Ενώ οι προβολείς της δημοσιότητας ήταν στραμμένοι στην ανησυχητική, όπως φάνηκε στην αρχή, διασπορά του κορωνοϊού στην αγιορείτικη κοινωνία, ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Μιχαήλ Μισούστιν πέρασε «διακριτικά» στον Αθω. Ο δεύτερος τη τάξει, στα χαρτιά τουλάχιστον, αξιωματούχος μετά τον Βλαντιμίρ Πούτιν, έφτασε στο Αγιον Ορος, με ισχυρή συνοδεία Ρώσων μυστικών αστυνομικών, σε ανεπίσημη προσκυνηματική επίσκεψη που διήρκεσε δύο ημέρες.
Ως βαθιά θρησκευόμενος, καθώς λέγεται, ορθόδοξος χριστιανός ο Μισούστιν, δεν θα μπορούσε να υποπέσει στο «αμάρτημα» να μην προσκυνήσει κάποια στιγμή της ζωής του στο Αγιον Ορος, την «Ιερουσαλήμ» του ρωσικού μοναχισμού. Ισως και να εκπλήρωνε κάποιο τάμα που μπορεί να έκανε όταν τον Απρίλιο διαγνώσθηκε με κορωνοϊό και αναγκάστηκε να εκχωρήσει μέχρις ότου αναρρώσει τα καθήκοντά του στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Αντρέι Μπελούσοφ.
‘Οπως και να έχει το πράγμα, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι η επίσκεψη, έστω και ανεπίσημη, έγινε ενώ βρίσκεται σε ισχύ, η διακοπή από πλευράς Ρωσικής Εκκλησίας της κοινωνίας (και) με το Αγιον Ορος λόγω της κρίσης στις σχέσεις Μόσχας – Φαναρίου για το Ουκρανικό, και της «ισχυρής σύστασης» –απαγόρευσης στην πράξη– του Πατριαρχείου Μόσχας στους Ρώσους πιστούς να αποφεύγουν τα προσκυνήματα στον Αθω.
Αν στη θέση του προσκυνητή Μισούστιν ήταν οποιοσδήποτε άλλος Ρώσος κοινός «θνητός», πιθανότατα κανείς δεν θα ασχολείτο μαζί του ακόμα και αν παραβίαζε τη «ντιρεκτίβα» και εκκλησιαζόταν ή ελάμβανε Θεία Κοινωνία. Οταν, όμως, σπάει την «καραντίνα» ο ίδιος ο πρωθυπουργός, πολύ δύσκολα θα δεχθεί κανείς ότι το έκανε δίχως την «ευλογία», ή έστω την ανοχή του πανίσχυρου Πατριάρχη Κύριλλου και στο βάθος του Κρεμλίνου, του ίδιου του Πούτιν δηλαδή, που έχουν αναγάγει σε ύψιστης εθνικής και γεωπολιτικής σημασίας το εκκλησιαστικό ζήτημα της Ουκρανίας για «χάρη» του οποίου «πλήγωσαν» και την «κιβωτό της Ορθοδοξίας».
Αν, λοιπόν, δεν υπερίσχυσαν οι μεταφυσικές αναζητήσεις του Ρώσου αξιωματούχου, τότε το ταξίδι (του) ίσως και να σηματοδοτεί την απαρχή της τήξης των πάγων στις σχέσεις Ρωσικής Εκκλησίας και Αγίου Ορους με ενδεχόμενη (προσδοκώμενη) σταδιακή χαλάρωση του εμπάργκο, που έχει πλήξει καίρια όχι μόνο την «ιερή οικονομία» και αυτήν πέριξ του Αθω (Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη), αλλά και ισχυρά ρωσικά τουριστικά συμφέροντα που διακινούν εκατομμύρια προσκυνητές από την τέως Σοβιετική Ενωση, προς τους χριστιανικούς τόπους λατρείας στην Ελλάδα, με κορυφαίο το Ορος.
Εικόνα «ανακωχής»
Η γενικότερη εικόνα «ανακωχής» που εμφανίζεται μεταξύ Μόσχας και Φαναρίου στον «πόλεμο της Αυτοκεφαλίας», εξάλλου, ευνοεί προσκυνήματα όπως αυτό του πρωθυπουργού Μισούστιν σε «εχθρικά εδάφη» και τους προσδίδει ευρύτερη σημασία. Παρατηρητές που διαβάζουν τις εκκλησιαστικές εξελίξεις υπό το πρίσμα της γεωπολιτικής, καταγράφουν ότι τελευταία οι τόνοι και από τις δύο πλευρές δείχνουν να πέφτουν στο Ουκρανικό, ενώ επισημαίνουν πως και το Φανάρι δείχνει να προσεγγίζει με επιφυλακτικότητα, προθέσεις ή και κινήσεις για Αυτοκεφαλία άλλων Εκκλησιών, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο βρίσκονται υπό την «ομπρέλα» της Μόσχας, όπως της Λευκορωσίας, του Μαυροβουνίου και της Βόρειας Μακεδονίας (μέσω Πατριαρχείου Σερβίας). Ο πολιτικός διοικητής του Αγίου Ορους κ. Θανάσης Μαρτίνος, εν τω μεταξύ, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την επιτυχή, όπως τη χαρακτήρισε, επίσκεψη του Ρώσου πρωθυπουργού μολονότι, όπως τόνισε στην «Κ», ήταν «αποκλειστικά ιδιωτική», ενώ αγιορείτικες πηγές επισήμαιναν την ανάγκη «να προσελκύσουμε ξανά τους Ρώσους, χωρίς να παρεκκλίνουμε από τη γραμμή του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου».
Ο κ. Μισούστιν παρέμεινε επί δύο ημέρες στο Αγιον Ορος και προτίμησε να διανυκτερεύσει στην Ιερά Μονή Φιλοθέου, που έχει κρατήσει μια «ουδέτερη» στάση στο Ουκρανικό, αντί της Παντελεήμονος στην οποία εγκαταβιούν περί τους εξήντα ρωσικής και ουκρανικής καταγωγής μοναχοί και επιλέγουν συνήθως Ρώσοι αξιωματούχοι που επισκέπτονται τον Αθω. Και μπορεί να μην κατέλυσε στο «ρωσικό μοναστήρι», αλλά κατά το τρίωρο προσκύνημα στους χώρους του, παρέδωσε στους ομοεθνείς του μοναχούς ποσότητες ιατροφαρμακευτικού υλικού, αλλά και τεστ για την COVID-19 για να διανεμηθούν μέσω του Κέντρου Υγείας στις Καρυές και σε άλλα μοναστήρια. Εξάλλου και στη Μονή Φιλοθέου όπου φιλοξενήθηκε, Ρώσος μεγιστάνας χρηματοδοτεί την κατασκευή μιας επιπλέον πτέρυγας του μοναστηριού, ενώ και άλλοι συμπατριώτες του πάμπλουτοι ενισχύουν οικονομικά μονές, σκήτες και κελιά.
Δεν πέρασε, ωστόσο, απαρατήρητο και το γεγονός ότι απέφυγε να συναντηθεί με την Ιερά Κοινότητα στις Καρυές, πρακτική που ακολουθούν ξένοι ηγέτες όταν επισκέπτονται, ακόμα και ανεπισήμως το Αγιον Ορος, με τις ίδιες πηγές να το αποδίδουν σε «πιθανή επιλογή του να μην δυσαρεστήσει τον Πατριάρχη Κύριλλο».