ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ενώ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνονται έτοιμοι για ένα δεύτερο δάνειο – γέφυρα προς την Ελλάδα σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις δεν ολοκληρωθούν στην ώρα τους, ορισμένα κράτη–μέλη έχουν ήδη εκφράσει την άρνησή τους σε αυτό το ενδεχόμενο. Συγχρόνως, εντείνουν τις πιέσεις προς τους εκπρόσωπους των θεσμών, αλλά και στην ελληνική πλευρά, για να ολοκληρώσουν τις διαπραγματεύσεις όσο το δυνατόν γρηγορότερα και έτσι να μη χρειαστεί αυτή η λύση, η οποία γι’ αυτούς αποτελεί άλλο ένα δείγμα αναξιοπιστίας της ελληνικής κυβέρνησης.
Η καταληκτική ημερομηνία είναι η 20ή Αυγούστου, οπότε η Ελλάδα πρέπει να πληρώσει ένα ομόλογο αξίας 3,18 δισ. ευρώ, αλλά και οφειλές στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και τόκους συνολικής αξίας 5 δισ. ευρώ. Μέχρι τότε, και αν τα πράγματα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, η Ελλάδα θα έχει ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς (μέχρι τις 10 Αυγούστου) και θα έχει περάσει και μια σειρά προαπαιτούμενων για να της εκταμιευθεί η πρώτη δόση.
Ομως οι προσδοκίες στη βελγική πρωτεύουσα ήταν μάλλον χαμηλές, καθώς έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές η ελληνική πλευρά δεν είχε καταφέρει να λύσει ούτε διαδικαστικά θέματα με τους εκπροσώπους των θεσμών, όπως για παράδειγμα σε ποια αίθουσα θα συναντιούνται στην Αθήνα (για λόγους συμβολισμού, η κυβέρνηση θα ήθελε να αποφύγει το υπουργείο Οικονομικών) και κυρίως με ποιους θα συνομιλούν οι εκπρόσωποι της τρόικας και ιδίως οι επικεφαλής των θεσμών. Αλλωστε, το μοντέλο των διαβουλεύσεων σε ξενοδοχεία, που ακολουθήθηκε πριν από λίγους μήνες, αποδείχτηκε ότι δεν απέδωσε κάποιο αποτέλεσμα.
Δύο ψηφοφορίες
Αν όλα πάνε καλά και οι συνομιλίες ολοκληρωθούν μέχρι τη 10η Αυγούστου, θα υπάρχει και ο κατάλληλος χρόνος για να καταφέρει η Ελλάδα να πληρώσει τις δόσεις της προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ μέσα στο χρονικό πλαίσιο.
Μέχρι τότε θα πρέπει να έχουν περάσει δύο ψηφοφορίες και από την ελληνική Βουλή αλλά και από μια σειρά Κοινοβουλίων κρατών–μελών. Συγκεκριμένα, η πρώτη ψηφοφορία αφορά την έναρξη του τρίτου προγράμματος (μόλις οι διαπραγματεύσεις ολοκληρωθούν) και η δεύτερη αφορά την έγκριση δέσμης προαπαιτούμενων που θα πρέπει πρώτα να έχουν περάσει από το ελληνικό Κοινοβούλιο και τα οποία θα αποδεσμεύσουν την πρώτη δόση, με την οποία θα πληρώσει η Ελλάδα αυτά τα 5 δισ. ευρώ έως τις 20 Αυγούστου.
Εχοντας δει όμως τους ρυθμούς αυτής της κυβέρνησης και γνωρίζοντας πλέον όλα τα κωλύματα που μπορεί να δημιουργηθούν, αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες προετοιμάζουν το ενδεχόμενο να χρειαστεί ένα δεύτερο δάνειο – γέφυρα που να εξασφαλίσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για τις 20 Αυγούστου.
Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, το πιο πιθανό σενάριο είναι να χρησιμοποιηθεί πάλι η χρηματοδότηση μέσω του πανευρωπαϊκού ταμείου EFSM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης) όπως έγινε και για την πληρωμή των οφειλών προς την ΕΚΤ και το ΔΝΤ στις 19 Ιουλίου. Τότε τα εννέα κράτη–μέλη που δεν μετέχουν στο ευρώ προέβαλαν αντιστάσεις και ζήτησαν εγγυήσεις. Οι εγγυήσεις που δόθηκαν για να συμφωνηθεί η εκταμίευση των 7,16 δισ. ευρώ την περασμένη Δευτέρα, ήταν τα κέρδη της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα και τα κονδύλια που λαμβάνει η χώρα μας από τα διαρθρωτικά ταμεία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την εβδομάδα που πέρασε, εξέτασε το ενδεχόμενο μονιμοποίησης των εγγυήσεων έτσι ώστε να διασφαλίζονται οι χώρες που δεν μετέχουν στο ευρώ, κάτι που επιτρέπει τη χρησιμοποίηση των 6 δισ. ευρώ που έχει ακόμη στη διάθεσή του το ταμείο του ΕFSM. Αυτό δήλωσε άλλωστε την προηγούμενη εβδομάδα ο αρμόδιος επίτροπος Νομισματικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί.
Σοβαρές αντιστάσεις
Ομως, για την προοπτική δανείου – γέφυρας ορισμένα κράτη–μέλη, και όχι αυτά που είναι εκτός Ευρωζώνης, προβάλλουν σοβαρές αντιστάσεις, όπως τόνισε Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ». «Δεν υπάρχει η διάθεση από σειρά κρατών–μελών για περισσότερες χάρες στην Ελλάδα», λέει ο ίδιος. Το βασικό θέμα που υπάρχει με την ελληνική κυβέρνηση είναι αυτό της έλλειψης εμπιστοσύνης, και γι’ αυτό είναι σημαντικό να αποδείξει αυτή τη φορά ότι μπορεί να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις μέσα στο χρονικό πλαίσιο που της έχει δοθεί.
Γι’ αυτό και η ελληνική πλευρά πρέπει να επισπεύσει τις διαδικασίες, να ξεπεράσει τα διαδικαστικά κωλύματα και να δείξει έτοιμη να συνεργαστεί πλήρως με τους θεσμούς, προκειμένου να φέρει σε πέρας την ολοκλήρωση της συμφωνίας και την ψήφιση των προαπαιτούμενων πριν από τις 20 Αυγούστου.
Συγχρόνως και αν πάνε όλα καλά, το φθινόπωρο αναμένεται και αυτό δύσκολο αφού θα πρέπει να γίνει ένα νέο πρόγραμμα με το ΔΝΤ – το τρέχον θεωρείται τελείως εκτός στόχων και το καινούργιο πρέπει να έχει την ίδια λήξη με αυτό του ESM (το πρόγραμμα με το ΔΝΤ λήγει το πρώτο τρίμηνο του 2016).
Επίσης σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν και τα stress tests των ελληνικών τραπεζών και τα αποτελέσματα που θα βγάλουν για τις κεφαλαιακές τους ανάγκες, καθώς τα 25 δισ. ευρώ που υπολογίστηκαν κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνόδου είναι ένας πολύ πρόχειρος και «φουσκωμένος», όπως λένε Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, υπολογισμός.