Μετά το αρχικό μούδιασμα της περασμένης Πέμπτης, όταν η είδηση ότι η Ελλάδα ζήτησε να πληρώσει τις δόσεις του ΔΝΤ όλες μαζί στο τέλος Ιουνίου, άρχισαν να συζητούνται πολλά σενάρια ανάμεσα σε Ευρωπαίους αξιωματούχους για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η «επόμενη μέρα». Κι αυτό γιατί, όπως λέει στην «Κ» Ευρωπαίος αξιωματούχος, «από τη στιγμή που δεν φαίνεται να θέλει ο κ. Τσίπρας να συμφωνήσει σε καινούργιους όρους, δεν μπορεί να υπάρξει και πρόγραμμα».
Η αίσθηση στη βελγική πρωτεύουσα είναι ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός βαδίζει προς τη σύγκληση μιας Συνόδου Κορυφής για τα μέλη της Ευρωζώνης. Εκεί θα έχει και την τελευταία ευκαιρία για μία απόφαση σε πολιτικό επίπεδο, που μέχρι τώρα δεν έχει καταφέρει να αποσπάσει.
Μετά την κατάθεση των πολύ διαφορετικών προτάσεων των δύο πλευρών, όλα τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι για την επόμενη μέρα μετά τη λήξη του προγράμματος προϋποθέτουν ένα βασικό στοιχείο: τη συμφωνία ανάμεσα στους θεσμούς (staff level agreement). Και το βασικό σενάριο είναι αυτό της επέκτασης του προγράμματος μέχρι το φθινόπωρο, αφού πρώτα κλείσει η αξιολόγηση. Σύμφωνα με το ίδιο σενάριο, τα περίπου 11 δισ. που περίσσεψαν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών θα επιστραφούν στη χώρα για τις αποπληρωμές του καλοκαιριού και του Σεπτεμβρίου προς ΕΚΤ και ΔΝΤ, καθώς το τελευταίο, ακόμα και αν γίνει συμφωνία με τους θεσμούς, σύμφωνα με πολύ καλά πληροφορημένη πηγή, δεν πρόκειται να εκταμιεύσει το δικό του κομμάτι της δόσης. Το ΔΝΤ αναμένεται να κάνει εκταμίευση μόνο όταν έχει γίνει πλήρης εφαρμογή του νυν προγράμματος και υπογραφή τρίτου, ώστε να είναι εξασφαλισμένη η 12μηνη χρηματοδότησή του, λέει αρμόδιος αξιωματούχος.
Δεύτερο, λιγότερο πιθανό, σενάριο είναι η προσπάθεια που γίνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις τελευταίες μέρες ώστε να «πακεταριστεί» η τωρινή αξιολόγηση με οποιαδήποτε επόμενη συμφωνία, μέχρι το τέλος του μήνα. Κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε τη χρήση πάλι των περίπου 11 δισ., μία μεγαλύτερη παράταση από το φθινόπωρο, ίσως μέχρι την άνοιξη, χρήματα από τις επιστροφές τόκων των κεντρικών τραπεζών και ίσως μία υπόσχεση για μία προληπτική γραμμή στήριξης με τη λήξη της παράτασης. Με αυτόν τον τρόπο το θέμα της Ελλάδας θα περνούσε μέσα από μία μοναδική ψηφοφορία από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια και δεν θα προϋπέθετε νέα χρήματα από τους εταίρους, κάτι που θα έκανε τους Ευρωπαίους πολιτικούς να συμφωνήσουν ευκολότερα. Αυτό το σενάριο, όμως, εκτός από αξιωματούχους στην Κομισιόν, δεν το βλέπουν πιθανό αξιωματούχοι από άλλους θεσμούς.
Στις Βρυξέλλες ελπίζουν, ακόμη και μέσα στο Σαββατοκύριακο, σε μια αντιπρόταση του κ. Τσίπρα στη συμφωνία που του παρουσιάστηκε την περασμένη Τετάρτη, τη στιγμή που το κλίμα για τη χώρα και τον ίδιο προσωπικά έχει σαφώς βαρύνει. Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, κατά τη συνάντηση με τον κ. Γιουνκέρ, ο ίδιος ο Ελληνας πρωθυπουργός διαβεβαίωσε προσωπικά τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι θα αποπλήρωνε τη δόση της προηγούμενης Παρασκευής προς το ΔΝΤ. Την επόμενη μέρα, όταν ανακοινώθηκε η απόφαση για συνολική πληρωμή στο τέλος του μήνα, οι αξιωματούχοι στο κτίριο της επιτροπής έμειναν το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς «έκπληκτοι». Γι’ αυτούς το μοναδικό όφελος που κερδίζει ο κ. Τσίπρας είναι ακόμη 25 μέρες διαπραγμάτευσης, θυσιάζοντας την ίδια του την αξιοπιστία για να βάλει περισσότερη πολιτική πίεση στους εταίρους. Μέχρι τότε είχε καταφέρει να αποστασιοποιηθεί από τους υπόλοιπους της πολιτικής του ομάδας και να χαρακτηριστεί ο πλέον αξιόπιστος, κάτι που δεν ισχύει αυτή τη στιγμή.
Την Τετάρτη το βράδυ κατά τη διάρκεια της συνάντησης του κ. Τσίπρα με τον κ. Γιουνκέρ, αξιωματούχοι με γνώση των συζητήσεων αποκομίζουν την εντύπωση ότι ο κ. Τσίπρας φαίνεται να είναι προετοιμασμένος για την πρόταση (από ενημέρωση του κ. Χουλιαράκη). Αντιθέτως, η ομάδα των υπουργών που τον συνοδεύει (Δραγασάκης, Τσακαλώτος και Παππάς) δείχνει να ακούει τα μέτρα πρώτη φορά από τα χείλη του κ. Γιουνκέρ και να σοκάρεται.
Ομως, ενώ οι Ελληνες σοκάρονται από τη δυσκολία των μέτρων που τους παρουσιάζονται, μία μέρα αργότερα, κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης του Euroworking Group, μία σειρά από εκπροσώπους των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης, αφού ακούν τη συμφωνία, έχουν ακριβώς την αντίθεση αντίδραση. «Αυτά δεν είναι τίποτα», λένε αρκετοί εκπρόσωποι, ανάμεσά τους και ο Γερμανός, όπως μεταφέρει αξιωματούχος στην «Κ». Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης, κάποιοι κατηγόρησαν τους θεσμούς ότι η συμφωνία που πρότειναν ήταν ιδιαίτερα γενναιόδωρη και ότι ο μεγάλος συμβιβασμός ήταν από την πλευρά τους.
Αυτό που προκάλεσε επίσης εντύπωση είναι πως όταν ο κ. Τόμσεν ενημέρωσε για την απόφαση της Ελλάδας να πληρώσει όλες μαζί τις δόσεις στο ΔΝΤ, ο κ. Χουλιαράκης είπε «δεν έχω ιδέα», αφήνοντας τους συναδέλφους του προβληματισμένους για το κατά πόσον αυτό είναι μια διαπραγματευτική τακτική που θα φέρει κάποιο αποτέλεσμα.