Τουλάχιστον οκτώ στους δέκα Eλληνες υγειονομικούς που έχουν εμβολιαστεί έναντι της COVID-19 ανέπτυξαν εξουδετερωτικά αντισώματα μετά την πρώτη δόση, ενώ μετά τη δεύτερη δόση το σχετικό ποσοστό φθάνει στο 100%. Ενας στους δέκα ανέφερε πολύ ήπιες παρενέργειες μετά τη δεύτερη δόση, όπως κόπωση και δέκατα, τα οποία υποχώρησαν μέσα σε λιγότερες από 24 ώρες.
Την υψηλή αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του εμβολίου κατά της COVID-19 (Pfizer/BioNTech) επιβεβαιώνουν τα προκαταρκτικά αποτελέσματα μελέτης του ΕΚΠΑ, η οποία είναι εν εξελίξει και έχει ως στόχο να εξετάσει την κινητική των αντισωμάτων έναντι του κορωνοϊού σε εθελοντές που λαμβάνουν το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech καθώς και όποιο άλλο εμβόλιο (π.χ. Moderna, AstraZeneca/Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) έχει ήδη λάβει ή πρόκειται να λάβει έγκριση και να χορηγηθεί στη χώρα μας. Η μελέτη θα εξελιχθεί σε βάθος 18 μηνών προκειμένου να καθοριστεί ο βαθμός και η διάρκεια της παρεχόμενης ανοσίας, ενώ τα δεδομένα θα χρησιμοποιηθούν και για την εκτίμηση της αναγκαιότητας μελλοντικών αναμνηστικών δόσεων του εμβολίου. Οι μετρήσεις πραγματοποιούνται την ημέρα της πρώτης δόσης, μία εβδομάδα μετά, την ημέρα της δεύτερης δόσεις του εμβολίου και στη συνέχεια δύο εβδομάδες μετά και 3, 6, 9, 12 και 18 μήνες μετά τη δεύτερη δόση.
Η μελέτη ξεκίνησε με τους υγειονομικούς που εμβολιάζονται στο νοσοκομείο «Αλεξάνδρα». Oπως αναφέρουν σε άρθρο τους οι κύριοι ερευνητές της μελέτης Θάνος Δημόπουλος και Ευάγγελος Τέρπος, μετά την πρώτη δόση του εμβολίου (και πριν από τη δεύτερη δόση) ένα ποσοστό άνω του 80% των εμβολιασθέντων ήδη ανέπτυξε εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι του κορωνοϊού. Ενας στους δύο συμμετέχοντες είχε ήδη τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων άνω του 50%, δηλαδή υψηλή προστασία από τον κορωνοϊό. Τα αποτελέσματα σε 150 από τους υγειονομικούς που συμπλήρωσαν δύο εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου κατέδειξαν ότι η δεύτερη δόση οδηγεί σε παραγωγή πολύ υψηλών τίτλων εξουδετερωτικών αντισωμάτων (άνω του 90%) σχεδόν στο σύνολο των εμβολιασθέντων (147/150), ενώ οι υπόλοιποι είχαν αναπτύξει εξουδετερωτικά αντισώματα σε τίτλους άνω του 60%, που επίσης σημαίνει υψηλή προστασία έναντι του ιού.
Ηπιες παρενέργειες
«Το εμβόλιο φαίνεται επίσης να είναι ιδιαίτερα ασφαλές», αναφέρουν οι ερευνητές και προσθέτουν: «Μόλις ένας στους δέκα συμμετέχοντες ανέφερε πολύ ήπιες παρενέργειες –κατ’ ουσίαν ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος– μετά τη δεύτερη δόση, όπως κόπωση, δεκατική πυρετική κίνηση και μυαλγίες που κράτησαν για διάστημα λιγότερο των 24 ωρών. Καμία σοβαρή αλλεργική αντίδραση δεν παρατηρήθηκε».
Στη μελέτη μετριούνται συνδυαστικά η παραγωγή των εξουδετερωτικών αντισωμάτων –μόνο η ανίχνευση αυτών είναι ενδεικτική της αδρανοποίησης του ιού–, των αντισωμάτων έναντι της περιοχής RBD της πρωτεΐνης ακίδας του κορωνοϊού, οι κυτταρικοί υποπληθυσμοί λεμφοκυττάρων ώστε να μελετηθεί και η διατήρηση των κυττάρων μνήμης εναντίον του ιού και κυτταροκίνες φλεγμονής. Οι μετρήσεις των αντισωμάτων γίνονται στα εργαστήρια του Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ (υπεύθυνος καθηγητής Ιωάννης Τρουγκάκος) και του Τμήματος Βιοχημείας του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία» (υπεύθυνος διευθυντής Ιωάννης Παπασωτηρίου). Οι μετρήσεις των υποπληθυσμών των Τ- και Β- λεμφοκυττάρων γίνονται στο εργαστήριο Κυτταρομετρίας Ροής της Θεραπευτικής Κλινικής του ΕΚΠΑ (υπεύθυνοι καθηγητές Ευάγγελος Τέρπος και Ουρανία Τσιτσιλώνη) και των κυτταροκινών στο Εθνικό Ιδρυμα Μελέτης Καρκίνου, Τμήμα Ανθρωπίνων Ρετροϊών των ΗΠΑ (υπεύθυνος καθηγητής Γιώργος Παυλάκης).