίξει ξανά κεντρικό πολιτικό ρόλο, προφανώς δεν είναι ερώτημα που μπορώ εγώ να απαντήσω. Επί του παρόντος, διαφωνώ με την εκτίμησή του ότι ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο. Το στοίχημα με αυτήν την πολιτική ηγεσία έχει χαθεί. Η εκφυλιστική μετάλλαξη ενός χώρου δεν μπορεί να γίνεται με την ανοχή μας, ούτε στο όνομά μας.
– Είναι σε εξέλιξη η καμπάνια που έχετε ξεκινήσει για την ακρίβεια στην αγορά. Ποια είναι η πρότασή σας;
– Η κυβέρνηση εδώ και μία τριετία υποτιμά συστηματικά την επίδραση των πληθωριστικών πιέσεων και δεν παρεμβαίνει ουσιαστικά. Αποτέλεσμα, ο συνολικός πληθωρισμός να παραμένει σήμερα στη χώρα μας υψηλότερος του μέσου όρου της Ε.Ε. Ομως η άνοδος του τιμαρίθμου μειώνει τους πραγματικούς μισθούς και ευνοεί μια αντίστροφη αναδιανομή από κάτω προς τα πάνω, διαλυτική για τα χαμηλά εισοδήματα.
Τι έχουμε; Πρώτον, πολυεθνικές που παγίως τιμολογούν τα προϊόντα τους σε υψηλότερες τιμές στη χώρα μας απ’ ό,τι αλλού, περιπτώσεις κερδοσκοπίας μεσαζόντων και παγίωσης ολιγοπωλίων στο αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα· στις περιπτώσεις αυτές απαιτούνται εντατικοί έλεγχοι, μείωση των έμμεσων φόρων στα είδη πρώτης ανάγκης και ενεργοποίηση έκτακτων μέτρων ώστε να επιβάλλεται πλαφόν στο περιθώριο επιχειρηματικού κέρδους.
Δεύτερον, πληθωριστικές πιέσεις συναντάμε και στην αγορά στέγης, καθώς η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται την κατοικία και τη στέγαση ως επενδυτικό προϊόν και όχι ως προσβάσιμο δικαίωμα. Η Νέα Αριστερά θεωρεί απαραίτητη την κατάργηση της Golden Visa, αλλά και τον ριζικό περιορισμό της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Τα μέτρα αυτά είναι εκ των ων ουκ άνευ, όμως στο σημείο που έχουμε φτάσει απαιτούνται και ριζοσπαστικότερες παρεμβάσεις, όπως το πλαφόν στα ενοίκια. Βάρος πρέπει να δοθεί στην κοινωνική και συνεταιριστική κατοικία, αλλά και στη φοιτητική στέγαση.
Τέλος, οι πληθωριστικές πιέσεις στον κλάδο της ενέργειας, παρά την αποκλιμάκωση των τιμών διεθνώς, απαιτούν παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς και πλαφόν στα όρια κερδοφορίας των ενεργειακών εταιρειών. Ο εκδημοκρατισμός της παραγωγής ενέργειας –το μοντέλο της αυτοπαραγωγής – ιδιοκατανάλωσης– είναι μια ουσιαστική επένδυση για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και τη στήριξη της παραγωγικής δραστηριότητας.