«Στείλε μου κάποιον που να ξέρει τη δουλειά και να κόβει το μυαλό του». Με αφοπλιστικό τρόπο ο διευθυντής του ΙΕΚ Μυτιλήνης Νίκος Μακαρώνης μιλάει στην «Κ» για τα συχνά αιτήματα επιχειρηματιών του νησιού που ζητούν προσωπικό για πρόσληψη. Ομως, δεν υπήρχαν πολλοί. Ετσι, είναι καίριο το ερώτημα και η δυσπιστία εάν θα καταφέρουν τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) να πείσουν την ελληνική οικογένεια αλλά και τους Ελληνες επιχειρηματίες ότι γίνονται σύγχρονα και αποτελεσματικά. «Είμαστε προετοιμασμένοι να καλύψουμε τις ελλείψεις της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Φέτος κάνουμε το πρώτο βήμα για μία νέα σελίδα», αναφέρει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης Γεώργιος Βούτσινος.
Συγκεκριμένα, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας δίνει ιδιαίτερο βάρος στην ενίσχυση της εκπαίδευσης και κατάρτισης, ιδίως μετά τον περιορισμό των εισακτέων στα ΑΕΙ λόγω της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Ομως, το στοίχημα είναι μεγάλο. Μεταπολιτευτικά το όνειρο της ελληνικής οικογένειας είναι το πανεπιστημιακό πτυχίο, ως μέσο για κοινωνική και οικονομική ανέλιξη. Πώς λοιπόν σήμερα να πειστούν οι γονείς να στείλουν τα παιδιά τους σε μια δομή επαγγελματικής κατάρτισης, που μέχρι τώρα ήταν ο «φτωχός» συγγενής της μεταλυκειακής εκπαίδευσης; Και πώς οι επιχειρήσεις να δώσουν προσοχή στα βιογραφικά των πτυχιούχων ΙΕΚ, όταν η επαγγελματική εκπαίδευση είχε κυρίως θεωρητικό υπόβαθρο και ειδικότητες «εκτός εποχής»;
«Οι επιφυλάξεις σας λογικές. Ομως, εάν μελετήσουμε τις λεπτομέρειες του εγχειρήματος θα δούμε πως τα ΙΕΚ μπορούν να προσφέρουν καλές επαγγελματικές προοπτικές», παρατηρεί ο Σάββας Δήμου, διευθυντής στο ΙΕΚ Μεταμόρφωσης στην Αττική. Ενδεικτικά, πλέον η πρακτική άσκηση των σπουδαστών των ΙΕΚ θα αμείβεται (στο 80% του ανειδίκευτου εργάτη). Παράλληλα, οι ειδικότητες που οργανώνονται σε κάθε ΙΕΚ είναι σε συνεννόηση με τους οικονομικούς φορείς και τις επιχειρήσεις κάθε περιφέρειας. Τεχνικός πολυμέσων, web designer – developer, τεχνικός επικοινωνίας και πληροφοριών στην ταξιδιωτική βιομηχανία, τεχνικός εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, τεχνικός αμπελουργίας και οινολογίας, προπονητές, chef, τεχνικός φαρμάκων και καλλυντικών, στέλεχος υπηρεσιών εφοδιαστικής αλυσίδας, είναι ορισμένες από τις 103 ειδικότητες που θα λειτουργήσουν φέτος. Συνολικά 519 τμήματα δημοσίων ΙΕΚ περιέχει το μηχανογραφικό δελτίο που εκλήθησαν να συμπληρώσουν οι φετινοί απόφοιτοι λυκείου.
Επιχείρημα στη ρητορική του υπουργείου Παιδείας είναι η εγνωσμένη στροφή ακόμη και πτυχιούχων ΑΕΙ προς τα ΙΕΚ, κυρίως κατά τη διάρκεια της οξείας οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και της μεγάλης ανεργίας των πτυχιούχων. Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ για την επαγγελματική κατάρτιση και απασχόληση, το 2020 το 23,9% των σπουδαστών στα ΙΕΚ ήταν απόφοιτοι πανεπιστημίου (9,9%) ή ΤΕΙ (9,2%), ενώ το 4,8% ήταν κάτοχοι μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου. Οι υπόλοιποι ήταν απόφοιτοι λυκείου (46,4%), ΤΕΕ (11,5%) και ΙΕΚ (18%). Οπως παρατηρεί ο κ. Μακαρώνης, «μέχρι τώρα δεν μπορούσαμε να βρούμε στο νησί ανθρώπους για θέσεις σε ξενοδοχεία, σε λογιστικά γραφεία, για εξειδικευμένες θέσεις πληροφορικής. Μεγάλη η ζήτηση είναι επίσης για αποφοίτους κομμωτικής και αισθητικής. Ειδικότητες που απαιτούν καλές τεχνικές γνώσεις».
Τα ΙΕΚ, καθώς λειτουργούν τις απογευματινές ώρες, συστεγάζονται με Επαγγελματικά Λύκεια και χρησιμοποιούν τα εργαστήριά τους. «Ενα βασικό πρόβλημα είναι πως τα ΙΕΚ δεν έχουν τις δικές τους υποδομές. Ετσι, είτε χρησιμοποιούν εξοπλισμό των ΕΠΑΛ τα οποία έχουν άλλο προσανατολισμό είτε εξοπλισμό των ιδιωτών εκπαιδευτών που διδάσκουν στα ΙΕΚ. Για παράδειγμα, ένας σεφ μπορούσε να κάνει μάθημα στο εστιατόριό του. Και εάν αυτό ακούγεται ιδανικό, στην πράξη μπορεί να καταλήξει μια διδασκαλία θεωρητική», παρατηρεί στην «Κ» έμπειρο στέλεχος της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. «Για να αποκτήσει η χώρα σύγχρονη και αποτελεσματική επαγγελματική κατάρτιση, επενδύουμε σχεδόν 400 εκατ. ευρώ για εξοπλισμό και τη συνολική του αναβάθμιση, με πρότυπα επαγγελματικά λύκεια, θεματικά και πειραματικά δημόσια ΙΕΚ, που θα εφαρμόζουν και θα διαχέουν καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας και πρακτικές», λέει ο κ. Βούτσινος. Μένει να αποδειχθεί στην πράξη.