Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Πέμπτης και έπειτα από μία πρωτοφανή για τα «αστικά» δεδομένα της Νέας Δημοκρατίας δεκάωρη κοινοβουλευτική διαδικασία, ο πρόεδρος του κόμματος Αντώνης Σαμαράς εκτίμησε ότι «η εσωστρέφεια μπήκε για τα καλά στο συρτάρι». Στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, που είχε προηγηθεί, ο Μεσσήνιος πολιτικός προκάλεσε ευθέως όσους τον αμφισβητούν να συγκεντρώσουν τον απαιτούμενο αριθμό υπογραφών (27 με τους ευρωβουλευτές) προκειμένου να εκπληρωθεί η καταστατική πρόβλεψη για έναρξη της σχετικής συζήτησης.
Ο τέως πρωθυπουργός είχε εκτιμήσει σωστά ότι ο ζητούμενος αριθμός υπογραφών δεν θα μπορούσε να συγκεντρωθεί και επένδυσε στην έλλειψη συντονισμού και προπαρασκευής εκ μέρους των διαφωνούντων, στην απουσία ενός αδιαφιλονίκητου διαδόχου «δελφίνου», αλλά και στην ηχηρή αποστασιοποίηση του κ. Κώστα Καραμανλή, που λειτουργεί σαν τροχοπέδη των εξελίξεων, προκειμένου να κλείσει τη σχετική συζήτηση και να κερδίσει χρόνο.
Αντιθέτως, το εύρος της κριτικής για τα πεπραγμένα κομματικά και κυβερνητικά της περιόδου Σαμαρά μάλλον είχε υποεκτιμηθεί από την ηγεσία, όπως άλλωστε και ο τελικός αριθμός όσων ζήτησαν τη σύγκληση εκτάκτου συνεδρίου του κόμματος. Τύποις, το συνέδριο θα αφορούσε τα πάντα, στην ουσία, ωστόσο, θα επιχειρείτο να μετατραπεί σε πεδίο αμφισβήτησης του κ. Σαμαρά. Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, ο ίδιος προέκρινε την, χωρίς αρμοδιότητες και αποφασιστικό ρόλο, εθνική συνδιάσκεψη, γνωρίζοντας ότι, με τους δεδομένους συσχετισμούς, καταστατικός τρόπος επιβολής του συνεδρίου δεν υπάρχει.
Εάν η εσωστρέφεια μπει στο συρτάρι, θα διαφανεί ήδη από την προγραμματισμένη για σήμερα, Κυριακή, συνεδρίαση της Πολιτικής Επιτροπής του κόμματος, όπου οι συσχετισμοί είναι επίσης υπέρ του κ. Σαμαρά, και κυρίως από όσα θα ακολουθήσουν το προσεχές διάστημα. Εάν οι δύο ομάδες που, εμφανώς, οριοθετήθηκαν κατά τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας (σ.σ. ακόμη κι αν η ομάδα των «αντιφρονούντων» έχει σαφή ιδεολογική, πολιτική και στρατηγική ανομοιογένεια) συνεχίσουν τις, εκ του συστάδην, μάχες, τότε είναι σαφές ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα παραμείνει σε περιδίνηση. Τα δείπνα, οι αποστασιοποιήσεις από την ηγετική γραμμή και οι αιχμές θα παραμείνουν στο επίκεντρο, στην καλύτερη περίπτωση με πιο χαμηλούς τόνους, έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο της διαπραγμάτευσης μεταξύ Αθήνας και Eurogroup και αποσαφηνιστεί πλήρως η θέση της κυβέρνησης και της Ελλάδας έναντι της Ευρωζώνης. Η κρίσιμη αυτή εκκρεμότητα είναι άλλωστε που, επί της ουσίας, καθορίζει τη στάση όλων:
• Του κ. Αντ. Σαμαρά και του επιτελείου του. Ο τέως πρωθυπουργός ναι μεν αποκήρυξε, την Πέμπτη, την «αριστερή παρένθεση», ωστόσο δεν έκρυψε την εκτίμησή του για επικείμενες ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και «πρωτόγνωρους ρόλους» που θα κληθεί να αναλάβει το κόμμα. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. μοιάζει να εκτιμά ότι, αναλογικά, μπορεί να επαναληφθεί το σενάριο του 2012, όταν ο ίδιος κέρδισε τον δεύτερο γύρο της εκλογικής μάχης και, παρά τις ενστάσεις τους, αναγκάστηκαν άπαντες να τον ακολουθήσουν.
• Του κ. Κώστα Καραμανλή και της, με την ευρεία έννοια, «καραμανλικής» πτέρυγας. Ο πρώην πρωθυπουργός αποχώρησε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας Σαμαρά και παραμένει εμφανώς αποστασιοποιημένος από την εσωκομματική διελκυστίνδα, στάση που επιχειρείται να ερμηνευθεί ως, εκ των πραγμάτων, στήριξη, καίτοι οι εκτιμήσεις του για τις εξελίξεις δεν ταυτίζονται με αυτές του κ. Σαμαρά. Σε συνομιλητές του ο κ. Καραμανλής επιμένει ότι ουδεμία διάθεση εμπλοκής με τα της Ν.Δ. έχει, ενώ σταματάει κάθε σενάριο για δικό του υπερκομματικό ρόλο, καθώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι έχει προηγηθεί δεινή δοκιμασία για τη χώρα.
• Των «γαλάζιων» στελεχών, στο σύνολό τους, που ανησυχούν σφόδρα για τον κίνδυνο ατυχήματος, διαβλέπουν έντονα συμπτώματα δυσλειτουργίας στον ΣΥΡΙΖΑ και δεν αποκλείουν να υπάρξουν ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στο άμεσο μέλλον. Ως προς αυτά, συμπίπτουν, πλήρως, με τον πρόεδρο του κόμματός τους, με την υποσημείωση, ωστόσο, ότι οι περισσότεροι εξ αυτών, αν και το ελπίζουν, δεν πιστεύουν ότι σε μία νέα εκλογική αναμέτρηση θα είναι η Ν.Δ. που θα κερδίσει.
Η προϊστορία των μη παραιτήσεων
Στην τεσσαρακονταετή ιστορία της Ν.Δ., δύο πρόεδροι δεν παραιτήθηκαν έπειτα από μία εκλογική ήττα:
• Ο κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, όταν έχασε τις εκλογές από τον Ανδρέα Παπανδρέου το 1985. Ωστόσο, ο κ. Μητσοτάκης αναζήτησε στο τότε εκλεκτορικό σώμα επαναβεβαίωση της εμπιστοσύνης. Την κέρδισε με αντίπαλο τον κ. Κ. Στεφανόπουλο, ο οποίος λίγο μετά αποχώρησε από το κόμμα.
• Ο κ. Κώστας Καραμανλής, μετά την οριακή απώλεια της εξουσίας από τον Κώστα Σημίτη, το 2000. Η εκλογή χάθηκε στο νήμα κι ενώ ο Καραμανλής με το 42,7% είχε υπερβεί και τον υψηλότατο πήχυ που του είχε θέσει, με συνέντευξή του λίγες ημέρες πριν από τις κάλπες, ο Κων. Μητσοτάκης. Πάντως, στο συνέδριο που ακολούθησε υπήρξε και η, τύποις, διά βοής επαναβεβαίωση της ηγεσίας του.
• Ειδικής μνείας χρήζει ο Μιλτιάδης Εβερτ, ο οποίος το 1996, μετά την ήττα, παραιτείται, αλλά αργότερα ανακαλεί και θέτει εκ νέου υποψηφιότητα. Επικρατεί του κ. Γιώργου Σουφλιά, αλλά λίγους μήνες μετά υποχρεούται να συγκαλέσει έκτακτο συνέδριο του κόμματος για τον Μάρτιο του 1997. Το καταστατικό αλλάζει, το Συνέδριο είναι πλέον το εκλεκτορικό σώμα και επιλέγει τον Κ. Καραμανλή αντί των Μιλτ. Εβερτ και Γ. Σουφλιά.
Ολοι οι διατελέσαντες πρωθυπουργοί της Ν.Δ. παραιτήθηκαν μετά την ήττα τους, έστω κι αν, χρόνια μετά, ο επίτιμος πρόεδρος της Ν.Δ. χαρακτήρισε την απόφαση για παραίτηση ένα από τα μεγάλα λάθη του.