Θερμό καλοκαίρι στο Αιγαίο διακρίνουν στρατιωτικοί και διπλωμάτες που παρακολουθούν ανήσυχοι την επικίνδυνη κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικότητας, η οποία είναι ιδιαιτέρως εστιασμένη σε περιοχές όπως οι Οινούσσες. Οι Ενοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε εγρήγορση και υπάρχουν εντολές για επαγρύπνηση, ιδιαίτερα κατά την τρέχουσα περίοδο, όπου πάνω από τα διεθνή ύδατα στο Κεντρικό και Ανατολικό Αιγαίο εξελίσσεται η μεγάλη ετήσια αποβατική άσκηση των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων με την κωδική ονομασία «Efes 2016». Από την πρώτη ημέρα έναρξης της άσκησης σημειώθηκαν δεκάδες παραβάσεις του FIR Αθηνών και παραβιάσεις του Εθνικού Εναερίου Χώρου, ιδίως από τα αεροσκάφη και τα ελικόπτερα που συμμετείχαν σε άσκηση Ερευνας και Διάσωσης στα νότια της Χίου. Καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, με εντολές του ΓΕΕΘΑ και του ΓΕΑ, στον αέρα βρίσκεται ένα ζεύγος μαχητικών, προκειμένου να υπάρχει μια εξ αποστάσεως και διακριτική παρακολούθηση όσων εξελίσσονται από την πλευρά των Τούρκων.
Στις τελευταίες συσκέψεις που έγιναν τόσο στο υπουργείο Εξωτερικών όσο και στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, παρατηρήθηκε ότι, μετά τη Δευτέρα του Πάσχα, η τουρκική κινητικότητα στις Οινούσσες μειώθηκε, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συνιστά λόγο εφησυχασμού. Η Αγκυρα εξακολουθεί να αμφισβητεί ευθέως την ελληνική κυριαρχία σε νησιά του Αιγαίου και ουδείς στην Αθήνα επιθυμεί εφησυχασμό που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αιφνιδιαστικά γεγονότα τύπου Ιμίων. Πηγές ανέφεραν ότι η έως τώρα τακτική αντίδρασης από την πλευρά της Ελλάδας, βασισμένη στο δίπτυχο της «σιωπηρής» διεθνοποίησης του προβλήματος, είτε διά της διπλωματικής οδού είτε διά της παρουσίας των πλοίων του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, καθώς και στην εξαιρετικά συγκρατημένη αντίδραση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, θεωρείται η ενδεδειγμένη, κάτι που συνιστά κοινή αντίληψη τόσο στα δύο συναρμόδια υπουργεία όσο και στο Μαξίμου.
Σε επιχειρησιακό επίπεδο, πέρα από την απόφαση για μόνιμη δύναμη εννέα ανδρών, η οποία θα εδρεύει επί 24ώρου στη νησίδα Πασάς (όπως αποκάλυψε η «Κ» την προηγούμενη Κυριακή), υπάρχει σχεδιασμός για ενεργοποίηση όλης της αντιαεροπορικής άμυνας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, προκειμένου τα τουρκικά αεροσκάφη που κάνουν παραβιάσεις να παρακολουθούνται και από εδάφους. Παράλληλα, αναμένεται αύξηση του ποσοστού επάνδρωσης σε όλες τις μονάδες που βρίσκονται στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ενώ εν καιρώ αναμένεται να υπάρξει διασπορά και ειδικών δυνάμεων σε ορισμένα σημεία τα οποία κρίνονται κρίσιμα.
Οι εξοπλισμοί
Αναπόφευκτα, με βάση την τρέχουσα κατάσταση έχει ξεκινήσει μια συζήτηση και για το θέμα των εξοπλισμών, πάντα στο πλαίσιο της ενίσχυσης της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας. Με δεδομένες τις ιλιγγιώδεις εξοπλιστικές δαπάνες της Τουρκίας και τη δημοσιονομική δυσκολία που υπάρχει στην Ελλάδα, στην Αθήνα αναζητούνται και τρόποι αναβάθμισης του υπάρχοντος οπλοστασίου. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στις συνομιλίες που θα έχει ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα (28-29 Μαΐου), θα περιλαμβάνονται και οι πιθανότητες που υπάρχουν για συνεργασία στον τομέα των εξοπλισμών, ιδιαίτερα στο σκέλος των πυραυλικών αντιαεροπορικών συστημάτων. Δεν είναι σαφές πώς θα μπορούσε να υλοποιηθεί μια συνεργασία αυτού του είδους, ιδιαίτερα υπό τις σημερινές συνθήκες, όπου η Ελλάδα βρίσκεται σε οικονομική δυσχέρεια, ενώ παράλληλα είναι χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, οι σχέσεις του οποίου με τη Μόσχα διανύουν… ψυχροπολεμική περίοδο.
Κατά τα λοιπά, στην Αθήνα υπάρχει μια δυσκολία ανάλυσης της τουρκικής συμπεριφοράς στο Αιγαίο, ανάλογη με εκείνη που επικρατεί αυτή την εποχή σε όλες τις δυτικές πρωτεύουσες. Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η αποπομπή Νταβούτογλου από τον Ερντογάν αναδεικνύει πως ήταν σωστή η εξαρχής αποστασιοποίηση της Αθήνας από μια σύγκρουση η οποία σοβούσε εδώ και αρκετό καιρό στην Αγκυρα. Με δεδομένο ότι συγκεντρώνεται ακόμη περισσότερη εξουσία στα χέρια ενός προσώπου, έμπειροι παρατηρητές τονίζουν πως καθίσταται σαφές ότι η παραβατικότητα στο Αιγαίο δεν συνιστά αποτέλεσμα μιας εσωτερικής διαπάλης μεταξύ «πολιτικού και στρατιωτικού κατεστημένου», αλλά, αντιθέτως, εξισορρόπηση και εναρμόνιση με βάση κάποιους κοινούς στόχους. Οι ίδιες πηγές δεν παρέλειπαν να τονίσουν ότι αυτή η άνοδος της τουρκικής παραβατικότητας έχει αγγίξει το ζενίθ της το 2015 και το 2016, έπειτα από πέντε συναπτά έτη…νηνεμίας στο Αιγαίο.