Η πεποίθηση του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη ότι η Ελλάδα εξαντλεί, εν μέσω και της προσφυγικής κρίσης, τις τελευταίες της ευκαιρίες για να παραμείνει στον στενό πυρήνα της Ευρωζώνης εδραιώθηκε από τον κύκλο επαφών που πραγματοποίησε τα προηγούμενα 24ωρα στις Βρυξέλλες.
Ο ίδιος διαμηνύει στους συνεργάτες του ότι δεν εισέπραξε προσωπικά πίεση προκειμένου να «βάλει πλάτη» στα μέτρα που επίκειται να φέρει στη Βουλή η κυβέρνηση των κ. Τσίπρα και Καμμένου. Ωστόσο, η –όπως προκύπτει από ευρωπαϊκές πηγές– αναφορά της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ στην ανάγκη αποφυγής πάση θυσία ενός νέου αδιεξόδου, αντίστοιχου με αυτό του περασμένου Ιουνίου, καθώς σε μια τέτοια περίπτωση το Βερολίνο δεν θα είναι σε θέση να βοηθήσει, αποτέλεσε ένα ισχυρό μήνυμα για τον νέο αρχηγό της ελληνικής Κεντροδεξιάς και, εκ των πραγμάτων, συνομιλητή πλέον των Ευρωπαίων και υπερατλαντικών εταίρων της χώρας.
Η στάση του κ. Μητσοτάκη έναντι των συνομιλητών του, καθώς και έναντι της –δοκιμαζόμενης στο εσωτερικό αλλά πάντοτε ισχυρής σε ευρωπαϊκό επίπεδο– κ. Μέρκελ, εδράζεται σε τρία επίπεδα, κρίσιμα και για τις μελλοντικές εξελίξεις:
1. Επίδειξη σοβαρού, μη λαϊκίστικου προφίλ με διάθεση συνεννόησης σε κρίσιμα θέματα όπως το μεταναστευτικό – προσφυγικό και, παράλληλα, αποστολή σαφούς μηνύματος ότι αυτή η στάση ευθύνης μπορεί να αφορά και άλλα πεδία, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι η κυβέρνηση Τσίπρα θα αλλάξει πορεία.
2. Αρνηση, επί της αρχής, κάθε συζήτησης για άτυπη στήριξη προς την κυβέρνηση Τσίπρα (βλ. ασφαλιστικό) και, εμμέσως, των σεναρίων περί κυβερνητικής σύμπραξης των δύο μεγαλυτέρων κομμάτων. «Δεν ζητάμε εκλογές, δεν θα σπρώξουμε τον πρωθυπουργό στον γκρεμό, αλλά μη μας ζητάτε να δώσουμε το χέρι για να τον σώσουμε εάν μόνος του οδηγηθεί σε πτώση», είναι το μήνυμα που στέλνεται αρμοδίως.
3. Ανοιγμα των διαύλων επικοινωνίας με τα κέντρα αποφάσεων στην Ευρώπη και, συνεπώς, αύξηση της ευθύνης για την ίδια τη Ν.Δ. που επανατοποθετείται ως παράγων στο ελληνικό ζήτημα. Ετσι ερμηνεύεται, εξάλλου, και το διαδικτυακό μήνυμα του Κυρ. Μητσοτάκη, κατά την επιστροφή του στην Αθήνα: «Κερδίσαμε συμμάχους στις Βρυξέλλες… συνεχίζουμε τη μάχη με βασικό σύμμαχο την κοινωνία».
Χωρίς πίεση
Οπως προκύπτει από την ομάδα (Γ. Κουμουτσάκος, Μακ. Λαζαρίδης, Κ. Κυρανάκης, Γ. Σμυρλής) που συνόδευσε τον κ. Μητσοτάκη στην πρώτη του ευρωπαϊκή παρουσία ως προέδρου της Ν.Δ., σε αυτήν τη συγκυρία δεν ασκήθηκε πίεση στη Ν.Δ. προκειμένου να εξετάσει εναλλακτικά έναντι της κυβέρνησης Τσίπρα σενάρια. Και η πληροφόρηση αυτή μοιάζει να είναι βάσιμη καθώς οι Βρυξέλλες και οι ισχυρές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες μοιάζουν να δίνουν πίστωση χρόνου στον Ελληνα πρωθυπουργό. Δεδομένης και της πίεσης από τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, μια νέα κρίση ακυβερνησίας στην Ελλάδα θα ήταν ό,τι χειρότερο.
Οι Ευρωπαίοι, συνεπώς, δείχνουν διατεθειμένοι να δώσουν κάποια, μικρή, πίστωση χρόνου, πλην όμως δεν εμφανίζονται και βέβαιοι ότι ο κ. Τσίπρας θα καταφέρει, τελικά, να υλοποιήσει όσα συμφώνησε. Καθώς η πρωτοβουλία είτε για την εμπέδωση της πολιτικής σταθερότητας είτε για έναν νέο κύκλο αστάθειας βαραίνει αποκλειστικά τον κ. Τσίπρα, η Ν.Δ. τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων αρνείται να εισέλθει σε μια σεναριολογία περί οικουμενικών κυβερνήσεων και δείχνει να προβλέπει, αν όχι να προκρίνει, ότι σε περίπτωση αδιεξόδου, τα πράγματα θα οδηγηθούν σε καθαρές λύσεις, δηλαδή νέες εκλογές. Αλλωστε, οι χαώδεις προγραμματικές και ιδεολογικές διαφορές των δύο πλευρών, που θα καθιστούσαν δυσχερή την κυβερνητική συνύπαρξη, και οι δημοσκοπήσεις που φέρουν τη Ν.Δ. να προηγείται καθαρά του ΣΥΡΙΖΑ ενισχύουν ανάλογες σκέψεις στο «γαλάζιο» επιτελείο.
Ολα αυτά, βέβαια, αποτελούν επί του παρόντος σχέδια επί χάρτου, υπό την έννοια ότι η παράταση της αξιολόγησης επιδεινώνει καθημερινά τα πραγματικά δεδομένα της οικονομίας, καθιστώτας έτσι και πιο στενά τα περιθώρια ελιγμών του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας σε περίπτωση πολιτικής κρίσης.
Ο κ. Μητσοτάκης επέστρεψε από τις Βρυξέλλες ικανοποιημένος μεν για την ισχυρή θέση των «μεγάλων» της Ευρώπης για το μη κλείσιμο των βόρειων συνόρων της Ελλάδας αλλά, ταυτόχρονα, ακόμη πιο ανήσυχος για την εξέλιξη της προσφυγικής κρίσης, ειδικά από τη στιγμή που η Αγκυρα μοιάζει να χρησιμοποιεί το προσφυγικό ως μοχλό πίεσης προς την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ για την ενίσχυση της θέσης της στα βόρεια και ανατολικά της μέτωπα. Η στάση των κ. Ρ. Ερντογάν και Μ. Νταβούτογλου κυριάρχησε, άλλωστε, και στις επαφές που είχε ο πρόεδρος της Ν.Δ. στη βελγική πρωτεύουσα, καθώς τόσο στη σύνοδο του ΕΛΚ όσο και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κεντρικό ζήτημα ήταν η εφεξής συμπεριφορά της Τουρκίας, ειδικά από τη στιγμή που εγκρίθηκε η εκταμίευση των πρώτων τριών δισεκατομμυρίων ευρώ, στο πλαίσιο της ευρωτουρκικής συμφωνίας για το προσφυγικό.
Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, που διαπίστωσε ιδίοις όμμασι ότι ο λαϊκισμός κυριαρχεί όχι μόνον στα νέα κράτη-μέλη της Ε.Ε. αλλά και σε κεντρικές χώρες, όπως η Αυστρία, οι κίνδυνοι για την Ελλάδα κάθε άλλο παρά έχουν παρέλθει. Αντιθέτως, θα απαιτηθεί σκληρή δουλειά τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και με όρους ευρωπαϊκών συμμαχιών για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών που δεν αποκλείεται να ενταθούν εκ νέου το αμέσως προσεχές διάστημα.
Αλλαγές στα όργανα κόμματος και ΟΝΝΕΔ
Μπορεί τα φώτα να έπεσαν στις συναντήσεις του κ. Μητσοτάκη στις Βρυξέλλες, ωστόσο την ίδια στιγμή οι εξελίξεις στο εσωτερικό του κόμματος είναι ραγδαίες. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. έχει την τύχη να μην έχει έναν οργανωμένο πόλο απέναντί του, εν πολλοίς λόγω της διάθεσης αποστασιοποίησης που επιδεικνύει ο κ. Ευ. Μεϊμαράκης αλλά και των κινήσεων ενσωμάτωσης στελεχών από όλες τις τάσεις στα κομματικά όργανα.
Στο μέτωπο της ΟΝΝΕΔ, η εκλογή προέδρου και το συνέδριο της οποίας θα προηγηθεί του «γαλάζιου» συνεδρίου, ο κ. Β. Γεωργιάδης στηρίζεται από την ηγετική ομάδα και μοιάζει να αποκτά δυναμική. Μέχρι το απόγευμα της Τρίτης, οπότε και λήγει η προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων, θα πρέπει να αναμένεται και η υποψηφιότητα του κ. Απ. Μπακόλα, ο οποίος έχει συλλέξει τις απαιτούμενες υπογραφές.
Παράλληλα προχωρά και η αλλαγή σελίδας στον κομματικό μηχανισμό, ενίοτε με τόσο ταχείς ρυθμούς, που οι κάτοχοι γραφείων ενημερώνονται ότι πρέπει να τα αδειάσουν άμεσα, προκειμένου να εγκατασταθεί το νέο επιτελείο. Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται και η διαδικασία περιορισμού των εργαζομένων στο κόμμα, συχνά με κυρίαρχο κριτήριο το «μικρό» ύψος αποζημίωσης που θα απαιτηθεί για την απομάκρυνσή τους. Στο συνέδριο του Απριλίου, ο κ. Μητσοτάκης θέλει να επικεντρωθεί στα οργανωτικά-καταστατικά ζητήματα και όχι σε μία ιδεολογική συζήτηση που θα μπορούσε να αναδείξει τις τάσεις στο εσωτερικό. Πλην όμως αρκετά στελέχη παίρνουν ήδη θέση υπέρ της ανάγκης να υπάρξει και πολιτικός-ιδεολογικός διάλογος και ετοιμάζονται γι’ αυτόν.