ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «H προσφυγική κρίση σίγουρα αλλάζει τη ζυγαριά όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις για την Ελλάδα» τονίζει Ευρωπαίος αξιωματούχος, μιλώντας στην «Κ». Και ίσως η κυβέρνηση να έχει να διαχειρισθεί μια εξαιρετικά πολύπλοκη κρίση, την προσφυγική, ωστόσο η ίδια κρίση φαίνεται ότι της δίνει και ένα διαπραγματευτικό πλεονέκτημα.
Ενώ έως το καλοκαίρι η Ελλάδα ήταν αυτή που απασχολούσε αποκλειστικά τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σήμερα η αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας σειράς Ευρωπαίων ηγετών, αλλά και των δύο ισχυρότερων ανθρώπων στην Ε.Ε., της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Και οι δύο δεν έχουν καμία διάθεση να προσθέσουν άλλη μία κρίση στο εσωτερικό της Ενωσης, τη στιγμή που γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Ελλάδα είναι πλέον απαραίτητη για την αποτελεσματική διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.
Πιέσεις
Γι’ αυτό και μία σειρά από αξιωματούχους στις Βρυξέλλες αλλά και στο Βερολίνο, ενώ επισήμως λένε ότι δεν μπορεί να συνδεθεί η προσφυγική κρίση με χαλάρωση στους όρους του προγράμματος, πίσω από τις κλειστές πόρτες μιλούν για ανταλλάγματα που μπορεί να αποσπάσει η Αθήνα εάν προβεί στους κατάλληλους χειρισμούς…
Ευρωπαίος αξιωματούχος έλεγε στην «Κ» ότι ο κ. Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της «μίνι Συνόδου» της περασμένης Κυριακής (ηγετών 11 κρατών-μελών που βρίσκονται στη διαδρομή των προσφύγων από την Ελλάδα προς τη Γερμανία), «έδωσε δείγματα ωρίμανσης και συγχρόνως άρχισε να μαζεύει πόντους προς εξαργύρωση». Την περασμένη Κυριακή και κατόπιν ιδιαίτερης πίεσης ο Ελληνας πρωθυπουργός βρέθηκε στη δύσκολη θέση να συμφωνήσει σε δύο σημεία με μεγάλο κόστος.
Πρώτον, τη δημιουργία 50.000 θέσεων υποδοχής μέχρι το τέλος του έτους για μετανάστες που έρχονται στη χώρα (αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει δυνατότητα να φιλοξενήσει μόλις 10.000) και, δεύτερον, τη συνεργασία με την ΠΓΔΜ αλλά και την Αλβανία για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων.
Ενα πολύ λεπτό σημείο στη διαχείριση της κρίσης, στο οποίο καταλυτικό ρόλο παίζει πάλι η Ελλάδα, είναι η ελληνοτουρκική συνεργασία. Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο «είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει μία συναντίληψη της κατάστασης στο Αιγαίο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».
Τα τηλεφωνήματα
Σύμφωνα με άλλο αξιωματούχο που βρισκόταν εντός της Συνόδου της περασμένης Κυριακής, όταν η συζήτηση έφτασε στο θέμα ενίσχυσης της συνεργασίας με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία για την καλύτερη φύλαξη των συνόρων, ο κ. Τσίπρας διέκοψε για να μιλήσει τηλεφωνικώς και να ενημερώσει την Αθήνα για τους όρους. Μία κίνηση που έφερε στις μνήμες πολλών –με ανησυχία– σκηνές από την καλοκαιρινή διαπραγμάτευση και τις συχνές διακοπές για να συμβουλευτεί ο πρωθυπουργός τους στενούς του συνεργάτες για το κατά πόσον αυτό που διαπραγματευόταν «θα περνούσε» από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ.
Ομως σε αυτή την κρίση, ο Ελληνας πρωθυπουργός, μέσα σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, βρέθηκε ενώπιον δύο ιδιαίτερα δύσκολων ζητημάτων. Αυτό της περασμένης Κυριακής, αλλά και το πολυσυζητημένο σχέδιο δράσης με την Τουρκία για το οποίο επέμεναν οι ηγέτες της Ε.Ε. «Τώρα η Ελλάδα πρέπει να περάσει από τη συνταγογράφηση στη θεραπεία» λέει άλλος αξιωματούχος στην «Κ». Και η θεραπεία δεν είναι άλλη, όπως αυτός εννοούσε, από δύο πράγματα: α) να «συγκρατήσει» έναν αριθμό μεταναστών, περί τους 50.000, που θα είναι και ο βασικός όγκος ανθρώπων που θα μετεγκατασταθούν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και β) να συνεργαστεί με την Τουρκία πρωτίστως ώστε να υπάρχει μία συντονισμένη αποτρεπτική δράση. «Βασικά, Ελλάδα και Τουρκία να κάνουν αυτό το πέρασμα δύσκολο ώστε να το σκέφτεται κανείς δύο φορές πριν ξεκινήσει αυτό το ταξίδι», ισχυρίστηκε ο ίδιος αξιωματούχος.
Σε αυτό το πλαίσιο, έλεγαν οι ίδιες πηγές, θα μπορούσε να ζητήσει ο Αλέξης Τσίπρας ανταλλάγματα. «Αν τα ζητήσει τώρα πριν από την εφαρμογή των δεσμεύσεων, θα είναι σαν να βάζει το πιστόλι στο πόδι του και να το πυροβολεί» έλεγε χαρακτηριστικά αξιωματούχος της Ε.Ε., θέλοντας να τονίσει ότι είναι σημαντικό να δείξει πρώτα την ικανότητά του στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και ύστερα «να εξαργυρώσει τα ανταλλάγματα». Παραλλήλως, αυτό που αναμένεται σε Βερολίνο και Βρυξέλλες είναι ότι η εξαργύρωση αναπόφευκτα θα έχει να κάνει με τους όρους του χρέους. Σε περίπτωση που η ελληνική πλευρά ζητούσε κάτι πιο συγκεκριμένο και άμεσο, όπως π.χ. διευκόλυνση με τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση ή τη ρύθμιση για τα «κόκκινα» δάνεια, τότε θα έχανε μία μεγάλη διαπραγματευτική ευκαιρία για να αποσπάσει κάτι από αυτή τη δύσκολη κρίση.