ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Στις 27 Ιουνίου ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ εκλέγεται πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ε.Ε.). Μέχρι εκείνη την ώρα, μία τέτοια εκλογή για την Ελλάδα δεν είχε ιδιαίτερη σημασία. Ομως, από την πρώτη τοποθέτηση που κάνει στους αρχηγούς των 28 κρατών-μελών διαφαίνεται ότι ο Λουξεμβούργιος πολιτικός ήλθε αποφασισμένος να αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούσε έως τότε η Ε.Ε. Να σταματήσει, δηλαδή, να κάνει διαχείριση πραγμάτων ως παρατηρητής των εξελίξεων και να αποκτήσει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Για το Μέγαρο Μαξίμου τα λόγια αυτά ήταν το «σινιάλο» για να βάλουν μπροστά τη στρατηγική για την πιο κρίσιμη διαπραγμάτευση πριν από το τέλος του Ευρωπαϊκού Προγράμματος.
Από τον Ιούλιο η ελληνική πλευρά έχει αποφασίσει να αλλάξει τακτική στις διαπραγματεύσεις. Ξεκινάει μειώνοντας τον χρόνο παραμονής της τρόικας στην Αθήνα, συγκεντρώνοντας τις συναντήσεις στο υπουργείο Οικονομικών, περιορίζοντας την ατζέντα και συγχρόνως υλοποιώντας τα προαπαιτούμενα πριν από τις διακοπές του Αυγούστου, ώστε να διαψεύσει το κακό κλίμα που είχε δημιουργηθεί στις Βρυξέλλες μετά τον ανασχηματισμό.
Στόχος είναι να ολοκληρωθεί η τέταρτη αξιολόγηση ώστε να ανοίξει ο δρόμος, το ταχύτερο, για την τελευταία και πιο σημαντική διαπραγμάτευση του ευρωπαϊκού προγράμματος, που θα προσδιορίσει και την επόμενη μέρα για την Ελλάδα.
Η απόφαση για τη συνάντηση στο Παρίσι κινείται ακριβώς σε αυτήν τη λογική και το Μέγαρο Μαξίμου πιέζει του εταίρους να δεχθούν μία προκαταρκτική συζήτηση, εφ’ όλης της ύλης, όπου και οι δύο πλευρές θα ανοίξουν τα χαρτιά τους χωρίς προκαταλήψεις σε ένα ουδέτερο περιβάλλον. Η «ανορθόδοξη» αυτή συνάντηση δημιουργεί δυσκολίες στη διαχείρισή της από την αρχή και χαρακτηριστική είναι η δυστοκία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην επιβεβαίωσή της, παρ’ όλο που η συνάντηση είχε ήδη ανακοινωθεί από τα γραφεία του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον. Στις Βρυξέλλες αξιωματούχοι αντιμετωπίζουν με δυσπιστία τα αποτελέσματα που θα μπορούσε να αποφέρει.
Πριν από τη συνάντηση στο Παρίσι, μέσα σε διάστημα τριών εβδομάδων του Αυγούστου ο Ελληνας πρωθυπουργός είναι ο μόνος Ευρωπαίος ηγέτης που συναντάται με τον Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ δύο φορές. Σκοπός του, πέρα από τη διεκδίκηση σημαντικού χαρτοφυλακίου για την Ελλάδα, είναι να εξασφαλίσει την υποστήριξη του ιδίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε μία περίοδο μεταβατική, όπου ουσιαστικά υπάρχει «κενό εξουσίας» στην Ευρώπη πριν διοριστεί η νέα Επιτροπή.
Ο στόχος
Την περίοδο των διακοπών για όλη την Ευρώπη, η ελληνική πλευρά προετοιμάζεται για τη συνάντηση στο Παρίσι και βελτιώνει σημαντικά το ποσοστό συμμόρφωσης στις μνημονιακές υποχρεώσεις ώστε να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με θετική αφετηρία.
Και αυτό ακριβώς κάνει. Στο Παρίσι η στρατηγική του Μαξίμου ήταν να αναδειχθούν τα θετικά δημοσιονομικά αποτελέσματα –για τρίτη συνεχόμενη χρονιά η Ελλάδα πιάνει τους στόχους της– και λόγω αυτού να εντάξει το στοιχείο της πολιτικής οικονομίας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Δηλαδή, ποιες από τις πάνω από 600 υποχρεώσεις που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τέλους Σεπτεμβρίου έχουν πραγματική αξία να γίνουν άμεσα –χωρίς να πυροδοτήσουν το πολιτικό σκηνικό– και ποιες δεν προσθέτουν κάτι ουσιαστικό τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και θα μπορούσαν να υλοποιηθούν στο μέλλον. Σκοπός είναι, όπως λέει ανώτατη κυβερνητική πηγή, «να καταλάβουν οι δανειστές ότι η μεταρρυθμιστική προσπάθεια των Ελλήνων έχει συγκεκριμένες αντοχές και είναι εις βάρος όλων αν αυτές ξεπεραστούν».
Ο Ελληνας πρωθυπουργός γνωρίζει πολύ καλά ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ίδιος ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ είναι οι μόνοι –σε αντίθεση με το ΔΝΤ και την ΕΚΤ– που μπορούν να κατανοήσουν την παράμετρο της πολιτικής οικονομίας. Οτι μπορούν να αντιληφθούν την ευρύτερη σημασία που θα είχε για όλη την Ευρώπη αλλά και για τον ίδιο τον πρόεδρο της Επιτροπής προσωπικά αν στην αρχή της θητείας του καταφέρει να ολοκληρωθεί με επιτυχία το ελληνικό πρόγραμμα.
Οι επόμενοι τέσσερις μήνες είναι αυτοί που θα καθορίσουν το μέλλον του ελληνικού προγράμματος, τη σχέση διασύνδεσης Ελλάδας – Ευρώπης/δανειστών, καθώς και τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.