«Η επόμενη μέρα» για την ελληνική οικονομία φαίνεται να απασχολεί έντονα και τα τρία μέλη της τρόικας, καθώς απομένουν μόλις τρεις μήνες από την επίσημη λήξη του ευρωπαϊκού σκέλους του προγράμματος, ενώ θα συνεχίζεται η χρηματοδότηση από το ΔΝΤ μέχρι τον Φεβρουάριο του 2016. Αυτή η ασυμμετρία ως προς τη λήξη του προγράμματος καθιστά τα επόμενα βήματα δύσκολα και την εξίσωση που καλούνται να λύσουν τα μέλη της τρόικας, με τη συμβολή της ελληνικής πλευράς, ιδιαίτερα δύσκολη και πρωτόγνωρη.
Δεν είναι τυχαίο ότι το θέμα νέου προγράμματος για την Ελλάδα έθεσε για δεύτερη φορά τους τελευταίους μήνες ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, στο πλαίσιο του Eurogroup της Παρασκευής, καθώς για την ΕΚΤ είναι πολύ πιο εύκολο να παρέχει ρευστότητα σε μία χώρα που βρίσκεται σε πρόγραμμα και αυστηρό έλεγχο. Ελαβε, όμως, ως απάντηση από τον υπουργό Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελη την πάγια θέση της Αθήνας ότι πρέπει να τελειώνουμε με τα Μνημόνια.
Για κάθε πλευρά τα συμφέροντα και οι δεσμεύσεις είναι διαφορετικές, αν και όλες έχουν κοινό σκοπό να μπορέσει να σταθεί η Ελλάδα στα πόδια της τα επόμενα χρόνια και να είναι ικανή να αποπληρώσει τα δάνειά της. Από τη μία πλευρά η ΕΚΤ έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι όταν ολοκληρωθεί το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δεν θα μπορεί να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για την παροχή ρευστότητας αν δεν ασκεί περισσότερο έλεγχο στην πορεία της ελληνικής οικονομίας ή αν δεν αναβαθμίσουν την ελληνική οικονομία οι οίκοι αξιολόγησης (όπως έγινε σε Ιρλανδία και Πορτογαλία). Για το ΔΝΤ είναι επίσης δύσκολο να συνεχίσει να χρηματοδοτεί μια χώρα της Ευρωζώνης χωρίς τη συμμετοχή της ίδιας της Ευρώπης.
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να δεχθεί ότι μια χώρα δική της θα παίρνει χρηματοδότηση από διεθνή οργανισμό χωρίς την ευρωπαϊκή συμβολή. Τέλος, η ελληνική κυβέρνηση έχει δηλώσει με κάθε τρόπο ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε νέο Μνημόνιο. Ο Ελληνας πρωθυπουργός γνωρίζει πολύ καλά ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ίδιος ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ είναι οι μόνοι –σε αντίθεση με το ΔΝΤ και την ΕΚΤ– που μπορούν να κατανοήσουν την παράμετρο της πολιτικής οικονομίας και έχουν και την ανάλογη ευελιξία. Μπορούν, δηλαδή, να αντιληφθούν την ευρύτερη σημασία που θα είχε για όλη την Ευρώπη, αλλά και για τον ίδιο τον πρόεδρο της Επιτροπής προσωπικά, αν στην αρχή της θητείας του καταφέρει να ολοκληρωθεί με επιτυχία το ελληνικό πρόγραμμα και με αυτόν τον τρόπο να δείξουν την ευελιξία που θα χρειαστεί.
Στο άτυπο Eurogroup που έγινε στο Μιλάνο την Παρασκευή ο πρόεδρός του Γερούν Ντάισελμπλουμ ξεκαθάρισε ότι πρώτα θα πρέπει να ολοκληρωθεί η επόμενη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος και μετά θα μπορέσει να ξεκινήσει η συζήτηση για την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας. Οπως είπε, η 5η αξιολόγηση έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει πριν από το τέλος Σεπτεμβρίου, εξηγώντας ότι το έδαφος έχει προετοιμαστεί στο Παρίσι. Τα χρήματα που συνοδεύονται με το κλείσιμο αυτής της αξιολόγησης είναι 1,8 δισ. από τον EFSF και άλλα 1,8 από τα κέρδη του προγράμματος SMP (αγορές ομολόγων) της ΕΚΤ. «Και τα δύο αυτά ποσά εξαρτώνται από την ολοκλήρωση της επόμενης αξιολόγησης», δήλωσε ο επικεφαλής του EFSF, Κλάους Ρέγκλινγκ.
Ετσι, η πίεση πέφτει στην ελληνική πλευρά, που καλείται να ολοκληρώσει μία λίστα με εκατοντάδες δράσεις και με τον χρόνο να μετράει αντίστροφα ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει και η συζήτηση που θα καθορίσει το μέλλον του ελληνικού προγράμματος, τη σχέση διασύνδεσης Ελλάδας – Ευρώπης/δανειστών, καθώς και τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Ο κ. Χαρδούβελης είχε την ευκαιρία να εξηγήσει στους ομολόγους του στο τραπέζι του Eurogroup ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει 55% από τις δράσεις του προγράμματος, εμφανώς αυξημένες από το 20% που βρισκόταν τον Ιούνιο. Η απάντηση, όμως, που πήρε ήταν ότι η Ελλάδα έχει ακόμα μία γεμάτη ατζέντα με εκκρεμότητες, ενώ φαίνεται ότι έχει να διανύσει αρκετή απόσταση για να πετύχει το 100% και να κλείσει η αξιολόγηση. Η άφιξη της τρόικας τις επόμενες μέρες θα δώσει και το επίσημο εναρκτήριο σήμα για την πιο σημαντική διαπραγμάτευση στην ιστορία του ελληνικού προγράμματος.