«Εφυγε» η Κατίνα Φαρασοπούλου, η δωρική φωνή της καππαδοκικής μνήμης

«Εφυγε» η Κατίνα Φαρασοπούλου, η δωρική φωνή της καππαδοκικής μνήμης

2' 55" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την Κατίνα Φαρασοπούλου την πρωτογνώρισα το 2014. Ο καθηγητής Γεωπολιτικής στη Σορβόννη Γιώργος Πρεβελάκης διοργάνωνε τότε στη Θράκη ένα καταπληκτικό συνέδριο. Θέμα του η σύγκρουση των πολιτισμών και συμμετέχοντες σπουδαίοι επιστήμονες από την Αμερική, τη Γαλλία, την Τουρκία, τη Βρετανία. Χάρη στη βοήθεια της Αγγέλας Γιαννακίδου, της ιδρύτριας του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, το συνέδριο αυτό ήταν μια αποκάλυψη, με επισκέψεις σε απρόσμενα μέρη και συναντήσεις με ντόπιους. Το πρώτο βράδυ, σε μια παραδοσιακή θρακιώτικη ταβέρνα, εμφανίστηκε μια ηλικιωμένη γυναίκα για να μας τραγουδήσει. Ηταν μικροσκοπική και τσεμπεροφορεμένη, δεν την έπιανε το μάτι σου. Μόλις βγήκε η φωνή από το στόμα της, ανατριχιάσαμε όλοι. Ξεκίνησε με το «Emimoglou», ένα τραγούδι από το χωριό Αγιοι Ανάργυροι της Καππαδοκίας, τον τόπο καταγωγής της, που μιλούσε για τον έρωτα δύο νέων με διαφορετικό θρήσκευμα.

Η Φαρασοπούλου συνέχισε να τραγουδά. Με κινήσεις μετρημένες, μπροστά στο στήθος, τα χέρια συνόδευαν τη φωνή της, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι δεν πρέπει να περνούν τον λαιμό και τον κορμό. Η κινησιολογία αυτή είναι χαρακτηριστική της καππαδοκικής σεμνότητας. Πρώτα δάκρυσαν οι Τούρκοι, μετά οι Ελληνες άρχισαν να χορεύουν πλάι της. Ακόμα και ένας σχεδόν ανάπηρος Αμερικανός σύνεδρος, ζήτησε να τον σηκώσουν από το καροτσάκι για να χορέψει και αυτός, υποβασταζόμενος. Η κ. Κατίνα μπορούσε να κάνει θαύματα. Ενα από αυτά το έζησα τότε και εγώ. Ακόμα και στο Ηρώδειο, όπου εμφανίστηκε το 2018, καταχειροκροτήθηκε.

«Εφυγε» η Κατίνα Φαρασοπούλου, η δωρική φωνή της καππαδοκικής μνήμης-1

Διατήρησε ζωντανή τη μνήμη των Ελλήνων της Καππαδοκίας.

Προχθές έμαθα πως «έφυγε». Ζήτησα από την Αγγελική Γιαννακίδου, που την ξεπροβόδισε ώς την τελευταία κατοικία της, να μου γράψει δυο λόγια γι’ αυτήν την τόσο ξεχωριστή γυναίκα, την οποία γνώριζε καλά. Ιδού: «Η Κατίνα  Φαρασοπούλου γεννήθηκε στο Ιάσιο των Σαπών το 1933. Ο πατέρας της, ο Παπα-Γαβριήλ, ήταν από τους Αγίους Αναργύρους της Καππαδοκίας. Η μάνα της από το Σκόπελι της Καππαδοκίας. Εκαναν εννέα παιδιά. Οταν η Κατίνα ήταν έξι χρόνων, με τον πόλεμο του ’40, έφυγαν από το Ιάσιο, όπου ιερουργούσε ο πατέρας της, και πήγαν στους Ασκητές της Κομοτηνής, γιατί εκεί ήταν όλοι οι συγγενείς. Οι Βούλγαροι πήραν αιχμάλωτο τον Παπα-Γαβριήλ και δεν έφθανε που τον τυράννησαν, τους πήραν και το σπίτι και τους έβαλαν στο υπόγειο του σχολείου να μένουν. Η κ. Κατίνα παντρεύτηκε και έκανε τρία παιδιά, τον Ανανία, τη Δέσποινα και τον Γιώργο. Ηταν αγρότισσα και κτηνοτρόφος. Εβοσκε ζώα και θήλαζε συγχρόνως. Πέρασε πολύ δύσκολα, φτωχικά, ήταν όμως μια αρχόντισσα και η αρχηγός του χωριού. Τραγουδούσε από κοπέλα και το ίδιο έκανε όταν έβοσκε τα ζώα. Ελεγε, μάλιστα, «όταν τραγουδούσα λυπημένα, κάθονταν τα ζώα και με έβλεπαν…». Ο Βασίλης Φαρασόπουλος, ο αδελφός της, ήταν που τη συνόδευε παντού όπου εμφανιζόταν και ο ίδιος είναι μεγάλος παραμυθάς.

Στους Ασκητές, όπου έγινε η κηδεία της, είχε μια υπέροχη ημέρα. Κόσμος πολύς στο φτωχικό σπίτι, με τους βασιλικούς στα παρτέρια της, και εκείνη εκεί μέσα, στη μικρή καμαρούλα. Αδελφές και συγχωριανές γύρω γύρω της, την ξεπροβόδιζαν με το τραγούδι. Ηρθε μετά και ο Πετράς με το βιολί και ο Παγοζίδης με τη λύρα και έπαιζαν. Η κ. Κατίνα, εκεί ξαπλωμένη, με ένα σκουφί χασεδένιο με έναν γαλάζιο σταυρό, λες και μας χαμογελούσε. Μόνο στο τέλος έπαιξαν ένα μοιρολόι ποντιακό και ένα καππαδοκικό. Η κ. Κατίνα ήταν ένας μουσικός θησαυρός του καππαδοκικού κόσμου. Μιας άλλης κοπής άνθρωπος, που σε εντυπωσίαζε με την αυθεντικότητά της, τη δωρικότητα της παρουσίας της, το ιεροτελεστικό της ύφος όταν τραγουδούσε. Η φωνή της σε πήγαινε στις βυζαντινές μουσικές πηγές του χιτζάζ και του ουσάκ, τα μακάμια της Ανατολής. Τη μνήμη αυτών των αγίων τόπων της Καππαδοκίας τραγουδούσε  με σεμνότητα και βαθιά μυσταγωγία». Καλό της ταξίδι.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή