Θερμοκρασίες-ρεκόρ σημειώθηκαν κατά τον καύσωνα που σημάδεψε τη χώρα μας από τις 28 Ιουλίου έως τις 5 Αυγούστου φέτος, σύμφωνα με μελέτη – επεξεργασία δεδομένων που πραγματοποίησε η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (επιμέλεια Αθανάσιος Σαραντόπουλος, Μαρία Μιχελαράκη).
Σύμφωνα με τη μελέτη, «το φετινό επεισόδιο καύσωνα για το οποίο το Εθνικό Μετεωρολογικό Κέντρο της ΕΜΥ εξέδωσε έκτακτο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων από 26/7/2021 και η χώρα ήταν σε πορτοκαλί επίπεδο από 27/7/2021 και σε κόκκινο επίπεδο από 28/7/2021, είχε ως κύριο χαρακτηριστικό τη διάρκεια. Ωστόσο δεν έλειψαν και οι ακραίες τιμές».
Η μελέτη χωρίζει το κύμα καύσωνα των εννέα ημερών σε δύο φάσεις, η πρώτη από 28-31 Ιουλίου και η δεύτερη από 1-5 Αυγούστου. Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης σημειώνονται πολύ υψηλές θερμοκρασίες, αλλά οι μέγιστες παραμένουν κάτω από τα ρεκόρ του Ιουλίου. Οσο περνούν οι μέρες, οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, με αποτέλεσμα το πρώτο πενθήμερο του Αυγούστου (δεύτερη φάση του καύσωνα) οι μέγιστες θερμοκρασίες να ξεπεράσουν ή να πλησιάσουν σε αρκετές περιοχές τις απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες για τον Αύγουστο.
Πολύ υψηλές θερμοκρασίες και ρεκόρ μεγίστων Αυγούστου καταγράφηκαν κυρίως στην ηπειρωτική χώρα και συγκεκριμένα στους μετεωρολογικούς σταθμούς Σερρών (43,4 βαθμοί Κελσίου φέτος τον Αύγουστο έναντι 43,3 βαθμών απολύτως μέγιστη), Θεσσαλονίκης (40,5° C έναντι 40,4° C), Αστρους (45° C έναντι 42,2° C), Λαμίας (45,4° C έναντι 43,8° C), Ελληνικού (43° C έναντι 41,8° C), Ελευσίνας (44,8° C έναντι 43,5° C), Αργους (46,3° C έναντι 43,2° C), Καλαμάτας (43,2° C έναντι 41,4° C) και Ν. Φιλαδέλφειας (45,3° C έναντι 43,6° C).
Πολύ υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν τον Αύγουστο και στη Λάρισα, 44° C ισοφάριση της απολύτως μέγιστης θερμοκρασίας, στην Αγχίαλο (42,2° C), στην Τανάγρα (42,8° C) και στο Τατόι (42,6° C), παρότι δεν ξεπεράστηκαν οι καταγεγραμμένες ανώτατες θερμοκρασίες για τους συγκεκριμένους σταθμούς (44° C, 43,7° C, 43° C αντίστοιχα).
Στα νησιά, όπως καταγράφει η μελέτη της ΕΜΥ, μόνο στον μετεωρολογικό σταθμό Σάμου ξεπεράστηκε η προηγούμενη απολύτως μέγιστη τιμή, φτάνοντας στις 3 Αυγούστου τους 41,4 βαθμούς Κελσίου, ενώ το ρεκόρ Αυγούστου ήταν 41 βαθμοί. Στα νησιά καταγράφηκαν πάντως αυτές τις ημέρες υψηλότατες θερμοκρασίες, όπως στη Λέσβο και στην Κάρπαθο από 39,8° C, στη Ζάκυνθο 39° C και στη Σούδα 40,2° C.
Οπως σημειώνει η μελέτη της ΕΜΥ, «κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου επεισοδίου καύσωνα (9 ημέρες), οι μέγιστες και οι ελάχιστες θερμοκρασίες αυξάνονταν σταδιακά όπως γίνεται συνήθως».
Ιδιαίτερα ανυπόφορη έγινε η κατάσταση τις τρεις τελευταίες μέρες όταν και οι ελάχιστες τιμές θερμοκρασίας, δηλαδή τη νύκτα, έφτασαν κατά τόπους ή και ξεπέρασαν τους 29 βαθμούς Κελσίου, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ο αναγκαίος βραδινός δροσισμός.
Και τον Ιούλιο, στην πρώτη φάση του κύματος καύσωνα, καταγράφηκαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες, από 6 έως 11 βαθμούς (!) πάνω από τις μέσες μέγιστες της περιόδου 1971-2000, παρότι δεν καταρρίφθηκαν ρεκόρ. Ενδεικτικά: Σέρρες 43,7° C, Ιωάννινα 40,4° C, Λάρισα 41,5° C, Αστρος 41,8° C, Λαμία 42° C, Τατόι 41,4° C, Ελληνικό 41,1° C, Ελευσίνα 41° C, Ζάκυνθος 41,4° C, Σάμος 40,2° C, Αργος 42,7° C, για να μείνουνε στους σταθμούς που «έγραψαν» άνω των 40 βαθμών Κελσίου.
Οι μεγαλύτερες αποκλίσεις από τις μέσες μέγιστες τιμές της περιόδου 1971-2000 καταγράφηκαν στις Σέρρες (11,1° C), στην Κοζάνη (9,9° C), στα Ιωάννινα (9,4° C), στη Λαμία (9,6° C), στην Ανδραβίδα (9,1° C), στην Τρίπολη (9,2° C), στη Ζάκυνθο (9,6° C), στη Μεθώνη (9,4° C) και στην Πάρο (9,1° C).
Χαρακτηριστικά
Στη μελέτη της ΕΜΥ υπάρχει και μια γενικότερη αναφορά για τα χαρακτηριστικά των καυσώνων στην Ελλάδα, όπου σημειώνεται ότι κατώφλι θερμοκρασίας αποτελεί η τιμή των 39° C με την προϋπόθεση να παρατηρηθεί σε ευρεία περιοχή και να καταγράφονται τιμές μεγαλύτερες ή ίσες των 39° C για τουλάχιστον τρεις ημέρες.
Επίσης να καταγράφονται υψηλές ελάχιστες θερμοκρασίες (26-30° C), κάτι που είναι αναπόφευκτο σε επεισόδια 4-5 ημερών και πάνω. Σε αυτά τα πλαίσια, η εκδήλωση επεισοδίων καύσωνα στη χώρα μας είναι πολύ πιθανή το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Πάντως, έχουν καταγραφεί και επεισόδια τέλη Μαΐου και αρχές Σεπτεμβρίου.
Οι ερευνητές επισημαίνουν πως δεν παρατηρούνται επεισόδια κάθε καλοκαίρι, δεδομένου ότι αυτό έχει να κάνει με τη γενικότερη κυκλοφορία των αερίων μαζών στο βόρειο ημισφαίριο και τη θέση του αεροχείμαρρου. «Αναλύοντας τα επεισόδια καύσωνα από το 1987 μέχρι σήμερα (1987, 1998, 2000, 2001, 2007, 2010, 2012, 2017, 2021) παρατηρούμε ότι συνήθως έχουν διάρκεια γύρω στις 10 ημέρες και μάλιστα τα έτη 2007 και 2021 έχουν διπλή εμφάνιση», σημειώνουν.